Bursa Bıçakçılığına Baba-Oğul Buluşması

Bursa’da 60 yılı aşkın müddettir bıçakçılık yapan İsmet Erdem, mesleği öğrettiği oğluyla tescilli Bursa bıçağını üretiyor.

Henüz 7 yaşındayken ağabeyinin yanında çıraklığa başlayan 69 yaşındaki İsmet Onur, uzun yıllar birlikte çalıştıktan sonra 1984 yılında kendi atölyesini açtı.

Oğlu Hikmet’i (43) de 5 yaşındayken yanına alan Erdem, mesleğin inceliklerini ona da öğretti. Baba oğul, klasik usullerle evvel makasla çelik ham maddeyi şekillendiriyor.

İsmet ve Hikmet Gurur, kestane kömürüyle yakılan ateşle yaptıkları ısıl sürecin akabinde damgalama, parlatma, sap takma ve bilemeyle kullanıma hazır hale getirilen bıçakları, yurdun dört bir yanına gönderiyor.

Baba İsmet Onur, AA muhabirine, çok bedelli ustalarla çalıştığını ve bu işe aşık olduğunu söyledi.

Öğrendiklerini yeni kuşağa aktarmalarına karşın bu zanaatın artık ender rastlanan bir iş haline geldiğini belirten Erdem, mesleğin inceliklerini oğluna öğretmenin memnunluğunu yaşadığını kaydetti.

Şeref, oğlu ile klasik metotlar kullanarak Bursa bıçağı ürettiklerini belirterek, “Bir yolcu üzere geldik, gemiye bindik, yolcu üzere ineceğiz. Bu gemileri yürütecek çocuklarımızdır, alt neslimizdir. Bunlara eğitim vermemiz gerekiyor ama bizim mesleğimiz bitmek üzere. Ne çırak geliyor ne ustalarımız kaldı, ne kalfalarımız kaldı.” diye konuştu.

Bu zanaatın olabildiğince tanıtılması gerektiğini lisana getiren Erdem, “Bu işi ben katiyen bırakamam zira ben bu işe aşığım. Bu kokuyu almasam, bu çark sesini duymasam benim ömrüm kısa olur. Ben bu işe aşığım. Musalla taşına kadar devam etmek istiyorum.” dedi.

Okula başlamadan atölyeye girdi

Bir kız çocuğu babası Hikmet Erdem de 5 yaşındayken babasıyla dükkana gidip gelerek bu mesleği öğrenmeye başladığını anlattı.

Bir yandan bıçakçılığı öğrenip bir yandan babasının teşvikiyle üniversite okuduğunu belirten Erdem, birebir vakitte bir fabrikanın da AR-GE kısmında çalıştığını söyledi.

Şeref, fabrikada materyale dair öğrendiklerini bıçakçılıkla birleştirdiğini lisana getirerek, şöyle devam etti:

“Bursa bıçağını kıymetli kılan, Türkiye’de her yerde kullanabileceğiniz et ve zerzevat doğramaya yarayacak bir biçim yapısı var. Demirci ustaları çok eski vakitlerde, materyale ulaşamadıkları vakitlerde, bahçe demirinden, çapadan ne buldularsa onlardan Bursa bıçağı yapmış. Bir potada eritip çelik haline getirmişler. Ondan sonra dövme bıçak bu türlü çıkmış.”

Çeliği makasla şekillendirip ısıl süreç uyguladıklarını anlatan Gurur, bu süreçte kestane kömürü kullandıklarını, yanarken ortaya çıkan uçucu karbonun ise bıçağın sertliğini artırdığını, solunan dumanın ustayı zehirlemediğini vurguladı.

Şeref, soğutma sürecinde ise asit oranı yüksek zeytinyağı posası kullandıklarını belirterek, “Bıçak ani soğumaya geçtiğinde asidik bir ortamda hem süratli soğuma yapıyor hem içindeki elementleri çok hoş ortaya çıkarıyor.” tabirini kullandı.

Çocukluğundan beri yaptığı bu işe sevgiyle bağlı olduğunu lisana getiren Hikmet Onur, “Bursa’da bıçakçılık ismine birçok arkadaşıma takviye olduğumu düşünüyorum. Birebir biçimde babam da o denli. ‘Bu işten çok varlıklı olayım, hanlarım olsun’ kanısında değilim lakin bu dükkanda vakit geçirmek çok hoşuma gidiyor. İnşallah hayatımın sonuna kadar burada olacağım.” diye konuştu.

Şeref, babası üzere çırak yetiştirmek ve bilgilerini aktarmak istediğini kelamlarına ekledi.