AB Türkiye Raportörü: AB üyeliği tankla değil, hukukla olur

BURAK TATARİ

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ve CHP Cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu tutuklandı. Avrupa Birliği ve Batı ülkelerinden birkaç reaksiyon hariç cılız ses çıktı. Süreci Sözcü TV Dış Haberler Müdürü Burak Tatari, AB Türkiye raportörü Nacho Sanchez Amor’la konuştu. Amor, İmamoğlu ve gazetecilerin tutuklanması üzere adımlarla Türkiye’nin AB üyeliğinden daha evvel hiç olmadığı kadar uzaklaştığını söyledi. Lakin, Türkiye’nin AB’yle bir komşu, partner olarak ilgilerinin her vakit devam edeceğini kaydetti.

Burak Tatari: Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron üzere istisnalar hariç Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasına Avrupa’dan yalnızca cılız ve zayıf sesler çıktı desem, buna katılır mısınız?

Nacho Sanchez Amor: Nereden baktığımıza nazaran değişir. Bazen Türkiye’den baktığınızda tam anlaşılmayabilir. Avrupa Birliği çok büyük bir yapı. Farklı kurumlardan oluşuyor. Avrupa Kurulu Genişlemeden Sorumlu üyesi Marta Kos, Antalya Diplomasi Forumu’na iştirakini ve Ankara’da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’la yapacağı görüşmeyi iptal etti. Türkiye’de iktidara yakın gazetelerde, “Askeri gücümüz AB’ye üyeliğin önünü açacak” haberleri çıkıyor. Ancak bu olmayacak. İştirak, ekonomi, iklim, gümrük birliği, vize ve karşılıklı münasebetlere dayanabilir. Ancak üyelik demokrasiyle, Kavala, Demirtaş, gazeteciler ve şu an İmamoğlu’yla ilgilidir. Jeopolikle ilgisi yoktur. Şu çok açık ki, Türkiye’de iktidarın otoriter adımları, Ankara’yı AB’den hiç olmadığı kadar uzaklaştırıyor.

Burak Tatari: Sizce son periyotta Ankara ile Brüksel ortasındaki ilgi hal mi değiştirdi?

Nacho Sanchez Amor: Çok farklılık olduğunu düşünmüyorum, evvelki haliyle devam ediyor. Türkiye’nin AB’ye üyelik süreci donduruldu, sürecin bu koşullarda başlama ihtimali yok. Fakat Türkiye komşu bir ülke. Bir ortak olabilir. Bu da alakaları al-ver bağlantısına götürür. Gelecekteki bağların formatı bu olacağa benziyor. İmamoğlu’nun tutuklanmasına geldiğimizdeyse, bu Türkiye’nin siyasi sistem olarak tam otoriterliğe savrulduğunun bir işaretidir.

Burak Tatari: İki yıl evvel Brüksel’de buluştuğumuzda, Avrupa Parlamentosu’nun demokrasinin kalbi olduğunu, Avrupa Komisyonu’nun ise politik çıkarları gözettiğini söylemiştiniz. İmamoğlu’nun tutuklanmasının akabinde benzeri bir durumla mı karşı karşıyayız?

Nacho Sanchez Amor: Avrupa Komitesi her vakit reelpolitik dahilinde davranır. Parlamento için ise insan hakları her vakit öncelik olmuştur. Prensiplere her vakit sahip çıkmıştır, İmamoğlu sıkıntısında de bu türlü oldu. Komitenin Türkiye’ye bakışına geldiğimizde, onu bir komşu olarak görüyor. AB’nin demokratik olmayan yahut diktatöryel idarelerle de bağlantıları var. Lakin burada bahsedilen ülke, AB’ye aday bir ülke. Ve aday ülkeler ortasında demokrasinin geriye gittiği tek örnek. Komitesinin rasyonel tavrını anlıyorum. Lakin şunu hatırlatmak isterim ki, insan hakları ve demokrasinin korunması, Avrupa Birliği’nin dış siyasetinin önceliğidir. AB, imzaladığı mutabakatlar ve kanunlarıyla buna bağlıdır. Yani bu bir siyasetin da ötesinde, bir zorunluktur.

Burak Tatari: Türkiye’de demokrasinin geleceğine dair ne düşünüyorsunuz?

Nacho Sanchez Amor: Türkiye’de sivil toplumla diyaloğu olan bir raportör olarak, gelecekte kim iktidar olursa olsun, insan hakları ve demokrasi standartları açısından Türkiye’nin tekrar üyelik sürecini başlatacağı inancını taşıyorum.