Kesintisiz Enerji ve Akıllı Şebekelerin Önemi Depremde Artıyor
İSTANBUL Kültür Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Kısım lideri Doç. Dr. Esra Saatçi, deprem üzere afetlerde elektrik ve haberleşme sistemlerinin değerine dikkat çekerek “Kesintisiz güç sarsıntıda hayat kurtarır. Bilhassa hastaneler, haberleşme merkezleri, kamu binaları, ulaşım altyapıları (liman, havalimanı) üzere kritik yerlerin elektrik kesintisi yaşamadan çalışması kıymetli. UPS olarak da bilinen kesintisiz güç kaynağı sistemleri, jeneratörler ve bataryalarla yedeklenen güç altyapıları zarurî hale getirilmelidir” dedi.
Binaların elektrik tesisatlarında kullanılan gereçlerin TSE standartlarına uygun olması ve tesisatların sistemli denetlenmesi gerektiğini tabir eden Doç. Dr. Saatçi, Türkiye’de de kullanılmaya başlanan akıllı şebeke sistemleri (smart grid) ile elektrik iletim ve dağıtım sistemlerinin artık bilgisayar ve ağ teknolojileriyle entegre çalıştığını söyledi. Bu sistemler sayesinde elektrik tüketiminin anlık izlenebildiği ve uzaktan yönetilebildiğini söyleyen Doç. Dr. Saatçi, afet senaryoları için akıllı şebeke standartlarının yine tanımlanmasının çok kıymetli olduğunu lisana getirdi. Doç. Dr. Saatçi, bu sistemlerin sırf konfor için değil; endüstriyel tesisler, sıhhat kurumları ve haberleşme altyapılarının korunması için de değerli rol üstlendiğini tabir etti.
‘KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAKLARIYLA ÇALIŞAN BAZ İSTASYONLARI OLUŞTURULMALI’
Haberleşme sistemlerinde de afet öncesinde yapılması gereken önemli hazırlıklar olduğunu kaydeden Doç. Dr. Saatçi, iletişim ihtiyacının doruğa ulaştığı zelzele üzere durumlarda sistemlerin kapasitesinin bu yükü taşıyamayabileceğine dikkati çekti.
Doç. Dr. Saatçi, bu gibi durumlarda geliştirilmesi gereken tahlil tekliflerini şöyle sıraladı:
“Deprem üzere periyotlarda irtibat tartışmasız bir gereksinim. Bu noktada, kesintisiz güç kaynaklarıyla çalışan baz istasyonları oluşturulmalı. Bilhassa kullanıcı yoğunluğu yüksek bölgelerde hazırda bekleyen taşınabilir ve uydu baz istasyonları devreye alınmalı. Uzmanlara nazaran, zelzeleler sırasında kablolu haberleşme altyapısı en çok etkilenen alan olurken, fiber optik kablolar, gerçek standartlara uygun döşendiğinde en sağlam bağlantı kanalı olabiliyor.”
‘KESİNTİLERİN NEDENİ BAZ İSTASYONLARINDAKİ HÜCRE KAPASİTESİNİN AŞILMASI’
Doç. Dr. Saatçi, “Deprem anlarında yaşanan taşınabilir bağlantı sıkıntıları teknik olarak ‘normal’ kabul edilse de önlenebilir. Bu çeşit kesintiler, ekseriyetle baz istasyonlarının hücre kapasitesinin aşılması sonucu ortaya çıkar. Her baz istasyonu, teknolojisine ve donanımına bağlı olarak sırf muhakkak sayıda kullanıcıya hizmet verebilir. Bu yüzden afet anlarında sesli yahut imajlı aramalar yerine, kısa bildiri yahut internet tabanlı iletileşme uygulaması önerilir. Böylelikle bilgi trafiği hafifler ve ağ kapasitesi daha verimli kullanılır” sözlerini kulandı.
‘AFET ANINDA DEVREYE GİREN KÜME HABERLEŞME SİSTEMLERİ ÇOK ÖNEMLİ’
Afetlerde irtibatın sadece bireyler ortasında değil, arama-kurtarma, sıhhat ve güvenlik takımları ortasında da süratli ve kesintisiz olması gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Saatçi, “Türkiye’de henüz yaygın olarak uygulanmayan, lakin gelişmiş ülkelerde standart haline gelen protokoller var. Bunlar, sıhhat çalışanı ve kritik misyonlu kümelere özel haberleşme kanalları, acil bağlantı protokolleri ve öncelikli irtibat hakları, afet anında devreye giren küme haberleşme sistemleridir. Bu altyapılar, sadece afet sırasında değil, afet idaresinin her etabında vakit kazandırarak can kayıplarını azaltmada kritik rol oynayacaktır” diye konuştu.
