900 yıllık sır: Mardin’in tarihi çeşmeleri yeniden hayat buluyor
Vali ve Büyükşehir Belediyesi Lider Vekili Tuncay Akkoyun’un talimatıyla Mardin Büyükşehir Belediyesi Kent Estetiği Daire Başkanlığı’nca, merkez Artuklu ilçesinde sit alanında 1. küme tescilli yapı kümesinde yer alan ve yüzlerce yıldır ayakta kalan, su akışının sürdüğü 40 çeşme tespit edildi.
Çeşmelerin korunması ve geleceğe taşınması hedefiyle başlatılan çalışma doğrultusunda birinci etapta bir yapıdan bağımsız olan Maristan, Cevheriye, Saray, Ayn Ceviz ve Semerciler çarşılarındaki çeşmelerin aslına uygun tamiri ile bakımına başlandı.
“Şehrimizin toplumsal ve kültürel hafızasının bir parçası”
Mardin Büyükşehir Belediyesi Kent Estetiği Daire Başkanı Abdullah Yenigün, kentin tarihi dokusunun en kıymetli ögelerinden biri olan çeşmelerin bakım ve tamirine başladıklarını belirtti
Tarihi kenti bir bütün olarak aslına uygun gelecek kuşaklara aktarmayı hedeflediklerini tabir eden Yenigün, şunları söyledi:
“Mardin’imiz, binlerce yıllık geçmişi, taş personelliği, dar sokakları, medreseleri elbette bu kente ruh katan tarihi çeşmeleriyle büyük bir kültürel mirasa sahiptir. Bu mirası aslına uygun gelecek jenerasyonlara aktarmak için Sayın Valimizin talimatıyla çalışmalara başladık. Şu anda 1. küme tescilli yapı kümesinde, bağımsız olan büyük çeşmelerimizi onarıyoruz. 40’a yakın çeşmemiz var Mardin’de. Birinci etapta 5 çeşmeden başladık. Hem tahribatı hem kullanımı daha fazla olan çeşmeler bunlar. Maksadımız tarihi ve kültürel mirasımıza bir katkı vermek.”
Hem Valilik hem de belediye olarak sit alanında yürütülen çalışmalarla kentin UNESCO seyahati için de ellerinden gelen uğraşı gösterdiklerini belirten Yenigün, tarihi çeşmelerin de kent için kıymetini vurguladı.
Yenigün, şunları kaydetti:
“Maristan Çeşmemiz yaklaşık 900 yıllık. Hiçbiri debisini kaybetmemiş ve kullanılan kıymetli çeşmeler. Bu çeşmeleri yalnızca taş olarak düşünmemek lazım. Bu çeşmeler birebir vakitte kentimizin toplumsal ve kültürel hafızasının bir modülü. Beşerler geçmişte bu çeşmelerin etrafında toplanarak hem sohbet eder hem etrafında çeşitli aktiviteler yapardı. Bu mirasa sahip çıkıp, bu toplumsal aktiviteleri güçlendirmek için elimizden gelen çabası sarf edeceğiz. Yaklaşık 1000 yıldır akan Maristan Çeşmesi’ni inşallah gelecek kuşaklara aktarmayı düşünüyoruz” dedi.
Suları akmayan kimi çeşmelerin de su akış tarafını tespit etmeye çalıştıklarını belirten Yenigün, bu çeşmeleri de suya kavuşturacaklarını kaydetti.
“900 yıllık tarihe şahitlik ediyor”
Eminettin Mahallesi Muhtarı Mehmet Erginoğlu ise mahallelerinde Maristan ve Ayn Mesut olmak üzere iki tarihi çeşmenin bulunduğunu söyledi.
Maristan Çeşmesi’nin, 1104 yılında Birinci Artuklu Sultanı Necmettin İlgazi ile kardeşi Emineddin tarafından yaptırıldığını anlatan Erginoğlu, “900 yıllık tarihe şahitlik ediyor, çift kemerli bir çeşme. Valiliğimiz ve Büyükşehir Belediyemiz buranın onarımını yapmakta. Mahallem ismine teşekkür ediyorum. Bahtına terk edilmiş bir çeşme görmektense tarihe hitap eden geçmişi anımsatan bir çeşmenin olması bizi memnun ediyor” tabirlerini kullandı.
