Dublör nedir? Dublör ne demek?
Dublörlük, sinemanın başlangıcından bu yana var olan bir meslektir. 1920’lerde sessiz sinema periyodunda, bilhassa Western çeşidindeki atlı kovalamaca sahneleri, dublörler olmadan çekilemiyordu. Birinci bilinen dublörlerden biri, 1910’larda tehlikeli düşüşler yapan Yakima Canutt’tur. Vakitle, özel efektler ve güvenlik tedbirleri artsa da dublörler, izleyiciyi etkileyecek gerçekçi aksiyon sahneleri için vazgeçilmez oldu. Dublör nedir? Dublör ne demek?
DUBLÖRLER HANGİ SAHNELERDE VAZİFE ALIR?
1. YÜKSEKTEN ATLAMA VE DÜŞÜŞLER: Binalardan atlama, araçlardan düşme üzere riskli hareketler.
2. OTOMOBİL KOVALAMACALARI: Süratli takip sahneleri yahut araç devrilmeleri.
3. YAKIN DÖVÜŞ SAHNELERİ : Özel koreografi gerektiren fizikî gayretler.
4. YANGIN VE PATLAMA SAHNELERİ : Ateşle direkt temas gerektiren durumlar.
5. SU ALTı ÇEKİMLERİ: Dalış yahut su altı hengameleri.
Her bir sahne, dublörün fizikî dayanıklılığını ve teknik bilgisini test eder.
DUBLÖR VE OYUNCU ORTASINDAKİ FARK NEDİR?
Dublörler, fizikî risk alırken; oyuncular duygusal performans stantlar. Fakat, birtakım ünlü isimler (Tom Cruise, Jackie Chan) kendi tehlikeli sahnelerini yaparak bu ayrımı bulanıklaştırmıştır. Tekrar de birçok imal, sigorta ve yasal zorunluluklar nedeniyle dublör kullanmak zorundadır.
NEDEN DUBLÖRLER OLMADAN SİNEMA ÇEKİLEMEZ?
• Güvenlik: Oyuncuların sakatlanma riski azaltılır.
• Maliyet: Set ortası uzayan çekimler, bütçeyi aşabilir.
• Gerçekçilik: Profesyonel dublörler, izleyiciyi etkileyen akıcı hareketler sağlar.
• Yasal Zorunluluklar: Kesimdeki sendikalar, riskli sahnelerde dublör kullanımını kaide koşar.
TÜRKİYE’DE DUBLÖRLÜK: LOKAL BÖLÜMÜN GELİŞİMİ
Türk sinemasında dublörlük, son 20 yılda aksiyon sinemalarının artmasıyla öne çıktı. Özellikle Kurtlar Vadisi ve Eşkıya üzere imaller, dublör kullanımını yaygınlaştırdı. Türkiye’de Murat Şen ve Cengiz Coşkun üzere isimler, hem oyunculuk hem dublörlük yaparak dikkat çekti. Fakat, bölümdeki ekipman ve eğitim eksikliği hâlâ zorluk yaratıyor.
DUBLÖR NASIL OLUNUR? EĞİTİM VE BECERİLER
• Fizikî Kondisyon: Esneklik, güç ve dayanıklılık koşul.
• Özel Eğitim: Dövüş sanatları, araç kullanma, dalış üzere kurslar alınmalı.
• Stunt Okulları: ABD’de Stuntworks Academy üzere kurumlar sertifika verir. Türkiye’de ise özel kurslar ve set tecrübesi değerli.
• Network: Setlerde tanınmak, iş bulmayı kolaylaştırır.
DUBLÖRLÜĞÜN RİSKLERİ: SAKATLIKLAR VE ÖNLEMLER
Dublörlük, dünyanın en tehlikeli mesleklerinden biridir. 2021’de Avengers çekimlerinde bir dublör hayatını kaybetti. Türkiye’de de yetersiz güvenlik tedbirleri nedeniyle kazalar yaşanıyor. Bu nedenle, setlerde birinci yardım takımları, hami ekipman ve sigorta zaruriliği kritiktir.
ÜNLÜ SİNEMALARDAN DUBLÖR HİKAYELERİ
• Mission: Impossible: Tom Cruise’un uçak sahnesinde 8 kere dublör kullanıldı.
• James Bond: Stunt grubu, her sinemada ortalama 200 riskli sahne çekiyor.
• The Matrix: 120 km/h süratle çekilen otoyul sahnesi, 6 aylık eğitimle hazırlandı.
SONUÇ: DUBLÖRLER SİNEMANIN İSİMSİZ KAHRAMANLARI
Dublörler, izleyicinin nefesini kesen sahnelerin art planındaki gerçek kahramanlardır. Hem fizikî hem teknik maharet gerektiren bu meslek, sinemanın vazgeçilmez bir modülü. Seyirci, bir sonraki aksiyon sahnesinde, bu isimsiz emeği hatırlamalı!
Anahtar Sözler: dublör nedir, dublör ne demek, dublörlük nasıl yapılır, Türk sinemasında dublörler, ünlü dublörler, sinema stüdyoları, tehlikeli sinema sahneleri.
