Anne karnında gizlice bebeklerin genetiğini değiştiren doktor, laboratuvara dönmek istiyor

Annelerden bilinmeyen olarak bebeklerin genetik yapılarını rahimde değiştirerek AIDS, kanser ve alzheimer üzere hastalıkların önüne geçmeyi başardıktan sonra etik kurallarını feci biçimde ihlal ettiği için karar giyen Çinli biliminsanı He Jiankui, labarotuara dönmek istiyor.

He Jiankui, alzheimer üzere hastalıkları tedavi etmek için insanların genetik kodunu düzenlemeye devam etmek istediğini söylüyor. Lakin ‘çılgın biliminsanı’ olarak ünlenen He’nin şu anda ne bir laboratuvarı ne de bir akademik kurumla kontağı var. Pasaportuna el konulduğu için yurt dışına da çıkamıyor.

Doktor, yaşanan uluslararası tepkiye karşın kendini gelecek bilimsel gelişmelerin habercisi olarak görüyor. He, “Gelecek bilimsel gelişmeler ve gen tedavileri konusunda konuşacak birisi olmalı. O kişi benim” diyor.

Ancak hem yaptığı birinci deney hem de bilim dünyasına tekrar adım atma eforu hala büyük yansılar topluyor. X platformunda laboratuvar fotoğrafları paylaşmasına karşın Pekin’de bir araştırma tesisi olmadığını kabul ediyor. Çin hükümetiyle olan bağı ise yok denecek pozisyonda.

ANNE KARNINDA GENETİKLERİYLE OYNADI

He’nin 2018’de duyurduğu deney, insan embriyolarına HIV’e karşı bağışıklık kazandırmak için CRISPR tekniğini kullandığı çalışma oldu.

Bu müdahale kalıtsal olduğu için çocukların genetik yapısı gelecek jenerasyonlara de aktarılabilecekti. He’nin maksadı, AIDS hastalığına karşı kalıtsaPEKİ ARTIK NE YAPIYOR?l bağışıklık yaratarak bu hastalığı önleyen geni üreme yoluyla yaymaktı.

O periyotta He, Çin’de yıldızı parlayan bir bilim insanıydı ve birkaç biyoteknoloji teşebbüsünün başındaydı. Lakin deney, hem ülkesi hem de memleketler arası bilim topluluğu tarafından sert halde eleştirildi. Ailelere haber vermeden çocukların genetik koduyla oynayan He, bilim topluluğu tarafından etik kurallarını hiçe saydığı istikametinde eleştirildi.

Bazı bilim insanları deneyin, ailelerin çocuklarının uzunluğunu ve görünüşü modifiye edebilecekleri “tasarım bebekler” çağını başlatabileceğinden söyledi. Kimileri ise ailelerin riskler konusunda gereğince bilgilendirilmediğini söyledi.

Çin ise bu gelişmenin akabinde insan embriyoları üzerinde üreme gayeli gen düzenlemeyi yasakladı ve etik kontrolleri artırdı. Bu deneylerden sonra He Jianku, 3 yıl mahpus cezasına çarptırıldı.

PEKİ ARTIK NE YAPIYOR?

He Jiankui’nin bilim dünyasına geri dönüş gayreti bir halkla bağlar stratejisi mi yoksa mesleğini tekrar kazanma gayreti mı, bilinmiyor.

Kendisi sık sık memleketler arası gazetecilerle görüşüyor, X platformunda beyaz önlükle pozlar veriyor. Paylaştığı fotoğraflarda gerisinde İncil ve Çin lideri Xi Jinping’in kitabı dikkat çekiyor. Lakin çalışmalarıyla ilgili somut bilgi vermiyor. 2018’de müdahale ettiği üç bebeğin durumu hakkında da yalnızca “sağlıklılar” demekle yetiniyor.

Hapisten çıktıktan sonra kısa müddetliğine Wuhan’daki özel bir üniversitede çalıştığını söylüyor. Fakat yabancı basınla konuştuğu gerekçesiyle işine son verildiğini sav ediyor.

Daha sonra Hainan Adası’na taşınmış fakat burada da bir hücuma uğradığını öne sürerek ayrıldığını belirtiyor. Pekin’de Alzheimer ve DMD üzere hastalıklar üzerinde çalıştığını tez ettiği bir laboratuvar kurduğunu belirtmişti. Lakin orada da artık bulunmadığı ortaya çıktı.

X platformunda yatırım daveti yaptıktan sonra dokümanları kaldırdı ve araştırmaları için kâfi finansman bulduğunu tez etti. Lakin finansörünün kim olduğunu açıklamadı.

Dünya için muamma olan çılgın hekimin en son X paylaşımlarından biri ise dikkat çekti. Beyaz önlüğüyle poz veren He Jiankui paylaşımında “Etik kuralları, bilim ilerlemesi önünde bir engel” diye yazdı.