BMD: Bir numaralı sorun fahiş kira talepleri
Turist harcamaları süratle düşerken, işçiliğin maliyet içindeki hissesi artmaya devam ediyor.
BMD’nin Mart 2025 anketine nazaran markalı perakende için en değerli meseleler sıralamasında fahiş kira artış talebi yüzde 87 ile birinci sıradaki yerini koruyor. Markaların problemler listesinde turist alışverişinin azalması yüzde 65’le ikinci, işçiliğin toplam maliyet içindeki hissesinin artması ise yüzde 63 ile üçüncü sırada yer alıyor.
Ticari mülkler için 10 uzama yılını dolduran kontratlarda yüzde 600’e varan kira artış talepleri markalı perakende için en değerli problemler listesinde bu yıl da birinci sıradaki yerini koruyor. Markalı perakendenin öncelikli problemleri ortasında turiste satışlardaki düşüş ikinci, işçiliğin toplam maliyet içindeki hissesinin artması ise üçüncü sırada yer alıyor.
Çatısı altındaki 518 marka ile besin dışı perakende dalının en kıymetli temsilcisi pozisyonundaki Birleşmiş Markalar Derneği (BMD), üyeleri ortasında gerçekleştirdiği Mart ayı anketinin sonuçlarını açıkladı. Anketi değerlendiren BMD Başkanı Sinan Öncel, markalı perakende için fahiş kira artışı taleplerinin son üç yıldır bir numaralı sorun olduğunu hatırlattı. Enflasyonla gayrete de ziyan veren sorunu ilgili bakanlıklar dahil her platformda lisana getirmelerine karşın bir tahlil geliştirilemediğini belirten Öncel, şunları söyledi:
“Biz her ay yaptığımız sistemli anketlerle üyelerimizin, yani markalı perakendenin nabzını tutuyoruz. Muhakkak devirlerde üyelerimizden en çok şikâyet ettikleri problemleri da sıralamalarını istiyoruz. Üyelerimiz problemler listesinde kendisini en çok ilgilendiren birden çok başlığı işaretleyebiliyor. Fahiş kira artışı talepleri 2023’ten bu yana en çok şikâyet edilen sıkıntılar listesinde birinci sıradaki yerini koruyor. Bu durumdan şikâyetçi olan üyelerimizin oranı 2023’te yüzde 89, 2024’te ise yüzde 91 seviyesindeydi.
Mart ayı anketimize nazaran, markalarımızın yüzde 87’sinin tıpkı meseleyle ilgili şikâyeti devam ediyor. Geçen yıl olduğu üzere bu yıl da turiste satışlardaki düşüş ve işçiliğin toplam maliyet içindeki hissesinin artması ise markalar için birinci üç sorun ortasında yer alıyor. Üyelerimizin yüzde 65’i turist alışverişindeki düşüşü, yüzde 63’ü de işçiliğin toplam maliyet içindeki hissesinin artmasını öncelikli birinci üç sorun ortasında kıymetlendiriyor. Birinci beşteki öbür iki sorun başlığını ise yüzde 55’le yerli müşterinin alışverişindeki daralma ve yüzde 43’le yasal düzenlemeye karşın AVM’lerde bir türlü şeffaf hale getirilemeyen ortak alan sarfiyatları halinde sıralanıyor.”
“Sebebsiz fesih” kiraları üst itiyor
Sinan Öncel, fahiş kira artışı taleplerinin yalnızca markalarla AVM’ler ortasında bir bahis olmadığını, sorunun kiralık bütün ticari alanları ilgilendirdiğinin altını çizdi. Öncel, “Borçlar Kanunu’nda mülk sahibine tanınan ‘sebepsiz fesih’ hakkı bilhassa yüksek enflasyon devrinde maliyetleri ve münasebetiyle fiyatları üst itiyor. Probleme kalıcı tahlil için acil düzenleme yapılması tarafındaki talebimizi bir sefer daha yinelemek istiyorum” dedi.
Bayram ve indirim ciroları artırdı
Markalar için 2025’in birinci iki ayında hem adet satışlarının hem de cironun gerilediğini hatırlatan Sinan Öncel, ramazan bayramı alışverişi ve indirimlerin de tesiriyle mart ayının kısmen daha uygun geçtiğini bildirdi. Öncel, “Mart ayında yüksek oranlı indirimlerle markalarımızın yüzde 68’i cirolarında artış olduğunu beyan etti. Adet satışında artış olan üyelerimizin oranı yüzde 59 seviyesinde kaldı” diye konuştu.
Sinan Öncel, üye markaların yüzde 59’unun Mart’tan marta geçen bir yıllık periyotta cirolarındaki artış oranının enflasyonun altında kaldığını da kelamlarına ekledi.
