Eylem Tok ve Oğlu Türkiye’ye gelince serbest kalacak mı? Ünlü avukat açıkladı!

İstanbul Eyüpsultan’da ehliyetsiz kullandığı araçla Oğuz Murat Aci’nin vefatına sebep olan 17 yaşındaki Timur Cihantimur hakkındaki soruşturmada Aci’nin evrakta müşteki olarak bulunan eşi Şükriye Aci ve kazada yaralanan tüm müştekiler maddi ve manevi ziyanlarının giderildiğini münasebet göstererek şikayetlerinden vazgeçti. Dikkat çeken gelişmenin dava gidişatındaki muhtemel ihtimallerini Hukukçu Dr. Rezan Epözdemir değerlendirdi.

Dr. Rezan Epözdemir açıklamalarında şu ifadaleri kullandı:

-Ölenin eşi şikayetinden vazgeçerse dava sonucunu nasıl tesirler?

Kasten öldürme kabahati reysen kovuşturulabilir bir cürümdür. Takibi şikayete bağlı bir kabahat değildir. Burada şikayet muhakeme koşulu değildir. İddianeme tanzim edilirse bir kamu davası kelam konusu olur. Hal böyleyken kabahatten vazgeçse dahi kamu davası yürür. Hiçbir formda kamu davası budnan etkilenmez. Soruşturma da yargılama da devam eder. Zira bu cürüm hakaret hatasında olduğu üzere takibi şikayete bağlı bir cürüm değildir. Reysen kovuşturulabilir bir hatadır ve kamu davası kelam konusu olur.

Suçtan ziyan görenlerin tamamı şikayetten vazgeçerse hiçbirinin davaya katılma hakkı olmaz. Verilecek olan karar istinaf ve temizletme hakkı olmaz. Yargılama sujesi olarak davada hazır bulunma; okunan bilgi ve beyanlar karşı gelen kanıtlara karşı beyanda bulunma hakkı olmaz. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 201. hususuna nazaran direkt soru sorma hakkı kelam konusu olmaz. Verilecek olan beğenilmezse itiraz etme, İstinaf ve Yargıtay’a götürme hakkı kelam konusu olmaz.

Bir de direkt ziyan görenlerin tamamı şikayetten vazgeçerse; bizim ceza hukukumuzda basamak sistemi var . Türk Ceza Kanunu 61. hususu uyarınca cezanın ferdileştirme vasıtaları uygulanırken; mahkeme soyut cezadan somut cezaya gidip cezayı bireyselleştirirken basamak sistemi bakımından takdir hakkını daha rahat kullanabilir. Bu da şikayetten vazgeçmenin türel değil fakat ruhsal tesiri olarak isimlendirilebilir. Mahkemenin sanık lehine takdir hakkını kullanırken ruhsal olarak rahatlamasına sebebiyet verebilir lakin onun dışında ilkesel olarak ve hukuken hiçbir halde soruşturmaya kamu davası olması hasebiyle tesir etmez.

– Ölen kişinin yalnızca eşi mi şikayetçi olabilir yoksa ölen kişinin anne ve babası da şikayetçi olabilir mi?

Suçtan ziyan görenlerin tamamı şikayetten vazgeçerse hiçbirinin davaya katılma hakkı olmaz. Verilicek olan karar istinaf ve temizletme hakkı olmaz. Yargılama sujesi olarak davada hazır bulunma; okunan bilgi ve beyanlar karşı gelen kanıtlara karşı beyanda bulunma hakkı olmaz. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 201. hususuna nazaran direkt soru sorma hakkı kelam konusu olmaz. Verilecek olan beğenilmezse itiraz etme, İstinaf ve Yargıtay’a götürme hakkı kelam konusu olmaz.

-Tazminat davası açma hakkı kime aittir? Eş ve çocukların haricinde anne baba yahut kardeşler de tazminat davası açabilir mi?

Kasten öldürme kabahatlerine bakmakla misyonlu olan Yargıtay bir ceza dairesinin yerleşmiş kemikleşmiş içtihatlarına nazaran; yalnızca ölenin eşi değil anne babası kardeşleri çocukları ve hatta evlilik dışının çocuğunun annesi dahi şikayetçi olabilir. Davaya katılabilir, direkt doğruya soru sorabilir. Verilecek olan kararı beğenmediğinde de katılma talebi kabul edildiği anda o kararı katılan sıfatıyla istinaf ve temyiz edebilir.

Yargıtay Bir Ceza Dairesi’nin söylediği anne, baba, eş, çocuklar ve kardeşler dışında 6284 sayılı ailenin korunması ve bayana karşı şiddetin önlenmesine dair kanunun 20. unsuruna nazaran birebir vakitte Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı da suçtan zarar görme ihtimaline binaen bu davalara katılan sıfatıyla katılabilir. Onlar da şikayet haklarını ilerleyen edebilir.

Zorunlu olarak bu yargılamalar Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı’nda ihbar edilir. Münasebetiyle sırf davaya katılma hakkı olan kabahatten ziyan görenlerden bir adedinin vazgeçmesi prensip olarak, ilkesel olarak hiçbir karar söz etmez, bir manası da olmaz tek başına.

Şayet cürüm takibi şikayete bağlı bir kabahat ise, hakaret, kolay yaralama üzere, şikayetten vazgeçme ile birlikte soruşturma sonucunda kovuşturma yer olmadığına dair karar verilir, kovuşturma sonucunda de düşme kararı verilir. Lakin kabahat takibi şikayetten bağımsız, reisen kovuşturulabilir bir hata ise, yani kamu davası ise, bu durumda şikayetten vazgeçilse dahi hiçbir formda tesiri olmaz, dava düşmez, soruşturma yürür, kamu davası kaldığı yerden devam eder.

Bu tıp davalarda tazminat nasıl hesaplanır?

Kasten öldürme kabahati olmasının yanı sıra birebir vakitte bir haksız fiildir. Haksız fiil olması asabiyle de ölenin yakınları, onun vefatından dolayı acı eğlenme ıstırap duyanlar maddi ve manevi tazminat talep edebilirler. Manevi tazminat duyulan acı eğlenme acının tazmini içindir.

Maddi tazminat ise dayanaktan mahrum kalma tazminatıdır. Ölenin dayanak olduğu şahıslar bu dayanaktan mahrum kalma tazminatını talep edebilirler. Manevi tazminatı ise söylediğim üzere vefatından dolayı acı eğlenme tasa duyan bütün yakınları, anne, baba, kardeş, eş talep edebilir.

Destekten mahrum kalma tazminatı hesaplanırken aktüel bir bireyler vasıtasıyla hesaplanır. Kişinin etkin çalışma yaşına bakılır. Türkiye’deki ortalama emeklilik yaşına bakılır.

‘Tazminat sayıları çok yüksek çıkmaz lakin…’

Kişinin aile üyelerine, eş ve çocuklarına ne kadar dayanak olacağı ortalama Yargıtay’ın kararlarına nazaran tespit edilir. Bunun üzerinden yaşasaydı emekli olana kadar bakmakla yükümlü olduğu ve takviye olduğu şahıslara ne kadar tazminat özgürleyecekse o oranda takviyeden mahrum kalma tazminatı ve maddi tazminat kararı verir mahkeme. Duyulan acı eğlenme acının tazmini içinde manevi tazminat kararı verir.

Manevi tazminat kararını verirken acı eğlenme sıkıntının tazmini için manevi tazminat zenginleşme aracı olamaz prensibi vardır. Bu prensip uyarınca manevi tazminat sayıları çok yüksek çıkmaz. Lakin maddi tazminatta ölenin dayanaktan mahrum kalma tazminatı mahiyetinde olduğu için ailesinin ne kadar takviye olduğu belirleyici olur.
Burada aktüel bir şahıstan bu türlü bir hesaplama kuvvetle olası yapılmamıştır. Kuvvetle mümkün burada tarafların uzlaşı ve konsensusla ortalarında belirlediği bir tazminat ölçüsü kelam konusu olmuştur. Fakat eşin dışında dayanak olunan öbür şahıslarda maddi tazminat açar.
Duyulan acı eğlenme sıkıntının tazmini için anne baba kardeşler eş çocuklarda manevi tazminat talebinde bulunabilir.