2 bin yıllık Patara Deniz Feneri’nin restorasyonu bitti
Kaş ilçesinde milattan evvel 1’inci yüzyılın ortalarında 23 kentten oluşan Likya Birliği’nin başşehri olarak bilinen Patara’da hafriyat ve onarım çalışmaları sürüyor. Evvelki hafriyat lideri Prof. Dr. Havva İşkan Işık tarafından titizlikle sürdürülen çalışmalarda, Roma İmparatoru Nero’nun Patara’ya itibar yapıtı olarak yaptırdığı antik deniz fenerinin onarımı tamamlandı. 2 bin yıllık deniz feneri, yüzde 80 oranında yepyeni taşlarıyla yine inşa edildi.
Prof. Dr. Havva İşkan Işık, 2020’de başlayan ve 5 yıla yakın devam eden onarım çalışmalarının tamamlandığını duyurdu. Prof. Dr. Işık, “Roma İmparatoru Claudius tarafından milattan sonra 43 yılında oluşturulan Provincia Lycia, yani Lykia Eyaleti’nin başşehri Patara’da; kendisinden sonra gelen İmparator Nero tarafından yaptırılan deniz fenerinde, kule onarımı tamamlandı. Son denetimlerden sonra iskele sökülecek ve kule vinç kaldırılacak. Heyecanım da emeğim kadar çok büyük” dedi.
2 BİN 500 YEPYENİ TAŞ KULLANILDI
32 yıl evvel Akdeniz Üniversitesi’nden Prof. Dr. Fahri Işık ve eşi Havva İşkan Işık tarafından başlatılan hafriyatlarda bugüne kadar yüzlerce tarihi eser ortaya çıkarıldı. Bu yapıtlardan en değerlilerinden biri de milattan sonra 64 yılında Roma İmparatoru Nero tarafından yaptırılan deniz feneri. 2000 yılında devrin hafriyat lideri Prof. Dr. Fahri Işık tarafından tespit edilen ve daha sonra hafriyat başkanlığını devralan Prof. Dr. Havva İşkan Işık tarafından ortaya çıkarılan fenere ilişkin 2 bin 500 özgün taş bulundu.
26,5 METRE YÜKSEKLİĞİNDE
1481 yılındaki Rodos sarsıntısı ve bu nedenle Akdeniz’de oluşan tsunami nedeniyle yıkıldığı düşünülen deniz fenerinin, sonraki yıllarda muhtemel sarsıntı yahut tsunamide yıkılmaması için de teknik rapor hazırlandı. Uzun yıllar süren hafriyatlarda çıkartılan deniz fenerine ilişkin 2 bin 500 taşın orijinal yeri, taş hastanesinde tek tek röntgeni çekilip, yapay zeka teknolojileri kullanılarak, bilgisayar programı yardımıyla belirlendi. Yüzde 80 oranında özgün taş, yüzde 20 oranında yeni taş kullanılarak, 26,5 metrelik yapı tamamlandı.
NERO’NUN İTİBAR PROJESİ
Roma İmparatoru Nero’nun itibar projesi olduğu belirtilen deniz fenerinin üzerinde, kimin tarafından yapıldığı, üretim tarihiyle ilgili bilgilerin yer aldığı yazıt bulunuyor. Hafriyatlarda çıkarılan taş yazıtlarda, Patara Meclisi ve Patara halkının devrin valisi Sextus Marcius’a hitaben, ‘Likya halkını 8 yıl boyunca hiç rüşvet almadan, hakça yönettiğiniz için ve kentimizi hoş yapılarla süslediğiniz için teşekkür ederiz’ yazısı yer alıyor.
