Türkiye’nin dolar seven illeri belli oldu: Liste çok şaşırtıcı

Ekonomide kırılganlığın arttığı 2025 yılının birinci çeyreğinde, Türkiye genelinde döviz cinsi mevduatın toplam mevduat içindeki hissesi dikkat cazibeli biçimde yükseldi. Bilhassa toplam yurt içi mevduatın ya­rıya yakınına sahip olan İstan­bul’da döviz mevduatındaki ar­tış bunda tesirli oldu. Mevduatta dövizin oranına nazaran “en dolari­ze iller” sıralamasında Aksaray 81 vilayet içinde birinciliğini korur­ken Bingöl, Elâzığ, Bayburt ve Çankırı birinci beşte yer aldı.

İLK ÇEYREKTE YÜZDE 12 YÜKSELDİ

Bankacılık Düzenleme ve De­netleme Kurumu’nun (BDDK) mart sonu prestijiyle toplulaştı­rılmış aylık datalarına nazaran yurt içi yerleşiklere ilişkin toplam mev­duat, birinci çeyrekte yüzde 12,2 oranında 2 trilyon 141,5 milyar lira artarak 19 trilyon 711,6 mil­yar liraya yükseldi. Bunun 12 tril­yon 705,2 milyarını TL cinsi, 7 trilyon 6,4 milyar liralık bölü­münü ise döviz cinsi mevduat­lar oluşturdu. Bu periyottaki ar­tış temel olarak döviz hesapların­dan kaynaklandı.

İlk üç ayda TL mevduat hacmi cari olarak yüz­de 7,3 oranında 867,5 milyar li­ra artış gösterirken, bu periyotta TÜFE bazında yüzde 10,06 olan enf­lasyona nazaran gerçek olarak yüzde 2,6 daralma gösterdi. Birebir periyotta dö­viz mevduatının kur farkı da da­hil TL cinsi meblağında ise yüzde 22,2 oranında 1 trilyon 274 mil­yar liralık bir büyüme görüldü. Aralık 2024 sonunda top­lam mevduat hacminin yüzde 32,6’sını oluşturan döviz tevdi­at hesaplarının hissesi birinci çeyrek­te 3 puana yakın artışla yüzde 35,5’e çıktı.

AKSARAY ZİRVEDE

Toplam mevduatı içinde dö­vizin hissesi en yüksek vilayet olan Aksaray, birinci çeyrekte daha da yükselen oranla birinciliğine devam etti. Mart sonu prestijiyle Aksaray’ın 56,6 milyar lira olan toplam mevduatının yüzde 48,8’ini döviz hesapları oluş­turdu. Aksaray’ın mevduatın­da dövizin hissesi 2024 sonunda yüzde 48,2 seviyesinde bulunu­yordu.

Mevduatta dolarizasyon ora­nında Aksaray’ı yüzde 47,2 ile Bingöl, yüzde 46,7 ile Elâzığ, yüzde 46,5’le Bayburt ve tıpkı oranla Çankırı izledi.

YARISI İSTANBUL’DA

Yaklaşık 16 milyonla Türkiye nüfusunun yüzde 18,3’ünün ya­şadığı lakin, yarattığı ulusal gelir prestijiyle öteki vilayet ve bölgelerle ortasında gelişmişlik uçurumu bulunan İstanbul, toplam mev­duatın da yaklaşık yarısına sa­hip pozisyonda.

Dünya’dan Naki Bakır’ın haberine nazaran, Mart sonu prestijiyle toplam yurt içi mevduatın yüzde 45,6 oranındaki 8 trilyon 993,8 mil­yar lirası, büyük hacimde şirket hesaplarının da bulunduğu bu vilayetteki mudilere ilişkin. İstanbul, 5 trilyon 745,6 milyar lira ile top­lam yurt içi TL mevduatın yüz­de 45,2’sine ve 3 trilyon 248,3 milyar lira ile de döviz mevdu­atının yüzde 46,4’üne sahip. Birinci çeyrekte İstanbul’un TL mevduatı yüzde 6 artış gösterirken, döviz mevduatındaki artış yüz­de 26,1’e ulaştı, buna nazaran toplam mevduatı yüzde 12,5 artış gösterdi. Mart sonu prestijiyle ilin toplam mev­duat hacminin yüzde 36,1’ini döviz mevduatı oluşturuyor.

KİŞİ MEVDUATTA TUNCELİ SÜRPRİZİ

İstanbul, kişi başına düşen ortalama 572 bin 797 lira mevduat ile 81 vilayet ortasında birinci sırada yer aldı. Onu, değerli ölçüde kamu mevduatlarının tesirli olduğu Ankara 442 bin 234 lira ile izledi. Üçüncü sırada ise 251 bin 598 lira ile turizm gelirleri yüksek Muğla bulunurken, İzmir 243 bin 319 lira, Antalya 233 bin 81 lira, Kocaeli ise 179 bin 310 lira ile listede üst sıralarda yer aldı.

Kastamonu 174 bin 788 lira, Çanakkale 166 bin 509 lira ve tarım-turizm geliriyle öne çıkan Aydın 166 bin 381 lira kişi başına mevduatla dikkat çekerken, sürpriz bir biçimde Tunceli de 162 bin 127 lira ile birinci 10’da yer aldı. Sabit nüfusu düşük olan vilayet, yurtiçi ve yurtdışına verdiği göçe karşın kişi başı mevduatta Türkiye ortalamasının epey üzerinde seyretti.