Çin, Özel Sektörü Destekleyen Yeni Yasa Kabul Etti
Çin’de özel dal teşebbüslerini ve yatırımlarını, daha fazla yasal garanti, piyasaya erişim, finansman imkanlarıyla teşvik etmeyi hedefleyen bir yasa kabul edildi.
Xinhua’nın haberine nazaran, ülkenin yasama fonksiyonunu yerine getiren Çin Ulusal Halk Kongresinin Daimi Komitesi, “Özel Ekonomiyi Teşvik Yasası”nı üçüncü okunuşunun akabinde onayladı.
20 Mayıs’ta yürürlüğe girecek 78 unsurluk yasanın, piyasaya erişimin önündeki manilerin kaldırılmasından fikri ve endüstriyel mülkiyet haklarının korunmasına, kamu-özel dal alakalarının düzenlenmesinden girişimcilere sağlanacak yasal garantilere dek özel dalı teşvik etmeyi amaçlayan kararlar içerdiği bildirildi.
Çin, ABD’nin tarife siyaseti nedeniyle iktisatta dış belirsizliklerin arttığı, büyümenin iç dinamiklere daha fazla bel bağladığı bir devirde, rekabet gücünü artırmak için kendi özel kesiminin yenilik üretme kabiliyetine daha fazla muhtaçlık duyuyor.
Ulusal İstatistik Ofisinin bilgilerine nazaran, Çin’de 57 milyondan fazla kayıtlı özel işletme bulunuyor. Ülkede özel dal, Gayrı Safi Yurtiçi Hasılanın yüzde 60’ını, teknolojik inovasyonun yüzde 70’ini ve kentlerdeki istihdamın yüzde 80’ini oluşturuyor.
Özel bölümde iş inancı azalmıştı
Çin’de özel dalda iş inancı, Kovid-19 sonrası ekonomik toparlanmadaki kırılganlık, ABD ile rekabetin yarattığı jeopolitik tansiyonlar, Alibaba, Didi, Tencent üzere büyük şirketlere yönelik anti-tekel soruşturmaları ve öbür devlet müdahaleleri nedeniyle azalmıştı.
Ülkede özel bölüm yatırımları 2024’te yüzde 0,1 azalırken, bunların toplam sabit sermaye yatırımları içindeki hissesi 2019’da yüzde 56,42 iken 2024’te yüzde 50,08’e gerilemişti.
Pekin idaresi, son devirde özel bölümü koruyan yasal düzenlemelerle iş itimadını artırmaya yönelik adımlar atsa da bunların tesiri gerçek iktisada şimdi bütünüyle yansımadı. Özel bölüm yatırımları, 2025’in birinci çeyreğinde yüzde 0,4 artış kaydetti.
Özel dal kuruluşları, uzun vakittir, kamu otoritelerinin piyasaya erişim konusunda önlerine koyduğu pürüzlerden ve kamu ihalelerinde devlet şirketlerinin kayrılmasından yakınıyor.
Öte yandan lokal hükümetlerle iş yapan şirketlerin ödenmeyen borçları, kredi ve finansman kısıtlamaları, girişimcilerin gerekli yasal garantilerden mahrum olması da şikayet mevzuları ortasında.
Kanun koyucular, yeni yasanın, hukuk devleti anlayışını güçlendirerek özel bölüme gerekli inancı aşılamasını ve özel iktisadın gelişimine elverişli ortamı sağlamasını hedefliyor.
