Mikroplastik yiyoruz! Sadece beyinde miktarı yüzde 50 artmış
‘Nature Medicine’ isimli tıp mecmuasında yayınlanan araştırma beyindeki mikroplastik ölçüsünün sekiz yılda yüzde 50 arttığını ortaya koydu.
ABD’li bilim insanları mikroplastikler ve nanoplastiklerin birikimini araştırmak hedefiyle 30 kadavranın (ceset) beyin, karaciğer ve böbrek dokularını inceledi.
Beyindeki plastik ölçüsü gram doku başına 4 bin mikrogram olarak ölçüldü. Bu karaciğer ya da böbreğe kıyasla yaklaşık 10 kat daha fazla.
Araştırmacılar, 2016’da da karaciğer, böbrek ve beyin dokularındaki mikroplastik değişimlerini araştırmıştı. Buna nazaran sekiz yılda mikroplastik birikimi karaciğerde 433 mikrogramdan 500 mikrograma, böbrekte 404 mikrogramdan 480 mikrograma, beyinde 3345 mikrogramdan 4917 mikrograma yükseldi.
Araştırmayı pahalandıran Kalıtsal Kanserler Derneği Başkanı ve Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Özdoğan, ölçülen mikroplastik ölçüsünün beynin ön kısmında toplamda iki gram, yani ortalama bir plastik poşetteki plastik ölçüsüne denk geldiğini söyledi.
ZARARLARI NE?
Özdoğan, belirlenen mikroplastiklerin çaplarının 500 mikrondan 1 nanometreye kadar değiştiğini yani bu parçacıkların bir saç telinden bile daha ince olduğunu belirtti:
“Mikroplastikler, kalp damar tıkanıklıkları, inme ve kalp krizi, demans ve alzheimer, bağırsak hastalıkları, hormon bozuklukları üzere hastalıklarla bağlantılı olabilir. Bilhassa damar duvarlarında ve beyin dokusunda neden oldukları iltihap ve toksik gerilimin bu hastalıkların oluşumunu hızlandırabiliyor.”
“En büyük risk kümesini demans hastaları ve yaşlı bireyler oluşturuyor. Zira yaş ilerledikçe kan-beyin bariyeri zayıflıyor, yani beynin savunma kalkanı inceliyor. Bu da mikroplastiklerin beyne daha kolay sızmasına yol açıyor. Ayrıyeten bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde bu parçacıkların bedenden atılması daha güç hale geliyor.”
“Çok kıymetli bir nokta daha var. Mikroplastiklerin bedenimize verdiği ziyan yalnızca ölçüsüyle değil, ne cins kimyasallar taşıdıklarıyla da ilgili. Bu parçacıkların içinde endokrin bozucular, yani hormon sistemimizi alt üst eden unsurlar var. Bu durum gelecek jenerasyonların gelişimi ve doğurganlık kapasitesi üzerinde de tesirli olabilir.”
“Araştırmalar gösteriyor ki yalnızca şişelenmiş su tüketimi, yılda ortalama 90 bin adet mikroplastik parçacık yutmamıza neden oluyor. Birebir birey musluk suyu içtiğinde bu sayı yalnızca 4 bin civarında. Yani plastik hayatımıza ne kadar girerse, bedenimize da o kadar giriyor. Her geçen yıl giderek daha fazla mikroplastik yiyoruz.”
ÇÖZÜM NE?
Peki tahlil ne?
Özdoğan buna şu karşılığı verdi:
“Cam ya da paslanmaz çelik matara kullanılmalı. Plastik kaplarda yemek ısıtılmamalı, bez torba ve cam saklama kapları tercih edilmeli. Sentetik kıyafetler yerine doğal liflerin tercih edilmeli.”
“Bireysel uğraşların kıymetli olduğunu ancak temel değişim siyasetle başlıyor. Plastik kirliliğine karşı gerçek tahlil toplumsal şuur ve güçlü maddelerle mümkün olabilir.”
