Cumhurbaşkanı Erdoğan Kuzey Kıbrıs’a gidiyor, ziyaret neden önemli?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Havacılık, Uzay ve Teknoloji Şenliği’ne (TEKNOFEST) katılmak ve Türkiye’nin inşa ettiği yeni cumhurbaşkanlığı ve parlamento binalarının açılışını yapmak için Kuzey Kıbrıs’ı ziyaret edecek.

Erdoğan’ın çok kıymet verdiği ve bilhassa savunma sanayi alanındaki gelişmelerin sergilendiği havacılık ve teknoloji şenliğinde vereceği iletilerin başta Kıbrıs Cumhuriyeti ve Yunanistan olmak üzere milletlerarası toplum tarafından da yakından takip edilmesi bekleniyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 3 Mayıs’ta günübirlik bir program kapsamında adada olacak.

Erdoğan’ın programında eski Ercan Havalimanı’nda düzenlenmekte olan TEKNOFEST’e iştirak ve yeni cumhurbaşkanlığı ile parlamento binalarının açılışı yer alıyor.

Cumhurbaşkanı, İtalya ziyareti dönüşünde gazetecilere yaptığı açıklamada, Kıbrıs’ta “muhteşem” bir cumhurbaşkanlığı ve parlamento binası inşa ettiklerini kaydetmiş, bundan sonraki süreçte de yargı kurumları için yeni binaların yapılacağını söylemişti.

Erdoğan’ın Kıbrıs ziyareti sırasında en önemli üç kıymetli hususta bildiriler vermesi bekleniyor. Bunların başında 1983’te kurulan lakin şu ana kadar yalnızca Türkiye’nin tanıdığı “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti”nin tanınması geliyor.

Türkiye’nin büyük ehemmiyet verdiği Türk Devletleri Teşkilatı’nın üç önde gelen üyesi Kazakistan, Türkmenistan ve Özbekistan’ın AB ile ekonomik ve yatırım bağlarında ilerleyebilmek için Kıbrıs Cumhuriyeti’ne Ankara’da tartışma yaratmıştı.

Erdoğan, İtalya dönüşündeki açıklamasında, bu mevzuya atıfta bulunmadan “KKTC’nin tanınması için çabalarımızı de artırarak sürdüreceğiz. Türkiye olarak asla KKTC’yi yalnız ve kimsesiz bırakmayız” tabirlerini kullandı.

Erdoğan’ın adada yapacağı konuşmalarda da bu tondaki iletilerini sürdürmesi ve Türkiye’nin Kuzey Kıbrıs’a her türlü siyasi, ekonomik ve güvenlik dayanağı sağlayacağını iletmesi öngörülüyor.

Türkiye, son devirde silahlanma istikametinde adımlar atan ve bilhassa ABD’nin silah ambargosunu kaldırmasının akabinde Kıbrıs Cumhuriyeti ile yeni güvenlik mutabakatlarını ele almasından rahatsızlık duyuyor.

TEKNOFEST’in Kuzey Kıbrıs’ta düzenlenmesinin de bu adımlara bir cevap olarak kararlaştırıldığı Ankara’da yapılan değerlendirmeler ortasında.

TEKNOFEST kapsamında başta TUSAŞ ve Bayraktar olmak üzere önde gelen savunma sanayi şirketlerinin eserlerini sergilemesi ve şov uçuşları yapması bekleniyor. Bu kapsamda ATAK helikopterleri, HÜRKUŞ, Bayraktar TB2 ve AKINCI üzere hava araçları şov uçuşu gerçekleştirecek.

‘İki devletli çözüm’ vurgusu

Erdoğan’ın iletileri ortasında Türk tarafının 2021’den bu yana vurguladığı “iki devletli çözüm” perspektifinin de yer alması bekleniyor.

Cumhurbaşkanı, geçen haftaki açıklamasında, “Biz Kıbrıs Adası’nda iki devletli tahlille tarihi sıkıntıları geride bırakabileceğimizi düşünüyor, çalışmalarımızı bu tarafta ilerletiyoruz” tabirlerini kullandı.

Türkiye ve Kıbrıs Türk tarafı, 2004 Annan Planı ve 2017 Crans Montana süreçlerinde federasyon temelli tahlil planlarının ele alındığını lakin Kıbrıs Cumhuriyeti’nin idaresi paylaşmak istememesi nedeniyle başarısız kalındığını kaydediyor.

Bu nedenle, 2021’de alınan ve BM’ye de iletilen bir kararla “egemen eşitlik ve eşit milletlerarası statü” dışında bir formülün müzakere edilmeyeceğini kaydeden Türk tarafı, adada iki farklı toplumun bulunduğu gerçeğinin kabul edilmesi gerektiğinin altını çiziyor.

Dışişleri Bakanlığı kaynakları da 17- 18 Mart günlerinde BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in evsahipliğinde düzenlenen ve Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum taraflarının yanı sıra üç garantör devlet Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin katıldığı gayri resmi Cenevre görüşmelerinin bu tarafta .

Dışişleri kaynakları, “Söz konusu toplantıda, birinci sefer federal model gündeme alınmadı, söylem dahi edilmedi. Bu prestijle, Cenevre’deki toplantı 60 yıllık Kıbrıs probleminde yeni bir noktaya gelindiğini de bir manada ortaya koydu” değerlendirmesini yaptılar.

Toplantıda iki toplumun hayat kalitesini artırmaya dönük işbirliği alanlarının ve somut projelerin ele alındığını belirten kaynaklar, “Türkiye’nin Kıbrıs sorununda yürüttüğü odunsuz siyasetlerin sonucunda bu noktaya gelinmesi değer taşımaktadır” sözünü kullandılar.

‘Başörtüsü tartışması’

Erdoğan’ın gündeminde yer alması beklenen öteki bir mevzu ise Nisan ayı içinde Kıbrıs’ta büyük tartışma yaratan liselerde başörtüsüne hürlük getiren karar ve bunun yarattığı tartışma.

Kuzey Kıbrıs idaresi, başörtülü bir öğrencinin okula alınmaması üzerine başlayan tartışmalar sonunda bir tüzük hazırlamış ve zarurî eğitim yaşında olan öğrencilerin kıyafetini belirleme yetkisinin büsbütün okul yönetimlerine bırakıldığı, lise çağındaki öğrencilerin ise okul üniformasıyla birlikte inançlarının gerektirdiği muhakkak kıyafetleri giymekte özgür olduğu kararı almıştı.

Muhalefet partileri ve sendikalar bu gelişmeye şiddetle karşı çıkmış ve idaresi Türkiye’deki Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarının tesiri altına kalmakla suçlamışlardı.

Bu hususa Ankara’dan resmi bir karşılık gelmedi. Lakin Türk basınına yansıyan haberlere nazaran Erdoğan, adaya ziyareti sırasında bu mevzuyla ilgili değerlendirmelerde bulunacağının işaretini verdi.

21 Nisan tarihinde düzenlenen AKP Merkez Karar ve Yönetim Kurulu (MKYK) toplantısında bu mevzunun gündeme geldiğine dair haberlere yer veren Türk basınına nazaran, Erdoğan yaşanan gelişmelere reaksiyon gösterdi ve “Bu, hadsizliktir. Önümüzdeki günlerde KKTC’ye bir ziyaret yapacağız. Gerekli bildirileri orada vereceğiz. Bunları sıkılamazsan hadlerini bilmiyorlar” değerlendirmesini yaptı.

Basında çıkan bu haberlere Cumhurbaşkanlığı ya da İrtibat Başkanlığı’ndan bir yalanlama gelmedi.