CHP’li Günaydın’dan Bakan Tunç’a ‘gazetecilik’ önergesi
CHP Küme Başkanvekili Gökhan Günaydın, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi.
Gazeteciler Timur Soykan ve Murat Ağırel’in gözaltına alınmasının, Türkiye’de basın ve tabir özgürlüğüne yönelik baskıların geldiği noktayı bir kere daha gözler önüne serdiğini belirten Günaydın’ın soru önergesinin münasebeti şöyle:
“2024 yılının son çeyreğini kapsayan Expression Interrupted Platformu’nun ‘İfade ve Basın Özgürlüğü Gündemi’ raporuna nazaran, gazetecilere yönelik sistematik soruşturma, dava ve cezalandırma uygulamaları sürmekte; iktidar siyasetlerini eleştiren medya mensupları amaç alınmaktadır. Rapora nazaran sadece Ekim–Aralık 2024 periyodunda gazeteciler hakkında açılan 102 dava görülmüş, bu davaların 27’si karara bağlanmış, 18 gazeteci toplam 24 yıl 11 ay 16 gün mahpus cezasına çarptırılmıştır. Birebir devirde, Aralık ayı sonu prestijiyle Türkiye’de tutuklu gazeteci sayısı 18’e yükselmiştir.
New York merkezli Gazetecileri Muhafaza Komitesi’nin (CPJ) 2024 yılı raporuna nazaran Türkiye, artık ‘dünyanın en çok gazeteci hapseden ülkesi’ olmasa da, hala mahpusta olan gazeteciler, açılan soruşturma ve davalar ve baskılar önemli tasa kaynağı olmaya devam etmektedir. Türkiye’de basın ve söz özgürlüğüne yönelik baskılar, ulusal ve memleketler arası raporlarla daima olarak gündeme gelmektedir. Hudut Tanımayan Gazeteciler (RSF) tarafından yayımlanan 2024 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ne nazaran Türkiye, 180 ülke ortasında 158’inci sırada yer almıştır. Bu sıralama, evvelki yıla nazaran yedi basamaklık bir düzgünleşme gösterse de, RSF bu durumun Türkiye’deki basın özgürlüğünde bir ilerleme manasına gelmediğini, bilakis öteki ülkelerdeki gerilemelerin Türkiye’nin sıralamasını etkilediğini belirtmektedir.
Freedom House tarafından yayımlanan 2025 Dünya Özgürlük Raporu’nda ise Türkiye, son on yılda özgürlüklerin en keskin halde gerilediği birinci on ülke ortasında gösterilmiş ve ‘Özgür Değil’ kategorisinde değerlendirilmiştir. 2025 yılının birinci çeyreğinde, en az dokuz gazetecinin tutuklandığı, altısının mahpus cezasına çarptırıldığı ve 23 gazeteci hakkında soruşturma başlatıldığı rapor edilmiştir. Ayrıyeten, BBC muhabiri Mark Lowen’ın İstanbul’daki protestoları takip ederken gözaltına alınıp hudut dışı edilmesi, milletlerarası basın kuruluşlarının yansısına neden olmuştur. Gazetecilerin kamuoyunu bilgilendirme misyonlarını yerine getirdiği için maksat alınmaları, sırf ferdi hak ihlalleri değil, anayasal teminat altındaki söz ve basın özgürlüğüne yönelik kurumsal bir tehdit manasına gelmektedir.”
“SOYKAN VE AĞIREL’İN GÖZALTI MÜNASEBETLERİ NEDİR?
CHP Küme Başkanvekil Günaydın’ın Bakan Tunç’un yanıtlaması istemiyle sorduğu sorular şunlar:
“2024 yılı ve 2025 yılı birinci çeyreğinde gazetecilik faaliyeti nedeniyle gözaltına alınan, hakkında soruşturma açılan ve tutuklanan gazeteci sayısı kaçtır? 2024 yılı ve 2025 yılı birinci çeyreğinde gazeteciler hakkında açılan toplam dava sayısı kaçtır?
Bu davaların kaçı sonuçlanmış, sonuçlananlardan kaçı beraatle, kaçı mahkûmiyetle sonuçlanmıştır? Hala cezaevlerinde bulunan gazeteci sayısı kaçtır? Bu bireyler hangi münasebetlerle tutukludur ve kaç tanesi ‘devlete karşı suçlar’ kapsamında yargılanmıştır?
İfade ve basın özgürlüğü alanında çalışan ulusal ve memleketler arası kurumlar tarafından hazırlanan raporlarda lisana getirilen Türkiye’ye yönelik tenkitler hakkında Bakanlığınızın değerlendirmesi nedir?
BBC muhabiri Mark Lowen’ın gözaltına alınıp hudut dışı edilmesinin münasebetleri nelerdir?
Bu tıp uygulamaların Türkiye’nin memleketler arası alandaki imajına tesiri konusunda bir kıymetlendirme yapılmış mıdır?
Son olarak gözaltına alınan gazeteciler Timur Soykan ve Murat Ağırel’in gözaltı münasebetleri nedir?
Bu şahıslar hakkında hangi suçlamalarla süreç yapılmaktadır?
Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası insan hakları mukaveleleri ve Anayasa’nın 26. ve 28. hususları gereği garanti altına alınan tabir ve basın özgürlüğü, gazetecilerin mesleksel faaliyetlerinden dolayı cezalandırılmasıyla nasıl bağdaşmaktadır?”
