Anka Ekonomi Editörü Zülfikar Doğan: Politika Kurullarının Üye Sayısı 2 Kat, Maaşlar 10 Kat Arttı, 19 Mart Faturası 50 Milyar Dolara Tırmanıyor
Zülfikar DOĞAN
(ANKARA) – Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilen 2018 seçimlerinin akabinde yayınlanan 1 No’lu Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile Cumhurbaşkanlığı teşkilat yapısı değiştirildi. Kararnamede, Cumhurbaşkanlığı bünyesinde farklı alanlarda faaliyet gösterecek özel ofisler yanında ‘politika kurulları’ oluşturulması yer aldı. Heyetlerde görevlendirilecek şahıslara, memur maaş katsayının 100.000 ile çarpımı sonucu bulunacak meblağda aylık ödeniyor. İşin özelliğine nazaran bu meblağın artırılacağı öngörülüyor.
2018’de Cumhurbaşkanlığı çatısı altında oluşturulan siyaset şuralarının sayısı 9 idi. O devirde bu suralara birinci olarak 76 kişi atanmıştı. Eski AKP’li vekiller, iktidara yakın kimi gazeteciler, akademisyenler, sanatkarlar, asker-sivil bürokratlar, Cumhurbaşkanı danışmanlarının atandığı konsey üyelerine o devirde memur maaş katsayısına nazaran ödenen aylık 11 bin 794 TL idi.
7 yılda üye sayısı ikiye, maaşlar 10’a katlandı
Cumhurbaşkanı Erdoğan geçen hafta 10 farklı siyaset konseyine 140 üye atadı. 2018’deki birinci atamalarda konsey üyesi olan Orhan Gencebay, Yiğit Bulut üzere birtakım isimler, Cumhurbaşkanı danışmanları yeni atamalarda yeniden şuralarda vazife aldı. CHS ile geçilen yeni rejimde bakanlık sayısı ve bürokrasinin azalması, idare ve karar süreçlerinin hızlanması, kamu idaresinin hantallıktan uzaklaşması değerli tezlerdi. Meğer 16 bakanlıkla benzeri alanlarda faaliyet yürüten 10 politika kurulu yanında, yatırım ve finanstan dijital dönüşüme, insan kaynaklarından siber güvenliğe kadar, özel bütçe ve hükmî kişiliğe sahip çok sayıda özel Cumhurbaşkanlığı ‘ofisi’ kuruldu. Siyaset konseyleri, idari-mali özerkliğe sahip özel ofisler ile bakanlıklara paralel bürokrasi, misyon alanlarının mükerrerliği ve kurumsal yapılanma kelam konusu.
Kısa müddet evvel kurulan Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu ile sayısı 10’a çıkan siyaset heyetlerinin yanı sıra heyetlere atanan üye sayısı da 2018’de 76 iken geçen hafta 140’a yükseldi. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 6 Ocak 2025 tarihli genelgesine nazaran 1 Ocak-30 Haziran 2025 ortasında uygulanacak memur aylık katsayısı 1,012556. Bu katsayının 100.000 ile çarpılması sonucu siyaset konseylerine atanan üyelere ödenecek en düşük aylık 2018’e nazaran yaklaşık 10 kat artışla 101 bin 255 TL. Atanan 140 üye öbür kurumlardan, üniversitelerden, şirketlerden elde ettiği maaş ve gelirleri almaya devam edecek.
19 Mart faturası kabarıyor, yabancı kaçışı hızlanıyor
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu üzerinden başlatılan siyasi operasyonlar ve buna reaksiyon olarak ortaya çıkan protestoların, kitlesel gözaltı ve tutuklamalarla peş peşe açılan davaların siyasal-yargısal boyutunun iktisada faturası da giderek ağırlaşıyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Merkez Bankası rezervinin mümkün krizlere ve şoklara karşı tampon hedefli olduğunu lisana getirse de iki haftada 43 milyar dolarlık rezerv kaybının nedeni dış kaynaklı bir kriz ya da şok değil. Bilakis iktidarın içeride yürüttüğü, siyasalların yanı sıra yüzlerce üniversiteli gencin mahpusa atıldığı bir siyasi operasyonun faturası. Üstelik bu fatura içeride ve dışarıda oluşan yansılar ve korkularla her geçen gün kabarıyor. Yabancı sıcak para çıkışları, portföy satışları ve Merkez Bankası rezervlerindeki erimenin iki haftalık maliyeti 50 milyar dolara yaklaşıyor. Artık faturayı hafifletmek için mahkemeler arka arda tahliye kararları verse de 19 Mart öncesine dönüş ve zar sıkıntı sağlanan itimadı geri getirmek güç görünüyor.
Faizde kritik viraj 17 Nisan
Döviz, kur, sıcak para ve yabancı yatırımlarındaki maliyetin yanı sıra 19 Mart operasyonlarının bir diğer negatif tesiri faizlere yansıdı. İki yıl boyunca yüksek faiz siyasetiyle ağır bedeller ödenerek yürütülen enflasyonla çaba programında, son 4 aydan bu yana faiz indirimi sürecine geçilmişti. Lakin 19 Mart operasyonlarının piyasalardaki şok dalgası ekonomi idaresini tekrar faiz silahına sarılmaya mecbur etti. Bu hafta 17 Nisan’da yapılacak Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı iç ve dış piyasalara verilecek bildiri açısından kritik hale geldi. 19 Mart öncesi nisanda da faiz indirimi beklentisi ağırlıktayken operasyon sonrası bu beklenti bilakis döndü. Münasebetiyle PPK’nın 17 Nisan’da faiz indirme ihtimali düşük görülüyor. Siyaset faizinin yüzde 42,5’ta sabit tutulup hazirana toplantısına kadar faize dokunulmaması öne çıkan beklenti. Eldeki son seçenek ise 19 Mart sonrası oluşan siyasi, hukuksal, ekonomik güvensizlik atmosferini ve berbatlaşan beklentileri aşmak için 100-150 puanlık faiz artışına gidilmesi. Şimşek ve grubu bu açıdan epeyce kritik bir virajda.
Reklamdır
