Hippolytos’un Bütün Sapkınlıklara Reddiye eseri, ilk kez Türkçede
ilk kere Türkçeye kazandırılan eser Diogenes Laertios’un Ünlü Filozofların Ömürleri ve Öğretileri yapıtının akabinde eski Yunan dünyasına dair en kıymetli kaynak olma özelliği taşıyor.
İskenderiye’de doğmasına karşın teolojik mesleğini Roma’da şekillendiren Hippolytos, derin bilgi birikimi ve bahadır yorumlarıyla devrin dini atmosferine damga vurmuş, tarihi açıdan değerli bir din adamıdır. Bütün Sapkınlıklara Reddiye Hippolytos’un sadece inanç dünyasına değil, birebir vakitte felsefi niyete ve sapkınlık tartışmalarına dair keskin bakışını da gözler önüne seriyor.
Hippolytos’un on kitaplık Philosophoumena isimli yapıtının birinci dört kısmını içeriyor. Kitabın başlangıcında tarafsız bir tarihçi üzere kaleme aldığı bilgiler, dördüncü kitaptan itibaren polemikçi bir lisanla yerini güçlü bir tenkide bırakıyor.
Özellikle sapkınlık olarak nitelendirdiği astrologlara ve büyücülere yönelttiği sert tenkitlerle Hippolytos, bilhassa Hristoloji konusundaki görüşleriyle dikkat çekiyor. Onun fikirleri, Katolik Kilisesi’nin Teslis (Trinitas) öğretisiyle çeliştiğinden, diteizm ve sübordinasyonizm (altlık öğretisi) suçlamalarına maruz kalmasına neden olmuştur.
İLK KERE TÜRKÇEDE
Bu yüzden MS 235 yılında, muhtemelen Papa’nın isteğiyle, Roma İmparatoru Maximinus Thrax tarafından Sardinya Adası’na sürgüne gönderilmiştir. Tıpkı periyotta Roma piskoposu Callixtus ile barış sağladığı, hatta birlikte şehit olarak öldükleri düşünülür.
Ölümünden sonra prestiji iade edilmiş ve aziz ilan edilmiştir. Bütün Sapkınlıklara Reddiye isimli yapıtının değerli taraflarından biri de Hippolytos’un çağdaşı birçok muharririn bilakis Yunanca yazmayı tercih etmesi ve böylelikle Helen dünyasında geniş yankı uyandırmasıdır. Günümüze sadece modüller halinde ulaşan bu nadide eser, artık özgün lisanıyla uyumlu bir çeviriyle birinci kere Türkçe okurla buluşuyor.
Sayfa: 128
KAYNAK ÖZELLİKTE KİTAP
Bütün Sapkınlıklara Reddiye, sadece teolojiyle ilgilenenler için değil; ideoloji, tarih ve edebiyat meraklıları için de eşsiz bir kaynak niteliğindedir. Hippolytos’un bu yapıtı hem antik fikir dünyasına ve ideolojisine meraklı okur hem de Hristiyanlık tarihi araştırmalarına katkı sunacak mahiyette bir çalışma.
Kitaptan bir alıntıyla devam edelim;
SAPKINLARIN ÖĞRETİLERİNİN KÖKENİ
“Sapkınların öğretilerinin kökenini, Yunanların bilgeliği, filozofların dogmaları,
uydurma gizemleri ve astrologların hayal dünyası oluşturur. Bu sebeple, önce
Yunanların filozoflarının görüşlerini ortaya koymak gerekli üzere görünüyor. Çünkü bu
görüşler sapkınların öğretilerinden daha eskidir ve İlahi olana daha saygılıdır.”
