‘Avrupa’nın Kendi Nükleer Silahlarına İhtiyacı Var’

* Derlenen yazı Politico‘da yayımlanan bir görüş makalesinin çevirisidir.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Eski Lideri Joe Biden maskeleri takan barış aktivistleri, 2021’de Berlin’in sembolik yapısı Brandenburg Kapısı’nın önünde geçersiz nükleer füzelerle poz vermişti. Fotoğrafın çekildiği tarihin üzerinden 4 yıl geçmesine karşın dünyada ve fotoğraf karesinde değişen tek şey Biden yerine Trump’ın gelmesi oldu.

Amerika Birleşik Devletleri’nin Avrupa’ya karşı yeni tavrı, hiçbir vakit The Atlantic tarafından yayımlanan Signal sohbet bildirilerinde olduğu kadar zalimce tabir edilmemişti. ABD Lider Yardımcısı JD Vance, Yemen’deki Husi milislerine karşı inançlı nakliye rotalarını tekrar sağlamak için planlanan hava hücumlarına atıfta bulunarak, “Avrupa’yı tekrar kurtarmaktan nefret ediyorum,” diye yazdı. Savunma Bakanı Pete Hegseth ise “Avrupa’nın bedavacılığına duyduğu nefreti büsbütün paylaşıyorum. Bu acınası bir durum” diyerek Vance’i yanıtladı.

Avrupa’da hala ABD’ye hami bir güç olarak güvenmeyi tercih edenler için, bu bildiriler bir ikaz niteliğinde. Bu, bir NATO müttefiğine Rusya’nın saldırması durumunda Amerikan birliklerini göndermeye yahut nükleer silahları konuşlandırmaya hazır global bir harika güç üzere mi geliyor? Avrupa’da ABD’nin NATO antlaşması kapsamındaki 5. Unsur taahhütlerine hala bağlı hissedip hissetmediği konusunda kuşkular artarken, önde gelen güvenlik uzmanları, Amerika Birleşik Devletleri’nin artık Avrupa’nın yardımına gelmeyeceğini yüksek sesle uyarıyor.

2029 ÖNCESİ YADA SONRASI

Bundeswehr Üniversitesi’nden Alman güvenlik uzmanı Carlo Masala, NATO’yu Rusya’nın Baltık ülkelerini işgal etme muhtemelliğine karşı hazırlıklı olmaya çağırdı. Bu bağlamda 2029 yılı da güvenlik etraflarında mümkün bir çatışma yılı olarak tartışılıyor. Airbus’ın denetim kurulu lideri René Obermann, NATO’nun doğu kanadına yapılacak bir hücumun daha da erken gerçekleşebileceğini öngörüyor.

RÜYA BİTTİ

Washington şayet dünyanın polisi olma rolünü terk ederse, Avrupa o an Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ordusuna karşı koymakta zorlanacak. Birçok Avrupa ülkesi, bilhassa Almanya, son yıllarda kendi ordularını ihmal etti. Rusya her şeyi bir savaş iktisadına dönüştürürken, Avrupa’nın birtakım bölgeleri barışçıl bir dünya hayalinden yeni uyandı.

RUSYA ALMANYA’YA SALDIRIR MI?

Askeri uzmanlar, bir Rus işgaline karşı koymak için gereken büyüklükte konvansiyonel silahlardan oluşan bir cephaneliğin üretilmesinin dört yıldan fazla süreceğini vurguluyor. Birden fazla gözlemci Rusya’nın Almanya’ya saldırmasını mümkün görmese de, bu bile imkansız bir senaryo değil. Bu nedenle, Rusya’yı caydırmak için Almanya ve Avrupa’nın kendi nükleer kalkanlarına muhtaçlığı var.

Almanya, 20. yüzyıldaki militarizm geçmişi nedeniyle, kendi nükleer silahlarına sahip olma konusunda uzun müddettir isteksizdi. Fakat Rusya’nın Ukrayna’yı tam ölçekli işgalinden bu yana, Rusya’nın Avrupa’ya saldırması ihtimalinin artık yalnızca teorik olmadığı açık ve net. Savunmamızı olabildiğince çabuk inşa etmemiz gerekiyor. Artık üst seviye başkanlar ortasındaki tartışma Almanya’nın silahlanıp silahlanmaması değil, bu düzenlemenin nasıl görüneceği üzerine.

İSRAİL’İN ELİNİ GÜÇLENDİREN ‘CAYDIRICILIK’

Nükleer silahlar, hem vakitten hem de paradan tasarruf etmek için bu yine silahlanmanın bir kesimi olabilir. Zira nükleer caydırıcılığın aktifliği, Soğuk Savaş ve karşılıklı olarak garantili yıkım doktrininden yeterli biliniyor. Onlarca yıldır, ne ABD ne de Rusya nükleer silah kullanmadı zira her biri başkasının daha da yıkıcı bir biçimde misilleme yapacağını biliyordu. Zira kural gereği; birinci vuran ikinci ölür.

Bugün, bu caydırıcılık, kesin vefatla karşı karşıya kaldığında bir tapınağın sütunlarını deviren ve kendisiyle birlikte binlerce düşmanını öldüren İncil figürü Samson’dan esinlenen bir askeri doktrin olan Samson Seçeneği olarak isimlendiren İsrail için de işe yarıyor. İsrail varoluşsal bir tehdit ile karşı karşıya kalırsa, nükleer silahlarını kullanmaya ve nükleer bir savaşı tetikleme riskine girmeye hazır olduğu bildiriliyor. İsrail nükleer silahlara sahip olduğunu resmi olarak hiçbir vakit doğrulamamış olsa da, bu strateji tesirli görünüyor – en son İran’a karşı.

FRANSA’NIN NÜKLEER CEPHANELİĞİ İŞE FAYDA MI?

Almanya için, kendi ulusal denetimli nükleer silahlarını geliştirmek gerçekçi bir seçenek değil. Ülke, nükleer silahlardan iki defa yasal olarak vazgeçti: birinci olarak 1975’te Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Muahedesi kapsamında ve tekrar 1990’da Almanya’nın tekrar birleşmesine müsaade veren İki Artı Dört Mutabakatı aracılığıyla. Fakat, Almanya’nın Fransa’nın nükleer cephaneliğine ortak denetim düzenekleri aracılığıyla katılması hakkında tartışmalar halihazırda devam ediyor.

YÜKSELEN SAĞ DOST MU? DÜŞMAN MI?

Ancak sırf Fransa’ya güvenmek, bilhassa bilinen bir Rusya sempatizanı olan Fransız milliyetçi Marine Le Pen yahut milliyetçi partiden öteki bir figürün yakın gelecekte Élysée Sarayı’nı ele geçirme mümkünlüğü göz önüne alındığında riskli görünüyor. Daha geniş bir Avrupa tahlili, Britanya’nın nükleer yeteneklerini de içeriyor – ve muhtemelen bir cephe olarak Polonya’yı da.

GEÇMİŞİ REFERANS ALMAK…

Elbette, Avrupa’nın nükleer silahları üzerinde kimin komuta yetkisi kullanacağı üzere ele alınması gereken karmaşık sorular var. Rastgele bir Fransız cumhurbaşkanının nükleer atak ile ilgili kararlar üzerindeki denetimi paylaşmasını yahut bırakmasını hayal etmek güç. Lakin bu kritik tartışma, kolay karşılıklar olmadığı için göz arkası edilmemeli. Burada tabular sökmez.

Münih Güvenlik Konferansı Vakıf Konseyi başkanı Wolfgang Ischinger, yakın vakitte Die Welt’te alışılmadık lakin ikna edici bir fikir özetledi — Fransız nükleer silahlarının süreksiz yahut kalıcı olarak Almanya yahut Polonya’ya yerleştirilmesi. Almanya’nın ABD ile mevcut nükleer paylaşım düzenlemesinin modelini izleyerek, bu silahlar uygun uçaklar kullanılarak ortak ülkeler tarafından fırlatılabilir.

ABD’YE BAĞIMLI OLMAYAN BİR AVRUPA İÇİN…

Göreve gelen Alman Şansölyesi Friedrich Merz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile görüştükten sonra bu çeşit niyetlere açık olduğunu tabir ederek yürek ve stratejik öngörü gösterdi. Merz, gelecekteki koalisyon ortaklarını; Paris, Londra ve Varşova’daki müttefiklerinin nükleer yetenekleriyle bir ortaya getirme konusunda ikna etmeyi başarırsa, eski Alman şansölyeleri Konrad Adenauer ve Helmut Kohl üzere devlet adamlarının oluşturduğu Avrupa entegrasyonunun mirasını sürdürebilir. Merz, nükleer caydırıcılık da dahil olmak üzere artık Amerika Birleşik Devletleri’ne bağımlı olmayan yeni bir Avrupa savunma birliğini şekillendirme fırsatına sahip.

Avrupa sonunda kendini savunabilecek duruma gelmeli. Almanya, Fransa, İngiltere ve Polonya önderleri, ortak cephaneliği yönetmek için direkt bir telefon çizgisi bile kurabilirler. Bu ortada şayet bu makaleyi dikkate alıyorsanız lütfen bunu signal üzerinden kurmayın (ABD’nin düştüğü kuyuya düşmeyin).

*** Politico – Görüş Yazısı

*** Muharrir: Jan Philipp Burgard (die Welt: Genel Yayın Yönetmeni)