AVM Niteliği Tartışmaları: Eksiklikler ve Yeni Yönetmelik
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı, bazı alanların alışveriş merkezi (AVM) olarak isimlendirildiğini lakin bu niteliği taşımadığını belirterek, “AVM denilen yerlerde, bazen içerideki mağazaların yarısı boş, ulusal ve memleketler arası markalar yok. Buralar AVM niteliğini kaybediyor.” dedi.
Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmeliğin uygulamasına yönelik alışveriş merkezi maliki, idaresi ve tariflerde çeşitli düzenlemeler yapılırken, “alışveriş merkezi” ibaresinin kullanımına ait karışıklıkların ortadan kaldırılması hedefiyle belirlenen nitelikleri taşımayan perakende işletmeleri bu ibareyi kullanamayacak.
Konuyla ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan AYD Başkanı Şapkacı, 10 ila 20 bin metrekarenin altında olan alanların da AVM olarak isimlendirildiğini fakat bu niteliği taşımadığını belirterek, “AVM denilen yerlerde, bazen içerideki mağazaların yarısı boş, ulusal ve milletlerarası markalar yok. Pasaj niteliğini bile taşımıyor. Buralar AVM niteliğini kaybediyor. Şayet bu türlü bir durum varsa bunlar AVM sınıfından çıkarılabilir.” diye konuştu.
AVM’lerin hem güvenlik hem de müşteriler için oluşturulacak ortak alanlarda makul kural ve yükümlülüklere tabi olduğunu söyleyen Şapkacı, bunların finansal ve fiziki yükler de getirdiğini anlattı.
Şapkacı, AVM’lerde belli ortak alanların oluşturulması gerektiğini hatırlatarak, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Ortak alanlar yönetmelikte de olan mescit, acil tıbbi müdahale alanı, bebek bakım odası, dinlenme alanları yahut çocuk oyun alanı üzere. Bu alanlarda AVM niteliği alınmak isteniyorsa AVM açıldıktan sonra bakanlık denetleme yapıyor, bu alanların bir kısmını görmüyor ve yatırımcılara müddet veriyordu. Yönetmeliğe nazaran artık yeni yapılan alışveriş merkezlerinde en başta AVM açılmadan, yapı ruhsatı verilmeden bu alanların tamamlanması isteniyor. Otomatik bir denetleme düzeneği getirildi. Bu da sağlıklı bir şey. AVM’ler kanunda, mevzuatta olan bütün bu alanlar oluşturulduktan sonra açılacak ki doğrusu da bu. Bence bu da kesim ismine müspet bir gelişme.”
Ortak alanlardan elde edilen gelirlere dikkati çeken Şapkacı, “Örneğin çatıda bir reklam panosu yapmışsınız, oradan da pazarlama ve reklam alıyorsunuz. Lakin daha evvel çıkarılan mevzuatta buradan elde edilen gelirler kiracıların sarfiyatlarına mahsup ediliyordu. Bu yatırımcıların mülkiyet hakkına verilen bir ziyandı. Burada da çatı yahut AVM’nin dış cephesinde verilen reklamların artık ortak alan olmadığı, buradan elde edilen gelirlerin de masraflardan düşmek zorunda olmadığı bir düzeltme yatırımcı lehine yapıldı.” açıklamasında bulundu.
“Sektörün imajına ve kalitesine olumlu mana getirecek”
Şapkacı, perakendeciler, markalar, yatırımcılar tarafında ortak alan masraflarıyla ilgili şeffaflık konusunda şikayetler olduğunu hatırlatarak, “Bakanlık burada artık bu mekanizmayı da daha otomatize edecek. Şayet yatırımcılar rapor gönderecekse gönderdiğine dair ispatlanacak dokümanları da sisteme yükleyecek, böylelikle hangi alışveriş merkezinin, raporları şeffaf bir halde gönderdiği görülecek.” diye konuştu.
Alınan kararların yatırımcılara ve perakendecilere olumlu bir tesir sağlayacağına dikkati çeken Şapkacı, şunları kaydetti:
“AVM niteliği taşımayan yerler AVM niteliğinden büyük bir ihtimalle çıkarılabilir. Bunlar bilhassa 10-20 bin metrekarenin altında olan yerler. Fakat buralarda bir de güvenlikle ilgili tedbirler, plaka tanıma sistemi, ortak alanlar yapılması isteniyor. Fakat bu alanları oluşturduğunuz takdirde 5-10 bin metrekarelik alışveriş merkezinin yarısı esasen bu alanlara gidiyor. AVM niteliğinde olması zati mümkün değil. İsmi AVM fakat aslında içeride hakikat düzgün bir marka yok. Bu da tahminen de kesimin imajına ve kalitesine müspet mana getirecek.”
Şapkacı, son periyottaki yüksek kira tartışmalarına da değinerek, “Kiralar yüksek deniliyor düzgün alışveriş merkezlerine bakın neredeyse boş yer yok. Yüksek kira değil aslında ciroları daima birlikte artırabilmeliyiz. Artık iş ortaklarımızla birlikte hem yatırıcılar hem perakendeciler olarak artık bu çeşit tartışmalardan kaçınıp, ciroları nasıl artırabilmeliyiz diye bakmalıyız.” dedi.
