Doğal afetlerle mücadeleye uydu tabanlı haberleşme desteği

Uydu tabanlı IoT (nesnelerin interneti) haberleşme sistemleri ile doğal afetlerde yaşanabilecek aksiliklerin en aza indirilmesine, takımların çalışmalarının uyumu sağlanmasına ve halkın hakikat bilgilendirilmesine yönelik çalışmalar yapılabiliyor.

“Türkiye’nin en süratli büyüyen uzay firması” olarak dikkati çeken Plan-S, Connecta IoT Network kadro uydusuyla kritik altyapıların aktif kullanımına yönelik tahliller sunuyor.

Plan-S, 2021 yılında başladığı çalışmalarla kısa müddette 13 uyduyla global ölçekte uydu tabanlı IoT haberleşme hizmetleri alanında faal bir aktör haline geldi.

Şirketin Üst Yöneticisi (CEO) ve Yönetim Kurulu Üyesi Özdemir Gümüşay, şirketin sahip olduğu uydu haberleşme yetenekleri ve bunların sarsıntı üzere doğal afetlerde üstlenebileceği vazifelere ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Plan-S’in 2021 yılında kurulduğunu belirten Gümüşay, AR-GE, eserleştirme ve ticarileştirme süreçleri sonunda şu anda yörüngedeki 13 faal uyduyla Türkiye ve tüm dünyada IoT aygıtlarının haberleşmesi için bir haberleşme ağı sunabilir duruma geldiklerini söyledi.

“Connecta IoT Network” ismini verdikleri sistemle sahaya kurulu ve sıcaklık üzere bir dizi parametreyi ölçen sensörlerle haberleşmeye dayalı bir uydu tahlili sunduklarını anlatan Gümüşay, “Uydularımız yakın Dünya yörüngesinde, 550 kilometre irtifada yer alıyorlar. Tek bir uydudan değil birtakım uydudan bahsediyoruz. 100’den fazla uydumuz olacak. Her 4 ayda bir uydu sayısını artırıyoruz. Bu halde hizmet kalitemizi de kademeli olarak artırdığımız bir süreç içerisindeyiz.” dedi.

Afet durumunda neler yapılabilir?

Doğal afetlerde karasal altyapıların ziyan görebildiğine işaret eden Gümüşay, zelzelede ya da sel felaketlerinde baz istasyonlarının kullanılmaz hale gelebildiğini belirtti. Gümüşay, şöyle konuştu:

“Uydu sistemleri doğal olarak uzayda oldukları için doğal afetlerden, olumsuz hava şartlarından, karada ya da denizdeki aksiliklerden etkilenmiyorlar. Servislerimiz bu manada epey muteber sistemler.

Biz IoT haberleşmesiyle bir afette neler yapabiliriz? Afetle ilgili bilgilerin alandan toplanmasına katkı sağlayabiliriz. Yani karasal ağların olmadığı, baz istasyonlarının bulunmadığı alanlarda binlerce, on binlerce sensör yerleştirip, bilgilerini uydu servislerimiz üzerinden toplayarak afetin öncesinde haberdar olabiliriz. Su taşkını, bir kadro toprak hareketleri, sarsıntıya yönelik kimi datalar olabilir, bunlarla birinci basamakta değerli katkı sağlayabiliriz. Afet sonrasında birinci saatler çok kıymetli zira durumu tespit etmek istiyorsunuz. Nerede ne oldu, nasıl bir hasar yaşandı, bununla alakalı olarak örneğin sarsıntıda kritik binalar, yollar, viyadükler üzere yerlerin, sivil savunma takımlarının binalarının ayakta olup olmadığını tespit edecek sensörleri yerleştirip, bunları uydu sistemlerimiz üzerinden taşıyarak karar vericilerin önüne saatler içinde çok süratli ve gerçek bir tablo koyabiliriz. Bu hakikat yere, gerçek vakitte müdahale etmeyi sağlayacak.”

Afetin tesirlerinin ortadan kaldırıldığı, müdahale edildiği periyot için de tahliller sunabileceklerini söz eden Gümüşay, “AFAD vazifelileri ya da askeri birliklerin nerede olduğunu, ekipman durumlarını raporlayacak altyapılar sunabiliriz. Böylelikle yanlışsız vakitte, yanlışsız biçimde müdahale etmeyi sağlayabiliriz.” değerlendirmesinde bulundu.

Cep telefonlarına uydu üzerinden mesaj

Gümüşay, Plan-S olarak teknoloji ve gündemi yakından takip ettiklerini söyledi.

Bunu yaparken “dünyadaki hayatı iyileştirme” mottosu ile hareket ettiklerini vurgulayan Gümüşay, afet durumunda insanlara yardım yardımcı olmanın da bunun bir modülü olduğunu lisana getirdi.

Durumsal farkındalık oluşturacak projelerin yanı sıra yaklaşık 1 yıldır ferdî haberleşmeye yönelik de çalışma yürüttüklerini anlatan Gümüşay, şunları kaydetti:

“Hepimizin cebinde bir cep telefonu var. Bu aygıtları kullanarak uydu teknolojileri üzerinden haberleşmeye yönelik çalışmalar yürütüyoruz. Gayemiz bu türlü bir doğal afet durumunda görüntü seyretmesini sağlamak değil fakat acil durum bildirilerinin, kısa iletilerin gönderilmesi. Malum bu cins durumlarda söylentilerle halkın yanlış yönlendirilmesi üzere durumlar olabiliyor. Uydular üzerinden cep telefonlarına iletiler ileterek insanların hakikat yönlendirilmesi ve bilgilendirilmesini sağlayacak teknolojiler üzerinde çalışıyoruz.

Bu epey büyük, dünyanın da gündeminde olan bir bahis. Türkiye doğal afetlerle çok daha fazla başa çıkması gereken bir ülke, sarsıntı gerçeğimiz var. O manada Türkiye için ehemmiyeti daha da fazla. Bu kapsamda hem özel dal olarak üzerimize düşeni yapmaya çalışıyoruz hem de devlet kanadında gerekli teşebbüsleri yapıyoruz. Türkiye’deki taşınabilir operatörler ile bu bahisleri görüşüyoruz. Onların takviyesini almaya ve teşebbüste bulunmalarını sağlamaya çalışıyoruz. Umuyorum ki önümüzdeki yıllarda bu bahisle alakalı uydular tasarlıyor, yörüngeye gönderiyor ve Allah korusun bu çeşit afetler olduğunda devreye alarak yarar sağlamayı planlıyoruz.”

Bu yıl 8 uydu daha gönderilecek

Gümüşay, hizmetlerini geliştirmek için bu yıl 8 uyduyu daha yörüngeye göndereceklerini bildirdi.

Bu uydularla birlikte daha sensör datalarını daha sık alabilir hale geleceklerine işaret eden Gümüşay, “Hedefimiz 200’e yakın uydu göndermek. Dakikalar içerisinde bu çeşit bilgileri alıyor olabilmek. Hem sıklığımızı hem de kapasitemizi artırıyoruz. Mevcut kapasitemizi birkaç katına, tahminen 10 katına çıkaracak yeni uydular atıyoruz. Şu anda 4 tanesi fırlatılmak için Amerika’ya yola çıkmak üzere. Bir 4 tane daha üretim kademesinde. Önümüzdeki yıl da bu sayıyı giderek arttırmak üzere bir maksadımız var.” dedi.

Bu tıp çalışmalarda devlet takviyesi, devletin irade koyuyor olmasının değerini vurgulayan Gümüşay, “Bugüne kadar da istediğimiz dayanağı alamadığımız bir durum olmadı. Lakin bunun giderek artıyor olması lazım. Kesim içindeki işbirliklerine de vurgu yapmak lazım. Bu tek bir şirket ya da kurumun altından kalkabileceği bir mevzu olmayabilir. Bir ortaya gelmek, güçleri birleştirmek üzere bir muhtaçlık da var afet durumlarına yönelik uydu teknolojileri özelinde.” değerlendirmesinde bulundu.