DEM Partili Bakırhan’ın cevap vermediği soru: Muhataplarına sorun, biz de duyalım
Türkiye’nin yaklaşık elli yıldır çaba ettiği terör sorunu, kıymetli bir dönüm noktasına geldi. “Terörsüz Türkiye” maksadıyla atılan adımların akabinde Abdullah Öcalan’ın davetiyle terör örgütü PKK’nın 12. kongresi geçtiğimiz günlerde toplandı. Toplantıda alınan kararlar bugün prestijiyle resmen açıklandı. Terör örgütü PKK kendisini feshettiğini duyurdu.
TUNCER BAKIRHAN’A LOZAN SORUSU
Olayın yankıları sürerken DEM Parti Eş Genel Lideri Tuncer Bakırhan’dan dikkat çeken bir açıklama geldi. Partisinin Meclis’teki haftalık küme toplantısından sonra basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Bakırhan, terör örgütü PKK’nın fesih açıklamasında Türkiye Cumhuriyeti’nin tapusu olarak nitelendirilen Lozan Barış Antlaşması’nın amaç alınmasına da değindi. Bakırhan, “PKK’nın açıklamasındaki Lozan ve soykırım göndermeleri hakkında ne düşünüyorsunuz?” sorusuna “Süreç ilerlerse muhataplarına sorabilirsiniz, uygun de etmiş olursunuz; biz de duymuş oluruz” cevabını verdi.
LOZAN İÇİN NE DENİLDİ?
Terör örgütünün fesih açıklamasında Lozan için, “PKK; kaynağını Lozan Antlaşması ve 1924 Anayasasından alan Kürt inkâr ve imha siyasetine karşı tarih sahnesine çıktı” denilmişti.
SEVR ANTLAŞMASI NEDİR?
Birinci Dünya Savaşı sonrasında İtilaf Devletleri ve Osmanlı hükümeti ortasında 10 Ağustos 1920’de imzalanan Sevr Antlaşması’nın üzerinden yaklaşık 105 yıl geçti. Savaşı kazanan İtilaf Devletleri, savaşta yenilen Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan’la barış antlaşmaları yapmalarına karşın Osmanlı Devleti’nin taksimi konusunda tam bir görüş birliği içinde olamadıkları için Türklerle ilgili görüşmeleri ileri bir tarihe erteledi.
Aralarında anlaşan İtilaf Devletleri, Ayan Meclisi üyesi Haydi Paşa’nın başkanlığında İstek Tevfik (Bölükbaşı) ve Bern Büyükelçisi Reşad Halis beyefendilerden oluşan Osmanlı Heyetine, 10 Ağustos 1920’de Paris’in banliyösü Sevr’de yer alan seramik müzesinde Sevr Antlaşması’nı imzalattı. Türk topraklarının paylaşımı ile ilgili çok ağır hususlar içeren 433 unsurluk antlaşma, imza altına alınmasına karşın Türk ulusunun, Cumhuriyetin Kurucusu Büyük Başkan Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde başlattığı Ulusal Çaba sayesinde yürürlüğe girmeden meyyit doğdu. Sevr, nihayet Kurtuluş Savaşı sonrası 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşması’yla da resmen ortadan kalktı.
LOZAN ANTLAŞMASI
• I. Dünya Savaşı’ndan sonra Osmanlı Devleti ağır kurallar içeren Sevr Antlaşması’nı imzalamak zorunda kaldı.
• Lakin Türk halkı bu antlaşmayı tanımadı ve Kurtuluş Savaşı ile bu kararı fiilen geçersiz kıldı.
• Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasından sonra, Türkiye’nin bağımsızlığının tanınması için barış görüşmeleri başlatıldı.
GÖRÜŞMELERİN BAŞLAMASI
• Lozan Barış Konferansı, 20 Kasım 1922’de İsviçre’nin Lozan kentinde başladı.
• Türkiye’yi İsmet Paşa (İnönü) temsil etti.
• Birinci tıp görüşmelerde birtakım hususlarda muahede sağlanamadı, görüşmeler süreksiz olarak kesildi.
• İkinci tıp görüşmelerin sonunda, 24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması imzalandı.
ANTLAŞMANIN HUSUSLARI (SADELEŞTİRİLMİŞ)
SINIRLAR
• Türkiye’nin bugünkü hudutları büyük ölçüde belirlendi.
• Musul sıkıntısı daha sonra çözülecek formda ertelendi.
BOĞAZLAR
• Boğazlar Türkiye’nin denetiminde kalacak lakin milletlerarası gemi geçişine açık olacaktı.
• Boğazlar üzerinde memleketler arası bir komite kurulacaktı (bu durum 1936’da Montrö Kontratı ile değişti).
KAPİTİLASYONLAR
• Yabancı devletlere verilen ayrıcalıklar büsbütün kaldırıldı.
• Türkiye ekonomik ve tüzel olarak bağımsız hale geldi.
AZINLIKLAR
• Türkiye’deki gayrimüslim azınlıklar (Rumlar, Ermeniler, Yahudiler) Türk vatandaşı kabul edildi.
• Türk-Rum nüfus mübadelesi kararlaştırıldı: İstanbul Rumları ve Batı Trakya Türkleri hariç, iki ülke vatandaşları karşılıklı olarak göç ettirildi.
BORÇLAR
• Osmanlı’dan kalan borçlar, yeni kurulan Türkiye ile Osmanlı’dan ayrılan ülkeler ortasında paylaştırıldı.
SONUÇ VE DEĞERİ
• Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığı resmen tanındı.
• Sevr Antlaşması geçersiz sayıldı.
• Türkiye, tam bağımsız ve hâkim bir devlet olarak memleketler arası alanda kabul edildi.
• Bu antlaşma, çağdaş Türkiye’nin temeli sayılır.
