Bakan Bolat: “e-Ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 61,7’lik bir artışla 3 trilyon 162 milyon liraya ulaştı”

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “2024 yılı itibariyle Türkiye’de, e-ticaret hacmi bir evvelki yıla nazaran yüzde 61,7’lik bir artışla 3 trilyon 162 milyon liraya ulaştı” dedi.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ‘Türkiye’de E-Ticaretin Görünümü Raporu Tanıtım Toplantısı’na katıldı. Ticaret Bakanlığı ev sahipliğinde gerçekleşen programda, Türkiye’de dijitalleşmeyle birlikte e-ticaretin değerine ve iktisada katkısına vurgu yapıldı. Burada konuşan Bakan Bolat, e-ticaretin toplamda 12-13 yıllık bir mazisi olmasına karşın çok süratli adımlarla ilerleyen bir kesim olduğuna dikkati çekti. Bolat, bölümün büyüme suratına paralel olarak siyasi otorite tarafından kesimin kuralları, düzenlemeleri konusunda da yasal mevzuatların hazırlanmasının gereksinim haline geldiği ve muhtaçlık sonucunda hükümetimizin Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunduğu 6563 sayılı elektronik ticaretin düzenlenmesinin çıkarıldığını hatırlattı.

“Açıklayacağımız e-ticaretin görünümü raporu da ETBİS tarafından ortaya konulmuştur”

Bolat, güçlü ve sürdürülebilir bir e-ticaret ekosisteminin, muteber bir data tabanı, şeffaf bir takip sistemi ve tertipli tahlillere dayanması gerektiğine de vurgu yaparak, “Bu noktada bizim Ticaret Bakanlığı olarak hayata geçirdiğimiz ETBİS diye bir sistem var. İç Ticaret Genel Müdürlüğümüzün bünyesindeki ETBİS Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi, dalın ve elektronik ticaretteki uygulamaların ve süreçlerin bir envanterini çıkarmak, nizamlı olarak işlemesini sağlamak ve kesimin adeta TÜİK’i pozisyonunda ve de kural koyucusu pozisyonunda bir veri merkezi olarak vazife yapmakta. Bizim bugün açıklayacağımız e-ticaretin görünümü raporu da ETBİS tarafından ortaya konulmuştur” açıklamasında bulundu. Bolat, 2023 yılında başlatılan modernizasyon projesi kapsamında ETBİS’i ve altyapısını görsel ve işlevsel açıdan geliştirdiklerini ve kullanıcı dostu arayüz, entegrasyonlar, data doğrulama araçlarıyla kayıt ve bildirim sürecini kolaylaştırdıklarını da kelamlarına ekledi.

“Hedefimiz 2030’a kadar e-ihracatın hissesinin yüzde 10’luk bir hisseye ulaşması”

E-Ticaret Türkiye’nin her alanında rahatça yapılabilen bir ticaret haline geldiğini lisana getiren Bolat, e-ticaretin ihracat datalarına ait, “E-ihracatı destekleme konusunda kıymetli adımlar attık. Yüzde 2,9’a yükseldi e-ihracatın toplam ihracattaki hissesi ve yaklaşık 8 milyar dolar yıllık düzeye geldi. Gayemiz 2030’a kadar e-ihracatın hissesinin yüzde 10’luk bir hisseye ulaşması. Yani o tarihlerde yaklaşık 30-35 milyar dolar düzeyinde e-İhracata ulaşmak istiyoruz. Böylelikle toplam ihracata katkısı olduğu kadar içeride istihdam ve üretime katkısı da tıpkı halde artacaktır. Burada haksız rekabet oluşturan pazar yerlerine karşı da yerli ulusal e-ihracat şirketlerinde biz dayanaklarla kendilerine katkı yapıyoruz” tabirlerine yer verdi.

Bolat 2024 e-ticaret datalarını de paylaşarak, “2024 yılı itibariyle Türkiye’de, e-ticaret hacmi bir evvelki yıla nazaran yüzde 61,7’lik bir artışla 3 trilyon 162 milyon liraya ulaştı. Yani e-ticaret 3 trilyonluk bir ticaret geçen yıl sonu itibariyle. Perakende e-ticaret ise 2023 yılına nazaran yüzde 63,7 artışla 1 trilyon 619 milyar liraya yükseldi. Genel ticaret içinde e-ticaretin hissesi yüzde 19 yani yaklaşık beşte bir nispetinde. Bir de Türk Lirası bazında olduğu kadar dolar bazındaki gelişimine de bakalım. Zira enflasyona deflate etmemiz lazım. E-ticaretin hacmi geçen sene yüzde 15 artışla dolar bazında 90 milyar dolara yükseldi. Bu manada baktığımızda aşağı üst perakende e-ticaretin hacmi 17 milyar dolar civarında” dedi. Bolat, e-ticaretin 2019-2024 yılları ortasında büyük bir artış gösterdiğini belirterek, bunda Covd-19 salgının büyük katkısı olduğunu lisana getirdi. Bolat, e-ticaretin 5 yılda dolar bazında tam 3,7 kat artış gösterdiğini kaydetti.

Türkiye’nin, coğrafik özelliklerinden dolayı Asya ve Avrupa’nın kesişim noktalarında bulunduğunu, ayrıyeten ötürü üretim yeteneği ve kapasitesi, lojistik altyapısı ve tedarik merkezi olma özelliğiyle dış ticarette ihracatta ve e-ticarette dikkat çektiği söyleyen Bolat, bu çerçevede e-ticaret şirketleri tarafından önemli yatırımlar yapıldığını lisana getirdi.

“E-ticarette süreç sayısı 5 milyar 910 milyon adet olmuştur”

Bolat, 2024 e-ticaret süreç sayısını da paylaşarak, “2024 yılında e-ticarette süreç sayısı 5 milyar 910 milyon adet olmuştur. Perakende e-ticaretteki süreç sayısı da yüzde 10 artışla 1 milyar 850 milyon adet olmuştur. Burada şu anlaşılıyor, süreç olarak baktığımızda perakende e-ticaret, genel e-ticarette 3’te 1 boyutunda. Demek ki genel e-ticaretin rakamsal pahası daha fazla. Gayri safi ulusal hasılamızda e-ticaretin hissesi da yüzde 6,5 2024 yılı itibariyle. Demek ki e-ticaret gayri safi yurtiçi hasılamızda da direkt katkı yapan değerli bir kesim haline gelmiş bulunuyor” diye konuştu.

“E-Ticaret’in genel ticarete oranı yüzde 19,1”

E-ticaretin bir de genel ticarete oranına ait de konuşan Bolat, ticaret hacminin neredeyse beşte birinin dijital ortamda gerçekleştiğini söyledi. Bakan Bolat, “E-Ticaret’in genel ticarete oranı yüzde 19,1. Demek ki genel ticaretin içinde e-ticaret 5’te 1 hisseye sahip. E-ticaretin içinde de perakende e-ticaret yüzde 60-65 civarında bir hisseye sahip. Bu durumda çok önemli bir dönüşüm var. E-ticaret yalnızca satış değil, üretim, logistik, ödeme sistemleri, randıman güvenliği üzere birçok bahis da bu gelişmeden direkt etkilenmekte. Artık şunu hepimizin bilmesi ve içselleştirmesi lazım. E-ticaret dış ticaret stratejilerinin ve istihdam modellerinin de kıymetli bir parçası” değerlendirmesinde bulundu.

“E-ticaret yapan işletmelerin yüzde 78,6’sı şahıs işletmesi”

Bakan Bolat, e-ticaretin gelişimini anlamak için sadece kullanıcı datalarına değil, tıpkı vakitte bu ekosistemde yer alan işletme profiline de yakından bakmak gerektiğini vurgulayarak, şu sözlere yer verdi:

“E-ticaret yapan işletmelerin yüzde 78,6’sı şahıs işletmesi. Demek ki fertler rahatlıkla e-ticaret yoluyla ticaret alanına katılabilirler ve ticaret yoluyla şahsi gelirlerini arttırmayı başarabilirler. E-ticaret yapan işletmelerin yüzde 17,8’i limited şirket. Yeniden fertleri ilgilendiriyor. Yüzde 3,6’sı ise anonim şirket olmuştur. Bu da e-ticaretin çok rahatça ulaşılabilir bir model olduğunu da açıkça ortaya koymakta. En ücra köşedeki bir kişi üretmese bile alıp bir şey satabiliyor ve kendisi açısından geçimini sağlayabiliyor ya da ticaretini ilerletebiliyor. Demek ki kapsayıcılık, bölgesel kalkınma ve istihdam açısından da e-ticaretin değerli yararları var.”

“E-ticaret yapan esnaf işletmelerinin yüzde 27’si bayanlardan, yüzde 73’ü erkeklerden oluşuyor”

E-ticaret yapan esnaf işletmelerin istihdam datalarına de ait konuşan Bolat, “Türkiye’de e-ticaret yapan esnaf işletmelerinin yüzde 27’si bayanlardan, yüzde 73’ü erkeklerden oluşuyor. Bayan işletme sahiplerinin çoğunluğu 30-34 yaş kümesinde. Erkek işletme sahipleri ise ortalama 35-39 yaş kümesinde. Bu data e-ticaretin ve dijital değişmenin genç sorunlar ortasında çok süratli ve çabuk bir halde içselleştirildiğini ve benimsendiğini ortaya koymakta” diye konuştu.

“E-ticarette en yüksek oran yüzde 21,6 ile yemek dalına ait”

E-ticaret yapan firmaların dallara nazaran dağılımı da paylaşan Bolat, “E-ticaretin 2024 yılı datalarına nazaran en yüksek oran yüzde 21,6 ile yemek dalına ilişkin. Yani e-ticaretin yaklaşık 5’te 1’i yemek kesiminde siparişler, teslimatlar. İkinci sırada yüzde 15,6 ile giysi, ayakkabı ve aksesuar kesimi yer alıyor. Üçüncülüğü yüzde 12,2 ile elektronik dalı paylaşıyor. Ondan sonra dördüncü sırada konut, bahçe, mobilya, dekorasyon eserleri. Beşinci sırada da medikal, kozmetik ve şahsî bakım eserleri gelmekte. Dikkat çeken bir konuda e-ticaret besin ve süpermarket bölümünün yüzde 5’ine ulaşmış durumda. Bu çeşitlilik rekabeti arttırmakta, tüketiciye de daha fazla tercih imkanı sunmaktadır” tabirlerine yer verdi.

“E-ticarette giysi, ayakkabı ve aksesuar birinci sırada”

Sektörel dağılımın paha tarafından bilgilerini de paylaşan Bolat, kelamlarına şu biçimde devam etti:

“Değer itibariyle 2024 datalarına nazaran 301 milyar 340 milyon liralık alışveriş ile giysi, ayakkabı ve aksesuar birinci sırada. Giysi, ayakkabı ve aksesuar bölümündeki pazar data harcamalarının yüzde 80’i de bayan tüketiciler tarafından yapılıyor. İkinci sırada 209 milyarla havayolların bölümü yer alıyor. Biletleme ve rezervasyon süreçleri. Üçüncü sırada da 180 milyar lira ile seyahat nakliyecilik ve depolama dalları yer alıyor. Daha sonra dördüncü sırada elektronik, beyaz eşya, küçük mesken adetleri, yemek besin, süpermarket kesimleri gelmektedir. E-Ticaret Türkiye’nin bölgelerinde, kentlerinde ne kadar benimsendi diye bakıldığında ise e-ticarete ahenk endeksimiz var. Bu endekse nazaran İstanbul, Kayseri ve İzmir birinci üçü oluşturuyor. Bu da şunu gösteriyor. Tüm kentlerimiz dijitalleşmeyi benimsemiş e-ticarete katılıyorlar. Kocaeli ağır sanayi kenti olmasına karşın e-ticarette güçlü, tesirli ve bu biçimde öbür şehirlerimiz de izliyorlar.”

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ve TESK Lideri Bendevi Palandöken’in de iştirak sağladığı program Bakan Bolat’ın konuşmasının ardından toplu fotoğraf çekimiyle son buldu. – ANKARA