TİKA işbirliğiyle Yeditepe Üniversitesi’nde “Türk Devletleri 1. Hukuk Kongresi” düzenlendi

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) işbirliğiyle düzenlenen “Türk Devletleri 1. Hukuk Kongresi”, Yeditepe Üniversitesi‘nde gerçekleştirildi.

Üniversiteden yapılan açıklamaya nazaran, kongrede, Türk dünyasının ortak hukuk mirası, hukuk devleti prensibi ve geleceğe taraf veren işbirlikleri başta olmak üzere birçok mevzu ele alındı.

Kongreye, Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya, Türk Devletleri Teşkilatı Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım, Anayasa Mahkemesi Üyesi Doç. Dr. Metin Kıratlı, Yeditepe Üniversitesi Kurucu ve Onursal Başkanı Bedrettin Dalan, Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreter Yardımcısı Ömer Kocaman, Türksoy Genel Sekreter Yardımcısı Sayit Yusuf, İstanbul İkinci Baro Lideri Avukat Yasin Şamlı, Yeditepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Durman, Prof. Dr. Feridun Yenisey, Prof. Dr. h.c. Yener Ünver, Türk Kültürü Araştırma Merkezi Koordinatörü Ecem Elif Ünal, Türk Devletleri konsolosları, hukukçular ve akademisyenler katıldı.

Kongre, Türk dünyasında hukukun üstünlüğüne dayalı ortak bir gelecek inşasında değerli bir başlangıç noktası olarak kayıtlara geçerken, iştirakçi kurumlar ortasındaki işbirliği potansiyelinin artırılması, yeni projelerin geliştirilmesi ve ortak hukuk eğitimleriyle entegrasyonun güçlendirilmesi hedefleniyor.

Açıklamada etkinlikteki görüşlerine yer verilen Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya, kadim Türk töresine dayanan hukuk geleneğinin, bugünkü anayasal sistemlerle güçlü bir bağ içinde olduğunu belirterek, bu mirasın çağdaş hukukla birleşerek ortak bir gelecek inşasında temel teşkil ettiğini vurguladı.

Sözlü gelenekten yazılı hukuk sistemlerine uzanan tarihi deneyimle çağdaş hukukun kurumları ortasında köprüler kurmak üzere sorumlulukları olduğunu aktaran Özkaya, hukuk devleti unsurunun sırf devletin kurallara bağlı olması manasına gelmediğini, bu prensibin birebir vakitte temel hakların korunması, yargı bağımsızlığı ve kamu gücünün sonlandırılması açısından da hayati bir prensip olduğunu kaydetti.

Özkaya, ortak hukuk eğitimi vizyonunun paylaşılması, tahkim merkezlerinin kurulması ve siber güvenlik mevzuatında ahenk sağlanması üzere alanlarda yapılacak işbirliklerinin, Türk Devletleri ortasında hukuksal entegrasyonu güçlendireceğini vurgulayarak, “Adalet, yalnızca bir maksat değil, tıpkı vakitte bir yoldur. Bu yolu birlikte yürümek, sırf Türk dünyası için değil, insanlık için de daha adil bir gelecek inşa etmenin teminatıdır.” tabirini kullandı.

Türk Devletleri Teşkilatı Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım da Yeditepe Üniversitesi’nde düzenlenen kongrenin, Türk dünyasını kapsayan bu alandaki birinci milletlerarası hukuk buluşması olmasına dikkati çekerek, aktifliğin hem sembolik hem stratejik değer taşıdığını aktardı.

Taşa, toprağa yapılan yatırımların bir ömrü olduğuna değinen Yıldırım, “Örneğin bina yaparsınız, 40–50 sene, bilemediniz 100 yıl masraf. Lakin beşere yapılan yatırım jenerasyondan jenerasyona devam eder. İşte bu yüzden her şeyin başı eğitim, eğitim, eğitim… Yeditepe Üniversitesi de bunu yapıyor. Genç kuşaklara yatırım yapıyor. ve bugün de Türk Devletlerini kapsayan bir hukuk kongresine mesken sahipliği yapıyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Yıldırım, konuşmasında hukukun kozmik yapısına dikkati çekerek, adaletin olmadığı bir toplumda hiçbir alanın sürdürülebilir olmayacağını aktararak, “Hukuk kozmik bir pahadır. Benim için, senin için farklı olmaz. Hukukun gayesi, bir ülkeyi adaletle yaşatmaktır. Adalet yıkılırsa devlet yıkılır. İktisat, siyaset, kültür; hepsi buna bağlıdır.” değerlendirmesini yaptı.

Yeditepe Üniversitesi’nin parmakla gösterilecek bir üniversite olduğunu vurgulayan Yıldırım, şunları kaydetti:

“Yeditepe Üniversitesi, 1996’da sayın Bedrettin Dalan başkanımız tarafından kurulmuştur. Vakıf üniversiteleri ortasında Türkiye’de birinci 3 üniversite ortasında yer alıyor. Yaklaşık 30 yıllık bir geçmişi var. 30 yıl bir üniversite için uzun bir mühlet değil. Fakat Yeditepe Üniversitesi çok kısa bir müddette büyük başarılara imza atmış. Bu muvaffakiyetler yalnızca yerelde değil, dünya üniversiteleri içerisinde yer alıyor. Hem öğrenci hem de çok güçlü akademisyen takımıyla parmakla gösterilecek bir üniversitemizdir. Bu türlü bir üniversiteye sahip olmaktan hepimizin gurur duyması lazım.”

Yıldırım, Türk Devletleri ortasında türel uygulamaların uyumlaştırılmasına yönelik son periyot adımların kıymetine de dikkati çekti.

Geçen hafta Antalya’da gerçekleştirilen yüksek yargı doruğuna atıfta bulunan Yıldırım, türel iştiraklerin artık teoriden uygulamaya geçtiğini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:

“Bundan bir hafta evvel Antalya’da yüksek yargı liderleri bir ortaya geldi. ‘Antalya Doktrini’ ismiyle ortak bir evrak kabul edildi. Noterler birlik kuruyor, savcılar bir ortaya geliyor, anayasa mahkemeleri liderleri nizamlı olarak fikir alışverişinde bulunuyor. Hedef, hukuk uygulamalarındaki farklılıkları birbirine yaklaştırmak. Ortak hukuk lisanı geliştirmek, yalnızca hukuk alanında değil, siyaset, ekonomi ve toplumsal hayatın her alanında entegrasyonun temelidir. Yeditepe Üniversitesi’nde düzenlenen Türk Devletleri 1. Hukuk Kongresi ile bugün burada çok kıymetli bir temel atıldı.”

Yeditepe Üniversitesi Kurucu ve Onursal Başkanı Bedrettin Dalan da hukukun sırf devletin değil, tüm kurumların varlık tabanı olduğunu vurguladı.

Dalan, “Atalarımızın bir kelamı vardır, ‘Adalet mülkün temelidir.’ Bu yalnızca devletin değil, tüm kurumların temelidir. Hiçbir kurum yoktur ki adaletsiz yönetilsin; o kurum ayakta kalamaz.” sözünü kullandı.

Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin misyonunun sırf meslek sahibi bireyler yetiştirmek olmadığını, düşünmeyi bilen, hukuk mantığını özümseyen, tahlil yeteneği gelişmiş bireyler kazandırmak olduğunu aktaran Dalan, “Genç hukukçularımızı ezberci değil, düşünen bireyler olarak yetiştiriyoruz. Hukuku sırf kanun metinleriyle değil, akılla, vicdanla ve tarihi birikimle yorumlayan bireyler olmaları için çalışıyoruz.” değerlendirmesini yaptı.

Dalan, Türk dünyasında hukuksal birliğin sadece akademik seviyede değil, devletlerarası düzlemde de sağlanması gerektiğine dikkati çekerek, Gaspıralı İsmail’in “Dilde, fikirde, işte birlik” prensibini hatırlattı.

Fikrin içinde hukukun da olacağını kaydeden Dalan, “Hukuk olmayan yerde fikir olmaz, kurum olmaz, devlet olmaz. Münasebetiyle Türk dünyasının birliğinin sağlanması için sırf üniversiteler değil, devletlerarasında da işbirliği tesis edilmelidir.” sözlerini kullanarak, şunları kaydetti:

“Türk milleti tarih boyunca asırlarca hukuk içinde yaşamış, birçok devlet kurmuş bir millettir. Artık de dünyanın dört bir yanına yayılmış Türk halkları olarak, ortak kültürümüzü ve hukukumuzu yine yapılandırmakla yükümlüyüz. Hukukun olduğu yerde toplum huzur içinde yaşar ve ileriye masraf. En büyük zenginlik hukuk içinde yaşamaktır. Bu hukuksal iş birliği ve ortak kıymetler, Türk milletinin dünyanın neresinde olursa olsun daha keyifli ve güçlü yaşamasını sağlayacaktır.”

Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreter Yardımcısı Ömer Kocaman da teşkilatın çok boyutlu işbirliği faaliyetlerine işaret ederek, hukuk alanındaki kurumsal adımların Türk dünyasının istikrar ve refahına katkı sağladığını belirtti.

Kocaman, “Kurucu evrakımız olan Nahçıvan Muahedesi ve başka temel dokümanlarımız, hukukun üstünlüğüne bağlılık, karşılıklı türel yardım ve yargı alanında işbirliği üzere kıymetli vazifeleri ortaya koymaktadır.” bilgisini paylaştı.

Türk Devletleri Başsavcılar Kurulu, Türk Yargı Eğitim Ağı, TDT Yüksek Mahkemeler Konferansı, Türk Dünyası Noterler Birliği ve Adalet Bakanları Toplantısı ve bunun üzere oluşumlarla yargı alanında somut ve sürdürülebilir adımlar atıldığını aktaran Kocaman, yakın vakitte Azerbaycan’da düzenlenecek TDT Yargıçlar Kurulu Liderleri 3. Toplantısı ile bu sürecin daha da ivme kazanacağını vurguladı.