İran, Ukrayna Uçağı Olayında ICAO Kararına UAD’ye İtiraz Etti

İran, İhtilal Muhafızları Ordusu tarafından füzeyle vurularak düşürülen ve 176 kişinin hayatını kaybettiği Ukrayna yolcu uçağı olayıyla ilgili Kanada, İsveç, Ukrayna ve İngiltere tarafından Memleketler arası Sivil Havacılık Örgütünde (ICAO) başlatılan süreci Memleketler arası Adalet Divanına (UAD) taşıdı.
UAD’den yapılan açıklamaya nazaran İran, düşürülen Ukrayna yolcu uçağı olayıyla ilgili olarak ICAO kararına karşı UAD’ye başvurdu.
İran, Kanada, İsveç, Ukrayna ve İngiltere’nin 8 Ocak 2024’te ICAO Kurulu’nda aleyhine başlattığı davada, itirazlarını reddeden ICAO’nun 17 Mart 2025 tarihli kararına karşı UAD’ye temyiz müracaatında bulundu. İran‘ın müracaatının, ICAO’nin kelam konusu kararına karşı itiraz niteliği taşıdığı kaydedildi.
Buna nazaran İran, Divan’dan ICAO Kurulu’nun yargılama yetkisinin bulunmadığının, İngiltere’nin davaya katılma hakkının olmadığının ve ICAO’nun oylama metodunun adil olmadığının tespit edilmesini istiyor.
İran, 1944 tarihli Şikago Mukavelesi’nin 84. hususu uyarınca UAD’den temyiz mercii olarak davranıp ICAO kararının geçersiz sayılmasını talep etti.
4 ülke İran aleyhine ICAO’ya başvurmuştu
Kanada, İsveç, Ukrayna ve İngiltere, kazada hayatını kaybeden vatandaşları için geçen yıl ICAO’ya başvurarak İran’a karşı dava açmıştı.
Bu ülkeler, 8 Ocak 2024’te Şikago Mukavelesi’nin 84. unsuru kapsamında, uçuş halindeki bir sivil uçağa karşı silah kullanımı gerekçesiyle dava sürecini başlatmış ve geçen haziran ayında bu sıkıntıyı UAD’ye taşıyacaklarını duyurmuştu.
İran, ICAO Kurulu’nun yetkisine itiraz etmiş lakin bu itiraz reddedilmişti.
Uçak nasıl düşürüldü?
Ukrayna Havayolları’na ilişkin Boeing 737-800 tipi yolcu uçağı, 8 Ocak 2020 tarihinde Tahran-Kiev seferini yapmak üzere İmam Humeyni Havalimanı’ndan havalandıktan yaklaşık 3 dakika sonra İran İhtilal Muhafızları tarafından iki füzeyle vuruldu.
Olay, ABD’nin Irak’ta İran’ın Kudüs Güçleri Kumandanı General Kasım Süleymani’ye düzenlediği suikastın akabinde İran’ın 8 Ocak gecesi ABD üslerine misilleme saldırısı gerçekleştirdiği ve İran ordusunun muhtemel karşı akınlara karşı alarm durumunda olduğu bir devirde meydana geldi.
