Büyük merkez bankaları nisan ayında temkinli davranmayı sürdürdü

Dünya genelinde enflasyonla çaba devam ederken, ABD’nin müdafaacı ticaret siyasetinin global ekonomi üzerindeki belirsizlikleri artırması merkez bankalarını temkinli davranmaya sevk ediyor.

Dünyanın önde gelen merkez bankaları ABD Başkanı Donald Trump’ın değişen tarife telaffuzları ve artan belirsizlik atmosferinin tesiriyle para siyasetlerini ayarlamakta zahmet çekiyor. Bu süreçte birçok merkez bankası siyaset metinlerinde global ekonomik belirsizliklere vurgu yaparken, resesyon ve enflasyon ikilemi ortasında para siyasetlerini istikrarda tutmaya çalışıyor.

ABD’nin “Önce Amerika” siyaseti kapsamında izlediği tarife siyasetinin enflasyonist baskıları güçlendirebileceği ve büyümeyi olumsuz etkileyebileceğine yönelik telaşlar global iktisat etrafları tarafından yakından takip ediliyor.

Nisan ayında Kanada Merkez Bankası (BoC) Avustralya Merkez Bankası (RBA), Güney Kore Merkez Bankası, Polonya Merkez Bankası, Macaristan Merkez Bankası (MNB) ve Rusya Merkez Bankası (CBR) siyaset faizini sabit bıraktı.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Yeni Zelanda Merkez Bankası ise siyaset faizlerinde indirime giderken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) faiz artırım kararı aldı.

ECB resesyon risklerine karşı gevşemeyi sürdürdü

Avrupa Merkez Bankası (ECB), piyasa beklentileri doğrultusunda 3 temel siyaset faizini 25 baz puan düşürdü.

ECB’nin, yılın üçüncü yönetim kurulu toplantısında alınan para siyaseti kararlarının akabinde yapılan açıklamada, bankanın mevduat faiz oranını yüzde 2,50’den yüzde 2,25’e indirdiği belirtildi.

ECB’nin refinansman faizi ile marjinal borçlanma faizini de 25’er baz puan düşürerek sırasıyla yüzde 2,40 ve yüzde 2,65’e çektiğine işaret edilen açıklamada, faiz oranlarını düşürme kararının enflasyon görünümü ve dinamikleri ile para siyaseti iletim gücü temelinde alındığı kaydedildi.

Açıklamada, enflasyonda düşüş sürecinin yeterli biçimde ilerlediği vurgulanarak, “Artan ticari gerginlikler nedeniyle büyüme görünümü berbatlaştı.” değerlendirmesi yapıldı.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, karar sonrası düzenlen basın toplantısında ticari tansiyonların ekonomik büyümeye yönelik aşağı taraflı riskleri artırdığını söyledi.

Lagarde, ekonomik görünümde harika belirsizlikler olduğuna işaret ederek, Avro Bölgesi ihracatçılarının ticarette yeni pürüzlerle karşı karşıya olduklarını anımsattı.

Uluslararası ticaretteki kesintilerin, finans piyasasında tansiyonları artırdığını ve yatırımları olumsuz etkilediğini söz eden Lagarde, “Ekonomik büyümeye yönelik aşağı taraflı riskler arttı. Global ticaret gerilimlerindeki büyük tırmanış ve buna bağlı belirsizlikler ihracatı azaltarak Avro Bölgesi’nin büyümesini düşürecek.” diye konuştu.

Lagarde, ticari sıkıntılara ek olarak Rusya-Ukrayna Savaşı ile Orta Doğu’daki çatışma üzere jeopolitik gerginliklerin de belirsizlik kaynağı olmaya devam ettiğini söz etti.

Yeni Zelanda ve Hindistan faiz indirimine gitti

Yeni Zelanda Merkez Bankası da beklentilere paralel olarak siyaset faizini 25 baz puan indirerek yüzde 3,50’ye çekti.

Bankadan yapılan açıklamada, yıllık tüketici enflasyonunun Para Siyaseti Komitesinin yüzde 1 ila 3 amaç bandının orta noktasına yakın kalmaya devam ettiği aktarılarak, firmaların enflasyon beklentileri ve çekirdek enflasyonun, orta vadede enflasyonun maksatta kalmasıyla uyumlu olduğu kaydedildi.

ABD’de yakın vakitte duyurulan tarife artışlarını, çeşitli ticaret ortaklarından gelen misillemeler ve artan jeoekonomik belirsizliğin global büyüme üzerinde değerli bir olumsuz tesire sahip olacağı belirtilen açıklamada, bu durumun mahallî ekonomik faaliyet üzerinde olumsuz tesirlere sahip olacağı aktarıldı.

Hindistan Merkez Bankası da Mayıs 2020’den bu yana ikinci sefer temel repo faiz oranını düşürerek para siyaseti duruşunu “nötr”den “destekleyici”ye çevirdi. Para Politikası Kurulu beklentilere paralel repo faiz oranını 25 baz puan indirerek yüzde 6’ya çekti.

Kurul, en son şubatta 25 baz puanlık faiz indirimine giderek gevşeme sürecine başlamıştı.

Para siyaseti metninde global ekonomik görünümün süratle değiştiği belirtilerek, son zamanlardaki ticaret tarifeleriyle ilgili tedbirler, bölgeler genelinde ekonomik görünümü gölgeleyen belirsizlikleri daha da kötüleştirerek global büyüme ve enflasyon için yeni karşı rüzgarlar oluşturduğu kaydedildi.

Kanada ve Güney Kore nisanda siyaset faizlerini değiştirmedi

Kanada’da BoC, üst üste yedi toplantıda izlediği nakdî gevşemenin akabinde, siyaset faizini yüzde 2,75’te sabit tuttu.

BoC’den para siyaseti kararlarına ait yapılan açıklamada, ABD’nin ticaret siyasetindeki büyük değişim ve gümrük tarifelerindeki öngörülemezliğin meçhullüğü artırdığına işaret edilerek, ekonomik büyüme beklentilerinin azaldığı ve enflasyon beklentilerinin yükseldiği kaydedildi.

Açıklamada, “tarifelerin kapsamının sonlu olması” ve “uzun müddetli ticaret savaşına” dair iki farklı senaryoda büyüme ve enflasyon kestirimleri yer alırken, “ABD ticaret siyasetindeki değişimin büyüklüğü ve suratı daha evvel görülmemiş olduğundan, rastgele bir senaryodaki ekonomik sonuçlar hakkında alışılmadık derecede belirsizlik var.” değerlendirmesi yapıldı.

BoC Başkanı Tiff Macklem karar sonrası düzenlediği basın toplantısında, ABD’nin ticaret siyasetindeki müdafaacı değişim ve kaotik uygulamanın meçhullüğü artırdığına değinerek, bunun finans piyasalarını alt üst ettiğini, global büyüme beklentilerini düşürdüğünü ve enflasyon beklentilerini yükselttiğini lisana getirdi.

Öte yandan, Güney Kore Merkez Bankası siyaset faizini değiştirmeyerek yüzde 2,75 düzeyinde sabit bıraktı.

Para siyaseti metninde, enflasyonun sabit kaldığı kaydedilerek, ekonomik büyümeye yönelik aşağı istikametli risklerin birinci çeyrekteki ekonomik faaliyetlerin sakinliği ve global ticaret şartlarındaki bozulma nedeniyle ağırlaştığı bildirildi.

Metinde, global iktisadın global ticaret gerginliklerindeki tırmanıştan etkilenen büyüme ve enflasyon yolundaki belirsizlikler için artan aşağı istikametli risklerle karşı karşıya olduğu tabir edilirken, global finans piyasalarında, ABD’nin tarife siyasetlerine ait devam eden belirsizlikler nedeniyle temel göstergelerde oynaklığın arttığı belirtildi.

CBR Para siyasetini sıkı tutmaya devam ediyor

Rusya’da CBR siyaset faizini kestirimlere paralel halde yüzde 21’de sabit bırakırken, bankadan yapılan açıklamada, mevcut enflasyonist baskıların güçlü kalmasına karşın düşmeye devam ettiği aktarıldı.

Açıklamada, iç talep büyümesinin mal ve hizmet arzını genişletme yeteneklerini hala kıymetli ölçüde aştığı kaydedilerek, yüksek frekanslı bilgilere nazaran iktisadın kademeli olarak istikrarlı bir büyüme yoluna geri dönmeye başladığı söz edildi.

CBR’nin enflasyonu 2026’da maksada döndürmek için mali şartları gerektiği kadar sıkı tutacağının altı çizilen açıklamada, bunun para siyasetinin uzun müddet sıkı kalacağı manasına geldiği, kararların enflasyondaki düşüşün suratına, sürdürülebilirliğine ve enflasyon beklentilerine bağlı olarak alınacağı belirtildi.

Öte yandan, Polonya Merkez Bankası nisan ayında siyaset faizini iddialara paralel biçimde değiştirmeyerek yüzde 5,75 düzeyinde tuttu.

Yapılan basın açıklamasında, enflasyonun yavaşça düştüğü ve merkez bankasının maksadına yakın seyrettiği kaydedilirken, çekirdek enflasyon hala yüksek kalmaya devam ettiği belirtildi.

Açıklamada, dünya çapında ekonomik faaliyet ve enflasyon görünümünün ticaret siyasetlerindeki değişikliklerle bağlantılı olan belirsizliklerle dolu olduğu vurgulandı.

Macaristan tarafında MNB de siyaset faizini nisan ayında piyasa beklentileri doğrultusunda değiştirmeyerek yüzde 6,50 düzeyinde tutmaya devam etti.

TCMB 350 baz puan faiz artırımına gitti

Yurt içinde ise TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), nisan ayında siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 350 baz puan artırarak yüzde 46’ya çıkardı.

TCMB’den faiz oranlarına ait yapılan duyuruda, Fatih Karahan başkanlığında toplanan Kurul’un, siyaset faizinin 350 baz puan artırarak yüzde 46’ya yükseltilmesine karar verdiği bildirildi.

“Kurul ayrıyeten, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’dan 49’a, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41’den 44,5’e yükseltmiştir.” tabirlerine yer verilen duyuruda, enflasyonun ana eğiliminin mart ayında gerilediği aktarıldı.

Duyuruda, aylık temel mal enflasyonunun finansal piyasalardaki gelişmelerin tesiriyle nisan ayında bir ölçü yükseleceği, hizmet enflasyonunun ise görece yatay seyredeceğinin öngörüldüğü bildirildi.

Öncü bilgilerin, yurt içi talebin birinci çeyrekte ivme kaybetmekle birlikte öngörülenin üzerinde seyrettiğini ve enflasyonu düşürücü tesirinin azaldığını ima ettiği vurgulanan duyuruda, “Küresel ticarette artan müdafaacı eğilimlerin global iktisadi faaliyet, emtia fiyatları ve sermaye akımları kanalıyla dezenflasyon sürecine muhtemel tesirleri yakından takip edilmektedir. Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları dezenflasyon süreci açısından risk ögesi olmaya devam etmektedir.” tabirlerine yer verildi.

TCMB’nin bir sonraki faiz kararı ise 19 Haziran 2025 Perşembe günü açıklanacak.