‘Astım kadınları daha çok etkiliyor’
ASTIMIN herkeste ve her yaşta görülebileceğine dikkat çeken Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Didem Özkan, “Ailede astım olması genetik yatkınlık oluşturur, lakin ailede herkeste görülmeyebilir. Saman nezlesi ya da egzama üzere alerjik hastalıkları olanlarda yatkınlık artar. Alerjik ya da alerjik olmayan biçimde olabilir. Dünyada yaklaşık 300 milyon, ülkemizde 3-4 milyon astımlı hasta olduğu iddia edilmektedir. Erişkinlerde astım görülme sıklığı yüzde 6-12, çocuklarda yüzde 6-15 oranında değişir. Kız çocuklarında ve bayanlarda daha fazla görülmektedir” dedi.
Medical Park Bahçelievler Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Didem Özkan, Dünya Astım Günü hasebiyle açıklamalarda bulundu. Astımın kısaca tarifini yapan Uzm. Dr. Özkan, “Astım hava yollarında iltihaplanma ve daralma ile karakterize kronik bir hastalıktır. Hava yollarında oluşan bu değişiklikler nefes darlığına neden olarak kişinin günlük ömrünü olumsuz istikamette etkiler” diye konuştu.
‘GENETİK FAKTÖRLER NEDEN OLABİLİR’
Astımın, genetik ve çevresel faktörlerin birlikteliği ile ortaya çıktığını vurgulayan Uzm. Dr. Özkan, astım gelişimine neden olan faktörleri şöyle sıraladı:
“Genetik yatkınlık,
Alerjenler,
Yoğun sigara dumanı maruziyeti,
Bebeklik, erken çocukluk periyodunda teneffüs yolu enfeksiyonu geçirmek,
Hava kirliliği,
Mesleki maruziyet: teneffüs yolu ile alınan toz, kimyasal vb. maruziyeti,
Obezite,
Aşırı idman,
Stres,
Soğuk hava,
Gastroözofageal reflü.”
‘KADINLAR RİSK ALTINDA’
Astımın herkeste ve her yaşta görülebileceğine değinen Uzm. Dr. Özkan, “Ailede astım olması genetik yatkınlık oluşturur, lakin ailede herkeste görülmeyebilir. Saman nezlesi ya da egzama üzere alerjik hastalıkları olanlarda yatkınlık artar. Alerjik ya da alerjik olmayan halde olabilir. Dünyada yaklaşık 300 milyon, ülkemizde 3-4 milyon astımlı hasta olduğu varsayım edilmektedir. Erişkinlerde astım görülme sıklığı yüzde 6-12, çocuklarda yüzde 6-15 oranında değişir. Kız çocuklarında ve bayanlarda daha fazla görülmektedir” dedi.
‘BAHAR VE YAZ AYLARINDA DAHA SIK GÖRÜLÜR’
Astımın hangi vakitlerde daha fazla görüldüğünden bahseden Uzm. Dr. Özkan, “Bahar ve yaz aylarında pek çok tetikleyici alerjene maruz kalındığından bu devirlerde şikayetlerde artış görülür. Ayrıyeten kış aylarına geçirilen bakteriyel ve viral enfeksiyonlar astım ataklarını tetikleyebilir” açıklamasında bulundu.
‘NEFES DARLIĞI GÖRÜLÜR’
Uzm. Dr. Özkan, astım belirtilerini şu biçimde sıraladı:
“Nefes darlığı,
Konuşurken, gülerken, eforla gelişen öksürük,
Gece öksürük atakları,
Nefes alıp verirken hırıltı hissi,
Göğüs sıkışması,
Nefes alıp verirken ıslık sesi gelmesi,
Baş dönmesi,
Konuşmada zorluk.”
Uzm. Dr. Özkan, “Bu şikayetler tekrarlayıcıdır, bazen artış bazen de azalma gösterebilir. Bu biçimde yineleyen ya da geçmeyen şikayetleri olan hastaların Göğüs Hastalıkları tabibine başvurarak kıymetlendirilmesi gerekmektedir” dedi.
‘GENEL MUAYENE VE TENEFFÜS İŞLEV TESTLERİ İLE TEŞHİS KONUR’
Tanı konma süreci hakkında bilgi veren Uzm. Dr. Özkan, “Öncelikle hastanın şikayetlerinin ve hikayesinin dinlenmesi teşhiste çok değerlidir. Fizik muayene ve teneffüs işlev testleri teşhiste faydalanılan testlerdir. Akciğer grafisi (röntgeni) ve alerji testleri yardımcı testler olarak kullanılmaktadır” dedi.
‘TEDAVİ ASTIMIN YÜK DERECESİNE NAZARAN DEĞİŞİR’
Tedavi yollarını anlatan Uzm. Dr. Özkan, “Tedavide amaç semptomları ve atakları azaltıp akciğer işlevi artırmaktır. Tedavi astımın tartı derecesine nazaran değişir. Hastaların astımı nasıl yönetecekleri, tedavileri, ataklar sırasında ne yapacakları ve acil durumlarda ne vakit başvuracakları hasta ve doktor arasında belirlenerek kişisel astım hareketi planı geliştirilir” halinde konuştu.
Uzm. Dr. Özkan, ilaç tedavisi seçeneklerini şöyle paylaştı:
“Kontrol edici ilaçlar: Hastalığı denetim altında tutan ilaçlardır.
İnhaler kortikosteroidler(ICS); günümüzde en tesirli denetim edici ilaçlardır.
Uzun tesirli beta agonistler(LABA)
Anti lökotrien ilaçlar
Biyolojik tedaviler
Alerji tedavileri
Kurtarıcı ilaçlar: Astım atakları sırasında rahatlama sağlayan ilaçlardır.
Kısa tesirli beta agonistler(SABA)
Oral kortikosteroidler.”
‘ASTIMDAN KORUNMA YOLLARI’
Astımdan korunma yollarına dikkat çeken Uzm. Dr. Özkan, “Evde bulunan alerjen maruziyeti azaltılmalıdır. Halı, kilim canlı çiçek üzere toz tutan eşyalar, yün yatak ve yorganlar kaldırılmalıdır. Konut ortamı tozlu ve nemli olmamalıdır. Bahar aylarında polenlere maruz kalınmamalı, dışarı çıkıldığında maske takılmalıdır. Sigara kullanılmamalı ve içilen ortamlarda bulunulmamalıdır. Her yıl eylül-ekim aylarında grip aşısı yapılmalıdır. Antrenman ile atağı tetiklenen hastalar idmandan evvel hava yollarını genişletici ilaçlar kullanmalıdır. Reflü olması atakları arttırabilir. Bu nedenle reflüsü olanlar tedavi edilmelidir” sözlerini kullandı.
Uzm. Dr. Özkan, son olarak astıma güzel gelen tekliflerde bulundu:
“Düzenli spor yapmak, teneffüs antrenmanları yapmak.
Bol sıvı tüketmek.
Solunum yolları tıkanıklığında tuzlu su ile gargara yapmak.
Sıcak buhar solunması.
Zerdeçal ve zencefil ile hazırlanan bal karışımı kullanmak.
Ölçülü ölçüde adaçayı ve kekik çayı tüketmek.
C vitamini içeren besin yahut destekler ile bağışıklığı güçlendirmek.
Magnezyum içeren besinleri tüketmek.
Somon üzere omega-3 içeren besinler tüketmek.
D vitamini içeren süt ve yumurta üzere besinler tüketmek.
Beta karoten içeren havuç ve yeşil yapraklı sebzeler tüketmek.
Kalsiyum ve proteinden varlıklı ve dengeli beslenmek.”
