ABD, İran’a yönelik yaptırımları genişletti
ABD Dışişleri Bakanlığı, nükleer anlaşmaya ilişkin dolaylı görüşmeler sürerken Washington’un İran’a yönelik yaptırımları genişlettiğini açıkladı.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Dışişleri Bakanlığı, İran’ın 2004 öncesi nükleer silah programının direkt halefi olan ve Amad Projesi olarak da bilinen, Farsça kısaltmasıyla SPND olarak anılan İran Savunma İnovasyon ve Araştırma Örgütü ile temaslı üç İran vatandaşı ve bir İranlı kuruluşa yaptırım uyguluyor” tabirlerini kullandı.
Neler olmuştu?
İran ve ABD ortasındaki görüşmelerin dördüncü çeşidi Pazar günü gerçekleşmişti. Bu cins, tarafların İran’ın nükleer programına ait diyaloglarının başlamasından bir ay sonra ve Muskat tarafından düzenlenen bu istişare serisindeki en uzun ortanın akabinde, iki haftalık bir ortadan sonra yapılmıştı.
Tahran ve Washington ortasındaki dolaylı görüşmelerin birinci ve üçüncü tipi sırasıyla 12 ve 26 Nisan tarihlerinde Umman’da, ikinci çeşidi ise 19 Nisan’da Roma’da yapılmıştı. İki ülke ortasında uzun müddettir durmuş olan görüşmelerin yeni turu, ABD Başkanı Donald Trump’ın Mart ayı başında İran Dini Lideri Ali Hamaney’e bir mektup yazarak hem İslam Cumhuriyeti’nin nükleer programı konusunda yeni bir mutabakat teklif etmesi hem de diplomatik uğraşların başarısız olması halinde askeri bir karşılık verme tehdidinde bulunmasının akabinde başlamıştı. İran, ABD ile direkt görüşme mümkünlüğünü reddetmiş, fakat dolaylı diyaloğu kabul etmişti.
İngiltere, Almanya, Çin, Rusya, ABD, Fransa ve İran ortasında on yıl evvel imzalanan nükleer muahede, İran’ın nükleer programını sonlandırması karşılığında yaptırımların kaldırılmasını öngörüyordu.
ABD, Donald Trump’ın evvelki başkanlık devrinde, Mayıs 2018’de Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı’ndan çekilmiş ve Tahran’a yönelik yaptırımları yine yürürlüğe koymuştu. İran, buna karşılık olarak, muahede kapsamındaki yükümlülüklerini etaplı olarak azaltacağını açıklayarak bilhassa nükleer araştırmalar ile uranyum zenginleştirme düzeyindeki sınırlamalardan vazgeçtiğini bildirmişti.
Anlaşmanın yürürlük mühleti, onu onaylayan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2231 sayılı kararının geçerliliğini yitirmesiyle birlikte, 18 Ekim’de fiilen sona erecek.
