D vitamini deponuz boş kalmasın
Vitaminlerin bedenin sağlıklı işleyişi için değeri büyük. Hem vitamin hem de hormon olan D vitamininin, kas-kemik sıhhatinden bağışıklık ve hudut sisteminin düzgün çalışmasına kadar bedende birçok önemli
görevi bulunuyor.
‘’D vitamini eksikliği ülkemizde sık görülüyor. Meğer bu vitamin hem yetişkin hem çocuk sıhhati için gereklidir. Bu nedenle bedende istenilen seviyede olması çok önemlidir’’ diyen İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, bu mevzuda kıymetli bilgiler paylaştı.
Prof. Dr. Osman Erk
Kimlerin D vitamini düşüktür?
Çağımızınen yaygın hastalıklarından biri olan obezitede D vitamini eksikliği hayli sıktır, zira yağ hücreleri D vitaminini alarak, kullanılmasına müsaade vermez. İlerleyen yaşla birlikte ciltte daha az D vitamini sentezleyebilir. Bu da beslenme yetersizliği ile birlikte yaşlılarda D vitamini eksikliğinin en değerli nedenidir.
Eksikliği nasıl anlaşılır?
D vitamini seviyeleri kanda 25 (OH) D vitamini tayiniyle basitçe tespit edilebilir. Bilhassa kış aylarında D vitamini seviyeleri tespit edilmeli ve gerekirse D vitamini desteği yapılmalıdır. Günlük D vitamini muhtaçlığı yaşa ve bireye nazaran değişir. Bir de her şeyin fazlası beden için ziyanlıdır.
D vitamini ölçüsü için de birebir şey geçerlidir ve fazlası zehirlenmelere sebebiyet verebilir. Bu nedenle günlük destek kesinlikle doktor önerisiyle alınmalıdır. D vitamini seviyeleri düşük olanlarda tartışmalı olmakla birlikte günde 1000-2000 İÜ D vitamini desteği yapmak kâfi olacaktır.
HÜCRELERİMİZİN HER NOKTASINA DEĞERLİ TESİRLERİ VAR
Yeteri kadar D vitaminine sahip olamazsak kas-kemik bütünlüğümüzden kalp damar sistemimize kadar pek çok noktada önemli sıhhat problemleri yaşarız. D vitamininin, hücrelerimizin çabucak her noktasında değerli tesirleri vardır. Münasebetiyle D vitamini vitamin ötesi bir doğal mucizedir. Onun yalnızca bir vitamin değil, bir hormon olduğu da söylenebilir. D vitamini eksikliğinin nedeni, güneş ışınlarına gereğince maruz kalmamak ve D vitamini içeren besinlerin yeteri kadar tüketilmemesidir. Ayrıyeten koyu cilt pigmentine sahip olmak, çölyak üzere emilim bozuklukları, kanser, böbrek yahut karaciğer yetmezliği üzere hastalıklar da D vitamini eksikliğinin kıymetli nedenleridir.
EKSİKLİĞİ BİRÇOK HASTALIĞA KAPI ARALAR
D vitaminieksikliğinde çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde kas zayıflığı ve kemik yumuşamasına yol açan ‘osteomalazi’ hastalığı ortaya çıkar. Raşitizmde belirti ve bulgular çok değişiktir. Yetişkinlerde kemik yoğunluğunda kayba, osteoporoza ve kemiklerin daha kırılgan hale gelmesine neden olabilir. Çocukluk, gençlik yıllarında güneş ışınları ve besinler yoluyla gereğince D vitamini alanlarda göğüs, kolon ve prostat kanseri riskinin azaldığı bilinmektedir. Kâfi D vitamini, hipertansiyon, diyabet, obezite, kalp yetersizliği, beyin felci, parkinson, demans ve Multiple Skleroz (MS) üzere hastalıklara yakalanma riskini azaltmaktadır.
Alerji nedeni de olabilir
Astım ve alerjik hastalıklar D vitamini eksikliğinde ortaya çıkar. Kış aylarında zatürre ve grip üzere hastalıkların ve mevt sıklığının artması, D vitamini eksikliğiyle ilişkilendirilmektedir. Kronik yorgunluk sorunu ile D vitamini eksikliği birbirleriyle yakından bağlantılıdır.
D vitamini eksikliğinin depresyon eğilimine yol açabileceğini gösteren güçlü ispatlar da bulunmaktadır. Bilimsel çalışmalar, depresyon sorunu olanların yüzde 70’inde D vitamini rezervlerinin düşük olduğunu ortaya koymaktadır.
D vitamini eksikliğinde; ciltte solgunluk, saç dökülmesi, baş ağrısı, el ve ayakların ısınamaması, daha sık hastalanma ve uykusuzluk üzere meseleler da görülür.
SADECE BESİNLERE GÜVENMEYİN
Sadecehayvansal ve bitkisel besinler D vitamini gereksinimini karşılayamaz. D vitamini az sayıda besinde ve az ölçüde bulunduğu için beslenme yoluyla bedenin gereksinim duyduğu ölçüsü tamamlamak hayli zordur. Bu alanda yapılan araştırmalar ortalama bir kişinin D vitamini gereksiniminin yalnızca yüzde 20’sini besinler aracılığıyla aldığını göstermektedir.
D vitamini içeren besinler ise şunlardır:
Balıkyağı, somon balığı, uskumru, ringa balığı, ton balığı karides, süt, peynir, tereyağı, krema, yumurta sarısı, mantar, yulaf, kakao, maydanoz ve ısırgan otu. Birçok ülkede süt ve süt eserleri, ekmek, tahıllar D vitamini ile zenginleştirilmektedir.
GÜNEŞTEN KORKMAYIN
D vitaminininen doğal ve en güçlü kaynağı güneştir. Yaz aylarında ve öteki güneşli günlerde güneş ışınlarının çok dik gelmediği saatlerde, güneş kremi kullanmadan (özellikle avuç içlerini güneşe hakikat tutarak) 15-20 dakika güneşlenmek D vitamini gereksiniminin giderilmesini sağlar.
Yani 10.00-17.00 saatleri dışında güneşlenmek deri kanserine karşı kollayıcıdır ve kâfi D vitamini sağlar.
Güneş kremi kullanmak D vitamini üretimini engelleyebilir. Lakin yaz aylarında depolanan D vitamini bütün yıl boyunca duyduğunuz gereksinimi karşılayamaz.
Yaz ayları dışında da güneşli günlerden faydalanmak gerekir. Kış aylarında ise 10.00-17.00 saatleri ortasında güneş ışınlarına maruz kalmak azamî fayda sağlar. Bu aylarda gerekirse doktor önerisiyle takviye almakta fayda vardır.
