Bütçe uygulama sonuçları (2)

Merkezi idare bütçesinden ocak-mart devrinde 3 trilyon 117 milyar 586 milyon lira harcama yapılırken bütçe gelirleri 2 trilyon 406 milyar 769 milyon liraya ulaştı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, mart ayı bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.
Buna nazaran, merkezi idare bütçe masrafları Mart 2024’te 692 milyar 707 milyon lira iken bu yılın mart ayında yüzde 48,3 artışla 1 trilyon 27 milyar 727 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2025’te merkezi idare bütçe sarfiyatları için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 7’si kullanılmış oldu.
Geçen yıl martta 134 milyar 412 milyon lira olan faiz dışı açık, bu yılın tıpkı ayında 100 milyar 223 milyon lira oldu.
Faiz hariç bütçe masrafları, geçen yılın tıpkı ayına nazaran, yüzde 40,2 artarak 866 milyar 484 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç masrafların bütçe ödeneklerine nazaran gerçekleşme oranı ise 2024’ün tıpkı ayında yüzde 6,3 iken geçen ay yüzde 6,8 olarak hesaplandı.
Martta işçi masrafları, geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 38,4 artarak 282 milyar 300 milyon lira olurken işçi masrafları için bütçede öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin yüzde 8,1’i kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi masrafları martta geçen yılın tıpkı devrine nazaran, yüzde 38 artışla 35 milyar 767 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 434 milyar 991 milyon lira ödeneğin yüzde 8,2’si kullanılmış oldu.
Söz konusu devirde, mal ve hizmet alım masrafları için bütçede öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin yüzde 7,9’u harcandı. Martta yüzde 65,2 artışla 80 milyar 631 milyon lira mal ve hizmet alım masrafı gerçekleşti.
Cari transferler martta geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 44,7 artarak 373 milyar 747 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 5 trilyon 813 milyar 438 milyon lira ödeneğin yüzde 6,4’ü kullanıldı.
Martta 79 milyar 276 milyon lira sermaye sarfiyatı yapılırken sermaye transferi 6 milyar 107 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme sarfiyatları ise 8 milyar 657 milyon lira oldu. Faiz sarfiyatları geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 116,3 artışla 161 milyar 243 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Bütçe gelirleri
Merkezi idare bütçe gelirleri, geçen yılın mart ayında 483 milyar 842 milyon lira iken bu yılın birebir ayında yüzde 58,4 artarak 766 milyar 261 milyon liraya çıktı. Bütçe iddiasına nazaran, bütçe gelirlerinin mart ayı gerçekleşme oranı 2024’te yüzde 5,7 iken geçen ay yüzde 6 oldu.
Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay 2024’ün mart ayına nazaran yüzde 53,4 artarak 645 milyar 101 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe varsayımına nazaran gerçekleşme oranı 2024’te yüzde 5,7 iken geçen ay yüzde 5,8 olarak tespit edildi.
Genel bütçe vergi dışı öteki gelirleri, yüzde 97,1 artarak 99 milyar 708 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli yönetimlerin öz gelirleri 17 milyar 995 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 3 milyar 457 milyon lira olarak hesaplandı.
Vergi cinsleri prestijiyle martta geçen yılın birebir ayına nazaran, gelir vergisi yüzde 102,7, dahilde alınan katma paha vergisi yüzde 88,5, özel tüketim vergisi yüzde 37,2, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 60,1, ithalde alınan katma bedel vergisi yüzde 16,8, damga vergisi yüzde 66,8, harçlar yüzde 60,9, öbür vergiler tahsilatı yüzde 41,3 artarken kurumlar vergisi yüzde 4,5 azaldı.
Ocak-mart devri gerçekleşmeleri
Merkezi idare bütçe sarfiyatları, Ocak-Mart 2024 devrinde 2 trilyon 150 milyar 680 milyon lira iken bu yılın tıpkı periyodunda yüzde 45 artışla 3 trilyon 117 milyar 586 milyon liraya yükseldi. Böylece 2025’te merkezi idare bütçe sarfiyatları için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 21,2’si kullanılmış oldu.
Faiz hariç bütçe sarfiyatları, ocak-mart devrinde geçen yılın birebir devrine kıyasla, yüzde 39,7 artarak 2 trilyon 653 milyar 636 milyon liraya çıktı. Faiz hariç masrafların bütçe ödeneklerine nazaran gerçekleşme oranı yüzde 20,8 olarak hesaplandı.
Personel sarfiyatları, kelam konusu devirde yüzde 38,6 artışla 920 milyar 721 milyon lira olurken işçi masrafları için bütçede öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin yüzde 26,5’i kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi masrafları, bu devirde geçen yılın birebir devrine kıyasla yüzde 36,8 artarak 111 milyar 471 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 434 milyar 991 milyon lira ödeneğin yüzde 25,6’sı kullanılmış oldu.
Ocak-mart periyodunda mal ve hizmet alım sarfiyatları için bütçede öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin yüzde 18,3’ü harcandı. Bu devirde yüzde 57,6 yükselişle 187 milyar 83 milyon lira mal ve hizmet alımı masrafı gerçekleşti.
Cari transferler yüzde 41,3 artarak 1 trilyon 183 milyar 248 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 5 trilyon 813 milyar 438 milyon lira ödeneğin yüzde 20,4’ü kullanıldı.
Söz konusu devirde 172 milyar 823 milyon lira sermaye sarfiyatı, 33 milyar 981 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme masrafları ise 44 milyar 309 milyon lira olarak hesaplandı.
Faiz masrafları yüzde 85,2 artarak 463 milyar 950 milyon lira oldu.
Merkezi idare bütçe gelirleri ise geçen yılın ocak-mart devrinde 1 trilyon 637 milyar 198 milyon lira iken bu yılın tıpkı periyodunda yüzde 47 artışla 2 trilyon 406 milyar 769 milyon liraya çıktı. Bütçe iddiasına nazaran, bütçe gelirlerinin ocak-mart periyodu gerçekleşme oranı 2024’te yüzde 19,4 iken bu yılın tıpkı devrinde yüzde 18,8’e geriledi.
Vergi gelirleri tahsilatı, kelam konusu periyotta geçen yılın ocak-mart devrine nazaran yüzde 50,5 artarak 2 trilyon 22 milyar 726 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe iddiasına nazaran gerçekleşme oranı ise yüzde 18,2 olarak kayıtlara geçti.
Genel bütçe vergi dışı öteki gelirleri de yüzde 28,7 artarak 300 milyar 958 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli yönetimlerin öz gelirleri 65 milyar 782 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 17 milyar 303 milyon lira olarak belirlendi.
Vergi cinsleri prestijiyle ocak-mart devrinde geçen yılın birebir periyoduna nazaran gelir vergisi yüzde 94,7, dahilde alınan katma kıymet vergisi yüzde 58,5, özel tüketim vergisi yüzde 39, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 87,8, ithalde alınan katma paha vergisi yüzde 16,8, damga vergisi yüzde 58, harçlar yüzde 55,8 ve başka vergi gelirleri yüzde 43,2 artarken kurumlar vergisi yüzde 16,1 azaldı.
(Bitti)
