Cahit Arf kimdir? Cahit Arf’ın Türkiye’ye katkısı nedir?
” Cahit Arf‘ın Türkiye’ye katkısı nedir?” sorusu da merak edilen hususların başında geliyor. Arf Sabiti, Arf Halkası ve Arf Teoremi üzere buluşlarıyla dünya çapında ün kazanan Cahit Arf, tıpkı vakitte Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)’ın kuruluş sürecinde de faal rol oynamıştır. Pekala, Cahit Arf kimdir, hangi alanlarda çalışmalar yapmıştır ve Türk bilim dünyasına nasıl katkılar sunmuştur? İşte tüm detaylar…
CAHİT ARF KİMDİR?
Cahit Arf 1910 yılında, Selanik’te doğmuştur. İlkokulu o yıllarda Sultani ismi verilen liselerin birinci kısmında okumuş, daha beşinci sınıftayken tanıştığı genç bir öğretmen onun matematikle ilgilenmesini sağlamıştır. Lisenin orta kısmına geldiğinde artık okul arkadaşlarının çözemediği matematik sorularını çözen Cahit Arf’ın bu yeteneği ailesi ve hocalarının ilgisini çekmiş ve Paris’teki St. Louis Lisesi’nde okumak üzere ailesi tarafından Fransa’ya gönderilmiştir. Üç yıllık lise tahsilini iki yılda bitirip Türkiye’ye geri dönen Cahit Arf o sıralarda Türk hükûmeti tarafından yükseköğrenim görmek üzere imtihanla Avrupa’ya gönderilecek aday öğrenciler ortasına alınmıştır.
Yükseköğrenimini Fransa’da Ecole Olağana Superieure’de 1932’de tamamlamıştır. Bir mühlet Galatasaray Lisesi’nde matematik öğretmenliği yaptıktan sonra İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde doçent adayı olarak çalışmıştır. Doktorasını yapmak için Almanya’ya gitmiştir. 1938 yılında Göttingen Üniversitesi’nde doktorasını bitirmiştir.
Cahit Arf Türkiye’ye döndüğünde İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde profesör ve ordinaryüs profesörlüğe yükseldi ve 1962 yılına kadar çalıştı. Daha sonra Robert Koleji’nde matematik dersleri vermeye başladı. 1964 yılında Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ilk bilim kurulu lideri oldu.
Daha sonra gittiği Amerika Birleşik Devletleri’nde araştırma ve incelemelerde bulundu; Kaliforniya Üniversitesi’nde konuk öğretim üyesi olarak vazife yaptı. Türkiye’de yaşamak istemesi üzerine kendi isteğiyle 1967 yılında Türkiye’ye döndü. Döndükten kısa bir mühlet sonra Kanada ve Amerika’daki üniversitelerden konuk öğretim üyesi olarak teklifler aldı. Lakin kendisi bu tekliflere yanıt veremeden Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden gelen telefon bu üniversiteye atandığını ve uçak biletinin yolda olduğunu söylüyordu ve artık Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde vazifeye başlamıştı. 1980 yılında emekli oldu. Emekliye ayrıldıktan sonra TÜBİTAK’ın kurulmasında çok emeği geçti ve TÜBİTAK’a bağlı Gebze Araştırma Merkezi’nde misyon aldı. 1983-1989 yılları ortasında Türk Matematik Derneğinin başkanlığını yaptı.
Arf, İnönü Armağanı’nı (1943) ve TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü kazandı (1974). Bu mükafatı alırken yaptığı konuşmada ‘Bilim beşerinin hedefi anlamaktır’ çabucak akabinde ‘ama büyük harflerle anlamaktır’ kelamıyla kendine nazaran bilim insanını açıklamıştır. Onuruna yapılan cebir ve sayılar teorisi üzerine memleketler arası bir sempozyum, 1990’da 3-7 Eylül tarihleri ortasında Silivri’de gerçekleştirilmiştir. Halkalar ve geometri üzerine birinci konferanslar da 1984’te İstanbul’da yapılmıştır. Arf, matematikte geometri kavramı üzerine bir makale sunmuştur.
CAHİT ARF NEDEN ÖLDÜ?
Cahit Arf, 26 Aralık 1997 tarihinde ağır bir kalp hastalığı nedeni ile ölmüştür.
