Çocuk Yaşta Evliliklerin Önlenmesi Projesi’nin 4. fazında yeni hibe desteği verilecek

Sabancı Vakfı ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Türkiye işbirliğiyle yürütülen “Çocuk Yaşta Evliliklerin Önlenmesi Projesi: Hibe ve Kapasite Geliştirme Programı”nın 4’üncü fazı yeni bir hibe programıyla hayata geçirilecek.

Vakıftan yapılan açıklamaya nazaran, UNFPA Türkiye ile Sabancı Vakfı, 2018’de başlatılan “Çocuk Yaşta Evliliklerin Önlenmesi” projesiyle çocuk yaşta, erken ve zorla evliliklerle gayrete devam ediyor. Proje kapsamında kamu kurumları, mahallî idareler ve sivil toplum kuruluşlarının bu alandaki gayret gücünün artırılmasını hedefliyor.

Aileler, toplum başkanları, esnaf, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının işbirliğinde yürütülen Sıhhat Aracıları Modeli ile çocuk yaşta evliliklerin sıhhat riskleri ve sonuçları konusunda farkındalığı artıran projenin 4’üncü fazı yeni bir hibe programı ile hayata geçiriliyor.

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) “Türkiye Aile Yapısı Araştırması, 2021” bilgilerine nazaran, Türkiye’de her 4 bayandan biri 18 yaşından evvel evlendiriliyor. Çocuk yaşta evlilikler, kız çocuklarını hayallerinden uzaklaştırırken, potansiyellerini gerçekleştirmelerine pürüz oluyor. Kronik hastalıklardan engelliliğe kadar ömür uzunluğu süren önemli sıhhat sıkıntılarına yol açabiliyor.

Çocuk yaşta, erken ve zorla yaptırılan evliliklerin faal ve sürdürülebilir formda önlenmesi için yürütülen projenin 4. fazında “Çocuk Yaşta Evliliklerin Önlenmesi Projesi: Hibe ve Kapasite Geliştirme Programı” ile çocuk yaşta evliliklerle çabada adımlarını daha da güçlendirmek isteyen sivil toplum kuruluşları işbirliğine davet edildi.

Hibe ve Kapasite Geliştirme Programı ile Türkiye’de çocuk yaşta, erken ve zorla evliliklerin ortadan kaldırılması için lokal seviyede değişimin en değerli aktörleri olan lokal idareler ve sivil toplum kuruluşlarına hibe dayanağı verilecek. Eğitimler ve mentörlük çalışmalarıyla sivil toplum kuruluşlarının Sıhhat Aracıları Modeli’ni uygulama kapasiteleri güçlendirilerek yeni işbirliği imkanları geliştirilecek.

Hibe programına ek olarak, belediyelerin çocuk yaşta, erken ve zorla evliliklere dair farkındalığı artırılarak ortalarındaki bağlantı ve işbirliği imkanları geliştirilecek. Ayrıyeten, projenin evvelki 3 fazına dair bir bilgi tahlili raporu hazırlanarak programın tesiri ve ulaştığı sonuçlar duyurulacak.

Seçilen projelerin her birine 1 milyon liraya kadar hibe takviyesi verilecek

Hibe programı kapsamında, Türkiye’de çocuk yaşta evliliklerin önlenmesi için faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları, bilgi sistemlerinin ve dayanak çizgilerinin güçlendirilmesi, Sıhhat Aracıları Modeli’nin yaygınlaştırılması, yeni modellerin geliştirilmesi, erken risk tespiti, olay idaresi, ilgili mahallî aksiyon planlarına katkı sunulması ve tesirli toplum temelli çalışmalar üzere alanlarda proje teklifleriyle müracaat yapabilecek.

Seçilen projelerin her birine 1 milyon liraya kadar hibe takviyesi verilecek. Haziran ayında başlayıp bir yıl müddetle devam edecek hibe programı boyunca, seçilen sivil toplum kuruluşlarına çocuk yaşta, erken ve zorla evlilikler, Sıhhat Aracıları Modeli, bağlantı, kapasite geliştirme, izleme ve kıymetlendirme üzere hususlarda eğitimler verilecek. Sıhhat Aracıları Modeli’ni çalışmalarına entegre etmeleri ve projelerini yürütmeleri için mentörlük yapılacak.

Hibe müracaatları 16 Mayıs’a kadar devam edecek.

Projenin birinci üç fazında Nevşehir, Van, Bitlis ve Muş’ta yaklaşık 23 bin şahsa ulaşıldı. Bu vilayetlerde hayata geçirilen Sıhhat Aracıları Modeli ile çocuk yaşta evlendirilen bayanlar da dahil olmak üzere toplam 50 bayan, aldıkları eğitimlerle sıhhat ortacısı oldu. Çocuk yaşta evliliklerin risklerini ve olumsuz sonuçlarını anlatmak üzere Nevşehir, Van, Bitlis ve Muş’ta 4 bin 300’den fazla haneye ve 170’ten fazla mahallî işletmeye ulaşıldı. Ayrıyeten, bu modelin sivil toplum, kamu kurumları, lokal idareler ve öbür ilgili kurumlar tarafından nasıl uygulanabileceği anlatmak maksadıyla “Çocuk Yaşta Evliliklerle Çabada Sıhhat Ortacısı Modelinin Uygulanması” rehberi yayımlandı.

“Kendi seçecekleri hayatları yaşamaları için desteklemeyi hedefliyoruz”

Açıklamada görüşlerine yer verilen UNFPA Türkiye Temsilcisi Mariam Khan, çocuk yaşta evlilik, kız çocuklarının haklarını, sıhhatlerini, ekonomik potansiyellerini ve geleceklerini ellerinden alan bir insan hakkı ihlali olduğunun altını çizdi.

UNFPA olarak, sivil toplumu ve lokal aktörleri güçlendirmenin kalıcı değişimi sağlamada kilit bir öge olduğuna inandıklarını aktaran Khan, “Yeni hibe ve kapasite geliştirme programımızla bu alandaki toplum temelli uğraşları güçlendirmeyi ve kız çocuklarını büyümeleri, gelişmeleri ve kendi seçecekleri hayatları yaşamaları için desteklemeyi hedefliyoruz.” tabirini kullandı.

Khan, UNFPA’nın 54 yıldır ortaklarıyla birlikte demografik tahlile dayalı sürdürülebilir kalkınma için çalıştığını vurgulayarak, “Uzun yıllardır işbirliği yaptığımız Sabancı Vakfı ile birlikte, her kız çocuğunun korunup güçlendirildiği ve potansiyelini gerçekleştirme fırsatına sahip olduğu bir gelecek inşa etmeye kararlıyız.” değerlendirmesinde bulundu.

Kız çocukları için fırsat eşitliğini, yalnızca ferdi bir hak değil, toplumsal kalkınmanın temeli ve ülke sıkıntısı olarak gördüklerine dikkati çeken Safkan, şunları kaydetti:

“Kız çocuklarının eğitimden, sağlıktan ve fırsatlardan eşit formda yararlanabildiği bir toplum, daha adil ve güçlü bir geleceğin anahtarıdır. Dördüncü fazına geçtiğimiz projede başlattığımız yeni hibe programıyla, alanda büyük bir özveriyle çalışan sivil toplum kuruluşlarının kapasitelerini geliştirecek, kalıcı ve sürdürülebilir tahliller üretmelerine takviye olacağız. Bayanların ve kız çocuklarının potansiyellerini gerçekleştirmeleri için daima birlikte var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.”