Çanakkale Kara Savaşları’nın 110. Yılı Anma Törenleri Düzenlendi
Çanakkale Kara Savaşları’nın 110. Yılı Anma Merasimleri kapsamında Gelibolu Yarımadası’ndaki Anzak Koyu’nda “Şafak Ayini” gerçekleştirildi.
Avustralyalı ve Yeni Zelandalılardan oluşan yüzlerce kişilik küme, gece Çanakkale kent merkezinden Gelibolu Yarımadası’na geçti.
Katılımcılar, uyku tulumları ve battaniyeler içinde, merasim alanına kurulan dev ekrandan Çanakkale Savaşları’na ait belgesel, sinema, röportaj ile Avustralya ve Yeni Zelanda’daki Anzak Günü merasimlerini izleyerek “Şafak Ayini”nin başlamasını bekledi.
Birleşik Krallık Kraliyet Prensesi Anne, şafak vakti başlayan programda yaptığı konuşmada, 110 yıl evvel bu topraklarda savaşan askerlerin unutulmadığını, onları hatırlayacaklarını lisana getirdi.
Prenses Anne, 25 Nisan 1915’te Gelibolu Yarımadası’na çıkarma yapan Anzak askerlerinin yazdığı mektuplardan kimi kısımları okudu.
Bu mektupları kaleme alan askerlerin tabirlerinin o devirdeki çabanın ehemmiyetini anlamaya yardımcı olduğunu belirten Anne, “110 yıl sonra şafak vaktinde, Anzaklar’ı anmak üzere burada duruyor, onların yürek, yüreklilik ve fedakarlıklarını hatırlıyoruz.” diye konuştu.
“Korku, hasret ve şaşkınlık”
Avustralya Genel Valisi Samantha Mostyn da Gelibolu‘da her iki tarafın askerlerinin de 110 yıl evvel inanılmaz yürek ve fedakarlık gösterdiğini anlattı.
Mostyn, vakitle Gelibolu‘nun askerler için dehşet, hastalık, duman ve mevtin hâkim olduğu bir yere dönüştüğünü vurgulayarak, “Evlerine yazdıkları mektuplarda savaşın dehşetini anlattılar. Yazdıkları ya da yazmaya yürek edemedikleri, tahminen de hayatta kalamadıkları için tamamlayamadıkları satırlar, en insani hisleri ortaya koydu. Dehşet, hasret ve şaşkınlık.” tabirlerini kullandı.
Samantha Mostyn, 110 yıl evvel burada yaşananların bir silahlanma daveti değil, barış daveti olduğunu, Çanakkale’de hayatını kaybeden askerleri unutmayacaklarını kaydetti.
“Böyle bir şeyin bir daha asla yaşanmaması için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız”
Yeni Zelanda Başbakanı Christopher Luxon da Anzak çıkarmasının gerçekleştiği 25 Nisan 1915 gününe ait, şöyle konuştu:
“Güneş yükselip vadilerden çıkan gölgeler dağıldığında onları karşılayan macera değil, dehşetti. Bugün hissettiğimiz huzurun tersine, onlar kurşun yağmuruyla karşılaştılar. Her mermi bir evvelkinden daha yakın görünüyordu. Günler haftalara, haftalar aylara dönüştü lakin yalnızca bu kadar uzun mühlet hayatta kalabilenler için.”
Çanakkale Kara Savaşları’nda yaklaşık 16 bin Yeni Zelandalı askerin Gelibolu Yarımadası’nda misyon yaptığını aktaran Luxon, “Hizmet edenlerle gurur duymaya devam etsek de burada olanları yüceltmiyoruz. Bunun için çok fazla şey biliyoruz. Onun yerine, Anzaklar’ın cüretini ve azmini kabul ediyor, Osmanlı’nın gösterdiği kahramanlığa hürmet duyuyoruz.” dedi.
Luxon, Çanakkale Savaşı’nın vermek istediği gerçek dersin unutulmaması gerektiğini belirterek, “Böyle bir şeyin bir daha asla yaşanmaması için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız.” tabirini kullandı.
Atatürk’ün yabancı ülke askerlerinin ailelerine gönderdiği mektup okundu
Şafak Ayini’nde Avustralya ve Yeni Zelanda askerlerinden oluşan koro, günün mana ve kıymetine ait müzikler seslendirdi.
Yeni Zelanda’nın yerli halkı Maoriler’in “Karanga” ismi verilen ve “Hoşgeldiniz” manasına gelen seremonisi yapıldı.
Etkinlik alanına Türkiye Cumhuriyeti ismine Çanakkale Valisi Ömer Toraman, Prenses Anne, Avustralya Genel Valisi Samantha Mostyn, Yeni Zelanda Başbakanı Christopher Luxon ve öbür ülkelerin temsilcileri çelenk sundu.
Programda, 2. Kolordu Komutanlığından Yarbay Özkan Çelik, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Çanakkale Savaşları’nda hayatını kaybeden yabancı ülke askerlerinin ailelerine gönderdiği mektubu okudu.
Törene, Çanakkale Boğaz ve Garnizon Kumandanı Tuğamiral Mustafa Biçen, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, İngiltere, Avustralya, Yeni Zelanda, Almanya, Sri Lanka’nın büyükelçileri ve üst seviye yöneticileri katıldı.
Anzaklar ve Anzak Günü
Anzak, Avustralya ve Yeni Zelanda Kolordusu (Australian and New Zealand Army Corps) sözlerinin birinci harflerinin kısaltılmasından oluşuyor.
Anzak Günü ise Avustralyalı ve Yeni Zelandalı askerlerin 25 Nisan 1915’te Gelibolu’da karaya çıkışının yıl dönümü olarak anılıyor.
