Alzheimer ve prostat kanseri tedavisi için yerli ilaç geliştirme çalışmaları sürüyor
Şişli‘de alzheimer ve kas erimesi hastalıkları ile prostat kanserinin tedavisine yönelik geliştirilen 3 yerli ilaç adayının Faz 1’e geçmesinin akabinde tanıtım toplantısı düzenlendi. Toplantıya kamu, özel dal, bilim dünyası ve yatırımcılar ağır ilgi gösterdi.
Türkiye’de birinci sefer sistem biyolojisi ve yapay zeka temelli prosedürlerle geliştirilen 3 yeni ilaç adayı, Faz I klinik araştırmalarına başlama etabına geldi. Alzheimer, prostat kanseri ve yaşlılığa bağlı kas erimesi üzere global önceliğe sahip hastalıklar için Trustlife tarafından geliştirilen bu yenilikçi moleküller, dört yıllık ağır bilimsel ve teknolojik birikimin sonucunda ortaya çıktı. 2022’de temelleri atılan ‘Türkiye’nin Ulusal Sıhhat Teknolojileri Platformu’ olma maksadıyla kurulan Trustlife, Türkiye’de farklı üniversitelerden bilim insanlarını, yatırımcıları ve özel bölüm temsilcilerini birinci defa birebir platformda buluşturdu. Trustlife’ın 13 farklı hastalık alanında yürüttüğü ilaç geliştirme projelerinden üçü, klinik çalışmalara geçecek. Yüksek teknolojiyle desteklenmiş çok katmanlı laboratuvarlarda, yapay zeka ve data analitiği kullanılarak geliştirilen moleküllerle global hastalıklar, yerli tahlillerle kavuşmayı bekliyor.
Yenilikçi ilaç kulvarında bilimsel ve stratejik bir eşik aşıldı
Şişli’de bir otelde Trustlife Faz I Lansman toplantısı düzenlendi. Toplantı, kamu, özel dal, bilim dünyası ve yatırımcıların geniş iştirakiyle gerçekleşti. Toplantıda Trustlife Yönetim Kurulu Lideri Bülent Denkdemir, bilimsel başkanları Prof. Dr. Adil Mardinoğlu ve Prof. Dr. Hasan Türkez’in yanı sıra, Erkan Mankan’da ayrıntılı sunumlarıyla yer aldı. Yürütülen projelerin finansal ve bilimsel sunumlarının devamında gerçekleşen dünyaca ünlü sistem biyolojisi ve moleküler biyoloji uzmanları Prof. Leroy Hood, Prof. Mathias Uhlén ve Prof. Bernhard Palsson “İnsan verisinden tedaviye: Yeni kuşak İlaç Geliştirme” panelinde ise insan verisinin kullanımının insanlığa ve ilaç bölümüne sağlayacağı büyük fırsatları tartışıldı. Çok katmanlı biyolojik bilgi ve yapay zeka odaklı ilaç keşfinin geleceğine ışık tutan bu aktiflik, Türkiye’nin sadece yerli üretim değil, yerli bilimsel keşif yolunda da değerli bir etaba geçtiğini gösterdi.
“Önümüzdeki birkaç ay içerisinde Faz 1 çalışmalarına başlamayı hedefliyoruz”
3 yerli ilaç hakkında konuşan Prof. Dr. Adil Mardinoğlu, ” Trustlife olarak 2021 yılında başladığımız seyahat ile birlikte farklı alanlarda ilaç, Ar-Ge projeleri geliştirmeye başladık. Bu projelerden 3 tanesi bilhassa prostat kanseri ve yaşlılıkla ilgili olan alzheimer ve kas erimesi hastalıkları Faz 1’e geçişini bugün gururla sunacağız. Bizim bu geliştirdiğimiz moleküller poliklinik etap dediğimiz ilaç molekülünün geliştirilmesi, ilgili hücrelerde ve hayvan modellerinde denenmesi ile birlikte gerekli toksite çalışmaları yapılmış bulunmaktadır. Önümüzdeki birkaç ay içerisinde Faz 1 çalışmalarına başlamayı hedefliyoruz. Bu 3 molekül hem ülke ekonomimiz için hem de dünyadaki bütün hastalarımız için çok bedelli bir ilaç olarak hastalarımıza hizmet edecektir” dedi.
“Faz 1’e kadar giden süreçte 26 temel kriteri sağlayan moleküller üretmeye çalıştık”
İlaçların üretilme süreçlerini belirten Prof. Dr. Hasan Türkez, “İşin samimi bir noktasından yola çıkacak olursak bu bahis da yol arkadaşım Prof. Dr. Adil Mardinoğlu ile devlet parasız yatılı okullarında okuduk. Devlet parasız yatılı okullarında okurken vefa borcumuzu biz nasıl öderiz diye daima düşünmüşüzdür. Bunu birlikteyken çeşitli platformlarda değerlendirmişizdir. Bu platformlardan bir tanesi de; biz bu ülke için savunma endüstrinde yapılan başarıyı inşallah sıhhat teknolojisi alanında da yapalım diye değerlendirdik. Finans grubundan pahalı üstatları da bir ortaya alarak bir taslak seyahati başlattık. Trustlife sürecinde biz; 3 yıl içerisinde milletlerarası ilaç geliştirme basamaklarını kendimize has hedefleme ve ilerletmeyi modifiye ederek ilaç geliştirme prosesi uyguladık. Bu proseste özelikle sentezden Faz 1’e kadar giden süreçte 26 temel kriteri sağlayan moleküller üretmeye çalıştık. 26 temel kriter diyorum; rastgele bir molekülün bunu tesadüfen sağlama ihtimali binde 6’dır. Bugün Allah nasip etti birebir anda 3 molekülümüzde bu ihtimali sağladık. Şu anda karşınızda güçlü klinik adayları olarak duruyoruz. Moleküllerden birincisi, tedaviye direncin çok fazla görülmeye başladığı ve erkeklerde sık görülen prostat kanseri üzerinedir. Prostat kanseri üzerine ilaç aday molekülü geliştirdik. Bu molekülümüz hem sistemi hem de seçici tesiri itibariyle, hem Türkiye’de hem de dünyada birinci olma özelliği sebebiyle de güçlü bir istikamet arz etmektedir. İkinci endüksiyonumuz nöronal hiperaktiviteyi dengeleyen nöronal yahut hücresel dejenerasyonu bloke etmesi üzerinedir. Bir öbür molekülümüz de yaşa bağlı doğal kas erimesini engelleyen ve kas erimesini tekrar programlayarak bilakis çeviren tabiri caizse kasta erimeyi ve kitle kaybını geri çevirebilen çok nadide bir molekül geliştirdik. Hem düzenek hem de ilaç tesiri itibariyle aldığımız preklinik sonuçlar ortaya koymuştur ki; bu da hem dünya için ülkemiz için epey öncü ve yenilikçi bir yaklaşımdır” tabirlerini kullandı. – İSTANBUL
