Çalışanın vergi yükü OECD’yi ırkiye katladı
Ücretler üzerindeki vergi ve kesintiler nedeniyle çalışanların yaklaşık 3 aylık maaşı eline geçmeden erirken Türkiye, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) 38 üyesi ortasında en adaletsiz vergi siyasetine sahip. Türkiye’de iki çocuklu, evli bir çalışanın maaşından kesilen Gelir Vergisi oranı, OECD ortalamasının 2 katına ulaşıyor. OECD’nin raporuna nazaran Türkiye’de çalışanların vergi yükü 2024’te daha da arttı. Bekar bir çalışanın maaşına kıyasla vergi yükü yıllık bazda 0.9 puan artışla geçen yıl yüzde 39’a ulaştı. OECD ortalaması ise 2024’te değişim göstermeyerek yüzde 34.9’da kaldı. Böylelikle Türkiye’de bekar çalışanların ortalama vergi yükü, OECD ortalamasının 4.1 puan üzerinde tespit edildi.
EN YÜKSEK ORAN
Evli ve çocuklu ailelerinin vergi yükü ise OECD ortalamasının bir epey üzerinde bulunuyor. Raporda, 4 kişilik çekirdek bir ailenin üyesi olan ortalama bir çalışanın vergi yükü OECD ülkelerinde yüzde 25.7, Türkiye’de ise yüzde 39 olarak hesaplandı. Türkiye, bu bahiste OECD’de en yüksek vergilere sahip ikinci ülke pozisyonunda bulunuyor. Hayat pahalılığı ve değişen standartlar nedeniyle Türkiye’de nüfus giderek yaşlanırken, iktidar bu tabloyu bilakis çevirmek için birtakım teşvikleri gündemine almıştı. Lakin çalışanların sırtındaki en büyük kambur olan vergi bahsiyle ilgili somut adımlar atılmamıştı. OECD’de çocuk yardımları ve vergi düzenlemelerinden sonra bir çalışanın ödediği net Gelir Vergisi oranı yüzde 14.2 olurken, Türkiye’de yüzde 28.4 olarak hesaplandı. Türkiye, OECD’nin en yüksek vergi oranına sahip ülkesi pozisyonunda bulunuyor.
3 aylık maaşı kesiliyor
Türkiye’de çalışanların eline geçen net fiyatın brüt fiyata oranı yüzde 71.6’da kalırken, OECD’de bu oran yüzde 85.8 oldu. Böylelikle tıpkı fiyata sahip bir Türk çalışan, OECD’deki muadiline kıyasla 14.2 puan daha düşük gelir elde ediyor. OECD raporundaki oranları somutlaştırmak için Türkiye Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin bilgilerini inceleyebiliriz. Rapora nazaran 2024’te 35 bin lira brüt fiyatı olan bir çalışanın 1 yılda maaşından yapılan vergi ve kesintilerin fiyatı 103 bin 850 liraya ulaşıyor. 1 yılda çalışanın eline geçen net fiyat 316 bin 150 lirada kalıyor.
