Bilim insanları şaşkın: Mars’ta ‘kafatası tepesi’ bulundu
Perseverance, Aralık 2024’ten bu yana Jezero Krateri’nin yüksek eğimli bölgesi olan Witch Hazel Doruğu ismi verilen bölgeyi araştırıyor. Bilim insanları bu bölgenin, gezegenin eski iklimi ve muhtemel mikrobiyal hayat izleri hakkında ipuçları taşıdığını düşünüyor.
11 Nisan’da keşif aracı, açık ve koyu renkli kaya katmanlarının kesiştiği görsel olarak bariz bir hudutta durakladı. Burada karşılaşılan “Kafatası Tepesi” isimli kaya, koyu tonu, sert açılı yapısı ve yüzeyindeki çukurlarla öbür kayalardan ayrılıyor.
Bilim beşerlerine nazaran bu tip kayalar yüzeyde taşınarak yer değiştirmiş kayalar kategorisine giriyor. Mars’ın milyarlarca yıl evvel daha sıcak ve nemli olduğu periyotta su akıntılarıyla sürüklenen bu kayalar, vakitle etraflarındaki daha yumuşak malzemenin erozyona uğramasıyla yüzeyde kalmış olabilir.
“Kafatası Tepesi”ndeki çukurların, kaya içindeki küçük modüllerin erozyonla kaybolmasından ya da Mars rüzgarlarının taşıdığı toz ve taşların vakitle yüzeyi aşındırmasından kaynaklandığı düşünülüyor.
Kayanın koyu rengi birinci etapta meteorit olabileceği fikrini akıllara getirse de, Perseverance’ın SuperCam isimli aygıtıyla yapılan tahliller bu ihtimali zayıflatıyor. Datalar, kayanın tipik bir gök taşıyla tıpkı bileşime sahip olmadığını gösteriyor.
Alternatif bir açıklamaya nazaran bu kaya volkanik kökenli olabilir. Dünya ve Mars’ta volkanik kökenli kayalara koyu rengini veren olivin, piroksen ve biotit üzere mineraller bu yapının içinde de bulunabilir. Kaya, yüzeye yakın volkanik oluşumlardan gelmiş ya da bir çarpma krateriyle yüzeye fırlamış olabilir.
Son aylarda Perseverance, yedi tane kaya örneğini ayrıntılı tahlil etmiş ve 83 adedini lazerle uzaktan incelemiş durumda. NASA Jet Propulsion Laboratuvarı (JPL) yetkililerine nazaran bu, aracın şimdiye kadarki en süratli bilgi toplama süreci.
JPL’de misyonlu proje bilimcisi Katie Morgan, “Krater kenarları hakikaten inanılmaz. Witch Hazel Doruğu şimdiye kadar beklediğimizden fazlasını sundu” açıklamasıyla bölgenin değerine dikkat çekti.
Toplanan örneklerin Dünya’ya getirilip ayrıntılı incelenmesi hedefleniyor. Lakin NASA’nın Mars Numune Dönüşü vazifesi; bütçe, zamanlama ve teknik zorluklar nedeniyle belirsizlik içinde.
