Dışişleri Bakanı Fidan: “Deaş Nasıl Sistemden Çıktıysa PKK da Sistemden Çıkacaktır”

(ANKARA) – Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman El Sani ile düzenlenen ortak basın toplantısında, “YPG ile Suriye‘deki idare ortasında geçtiğimiz aylarda imzalanan muahedenin hayata geçmesini bekliyoruz. Bu mevzudaki hassasiyetimiz ortada. Tıpkı vakitte PKK’nın örgüt olarak yapılan davete bir an evvel olumlu yanıt vermesini, silahları bırakmasını ve bölgemizde olağana dönüşün önünde mani olmaktan çıkmasını bekliyoruz” dedi. Fidan ayrıyeten, “( Suriye‘de) DEAŞ nasıl sistemden çıktıysa PKK da sistemden çıkacaktır. ya kendi isteğiyle, barış içerisinde, sulh içerisinde çıkacak ya da diğer türlü çıkacak. Lakin çıkacak” ifadelerini kullandı.

Dışişleri Bakanı Fidan, resmi ziyarette bulunduğu Katar’ın başşehri Doha’da, Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı El Sani ile görüştü. Görüşmenin akabinde iki Bakan ortak basın toplantısı düzenledi. El Sani şöyle konuştu:

“Bugünkü toplantımızda geçmiş toplantımızın çıktılarını ele aldık. Hem iki ülke ortasında hem de öbür bölgedeki paydaşlarımızla uyumun devamlılığını nasıl sağlayabiliriz, Gazze’deki savaşı nasıl sonlandırabiliriz hususlarını ele aldık. Yeni Suriye idaresinin, devleti yine yapılandırma ve halkın farklı bölümleri ortasındaki kardeşliği pekiştirmeye yönelik adımları da desteklediğimizi tabir ettik. Katar, Suriye’deki barış gayretlerini desteklemek için başka kardeş ülkelerle bağlantısını sürdürüyor. Bunlar, Suriye halkının çıkarları ve istekleri doğrultusunda olmalıdır. Ayrıyeten kardeş Suriye Cumhuriyeti’ne uygulanan yaptırımlardan da bahsettik. Yaptırımların kaldırılmasının vakti gelmiştir.

“İnsani yardımların bir silah olarak kullanılmasına müsaade edemeyiz”

Bugün ana gündemimiz Gazze’deki savaşın, Gazze’ye taarruzların devam etmesi ve İsrail işgal güçlerinin Batı Şeria’daki adımları. Daha çok yıkıma yol açılmasından ötürü 2 milyondan fazla Filistinlinin durumuna yönelik telaşlarımızı tekrar yineledik. Ateşkes mutabakatında duraksayan basamakların yine yürürlüğe girmesi için 19 Ocak’ta Katar ve Mısır, ABD arabuluculuğuyla yapılan ateşkesi devam ettirmek için Mısır ve ABD’deki paydaşlarımızla uğraşlara devam ediyoruz ki muahedenin sonraki etabına devam edelim. Rehinelerin hür bırakılması, bütün akınların durdurulması ve İsrail güçlerinin külliyen çekilmesi bu unsurların ortasında. Münasebetiyle bizler Filistin halkının aç bırakılmasına müsaade edemeyiz. İnsani yardımların bir silah olarak kullanılmasına müsaade edemeyiz.”

“İkili ticaret hacmimiz gün geçtikçe artıyor”

Bakan Hakan Fidan ise şunları kaydetti:

“Türkiye ile Katar ortasındaki stratejik uyum, yalnızca iki ülke ortasındaki bağları ileriye taşımaya değil, birebir vakitte bölge istikrarına, bölge kalkınmasına, bölge güvenliğine katkıda bulunması açısından da olağanüstü kıymetli diye düşünüyoruz. Türkiye ve Katar ortasındaki bağlantılar, Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Buyruk ortasındaki liderlik bağlantısı ve stratejik bedellere dayanan dostluk alakasından ötürü her geçen gün daha ilerliyor. İkili ticaret hacmimiz gün geçtikçe artıyor. Savunma sanayi alanındaki ilgilerimiz ve işbirliğimiz de gitgide ilerliyor. Tıpkı vakitte global ve bölgesel sıkıntılarda de yakın istişare içerisinde olmaya devam ediyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Emir’in ortaya koyduğu prensipli ve kararlı bir dış siyaset anlayışı var. Bu çerçevede bölgemizde barışı, istikrarı ve refahın tesisi için efor harcıyoruz.

“İsrail’in barışa zorlanması şarttır”

Gündemimizin birinci unsurunu, maalesef yaşanan insani trajedinin tartısından ötürü her zamanki üzere Gazze oluşturdu. İsrail, Filistinlilere soykırım uygularken birebir vakitte milletlerarası hukuku ve insanlık vicdanını da katletmekte. Gazze’ye yaklaşık 2 aydır insani yardım gitmemekte. İnsani trajedi, bütün dünya kamuoyu gözü önünde cereyan etmekte. Gazze’deki vahim durum karşısında önceliklerimiz nettir. Ateşkesin bir an önce tekrar sağlanması, insani yardımların kesintisiz biçimde Gazze’ye ulaştırılması, İsrailli rehine ve Filistinli tutukluların karşılıklı takasının gerçekleşmesini amaçlıyoruz. Filistin tarafı kapsamlı ve kalıcı bir ateşkes sağlanmasına hazır olduğunu defaatle ortaya koymuştur. Gelinen kademede, İsrail’in barışa zorlanması koşuldur. Milletlerarası toplumun bu noktada sorumluluk üstlenmesi gerekmektedir. Katar’a bu hususta ortaya koyduğu uğraştan ötürü çok teşekkür ediyorum.

Önceliğimiz, bir an evvel ateşkesin hayata geçtiğini görmek ve insani yardımların başladığına müşahede etmek. Biz bu noktada takviyemizi yürüyen bu eforlara vermeye devam edeceğiz. Filistin probleminde adil ve kalıcı tahlilin anahtarı iki devletli tahlildir. Antalya’da düzenlediğimiz İslam İşbirliği Teşkilatı-Arap Ligi Gazze Temas Kümesi toplantısında bu vizyonu daima bir arada teyit etme imkanımız oldu. İki devletli tahlil temelinde, Filistin ve İsrail halkları, barış içinde inançlı ve müreffeh biçimde yaşaması için uğraşlarımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Filistin’in haklı davasını desteklemeye inşallah var gücümüzle devam edeceğiz.

“Suriye’deki terör ögelerinin büsbütün temizlenmesi gerekmekte”

Suriye’de istikrar ve güvenliğin tesis edilmesi, bölgesel barış için acil bir zorunluluktur. Bu maksada lakin bölge ülkelerinin yakın işbirliğiyle ulaşabiliriz. Suriye’de ihtilafın başından itibaren Katarlı dostlarımızla birlikte çözmeye çalıştık. Bu mevzuda esasen yıllardır devam eden bir yakın uyumumuz var. Suriye halkının acılarını dindirmek ve ülkenin kalıcı istikrara kavuşması için beraberce gayret gösterdik. Bu işbirliğimizi Suriye’nin tekrar inşasına yönelik somut projelerle devam ettiriyoruz. Yürürlükte olan yaptırımların Suriye’de istikrarın sağlanmasını engellediği ortada. Bu yaptırımların bir an evvel kaldırılması için hem Türkiye hem Katar hem başka farklı hem bir arada öbür paydaşlarla bir arada milletlerarası ve bölgesel platformlarda uğraş göstermekteyiz.

“Savaşı bitirmenin vakti geldi”

İki bakan, açıklamalarının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Katar Dışişleri Bakanı, arabuluculuk müzakerelerinin devam edip etmediğine ait soru üzerine, “Müzakereler geçen haftalarda durmadı. Efora devam ediyordu. Tahlile ulaşmaya çalışıyorduk tarafların muahedeye varması için, bu savaşın sona ermesi için. Müzakerelerden beklenti şu: esirlerin hür bırakılması ve savaşın sonlandırılması. Zannediyorum ki bu savaşı bitirmenin vakti geldi” dedi.

“Suriye’de terör örgütlerini devam etmesini sağlayacak hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz”

Hakan Fidan da “Suriye’nin doğusundaki toplantı” ile ilgili bir soru üzerine, şu değerlendirmede bulundu:

“Toplantıyı Türkiye olarak yakından takip ettik, Suriye’deki bütün gelişmeleri takip ettiğimiz üzere. Bizim Suriye ile ilgili prensiplerimiz, yaklaşımlarımız ortada. Bunlar aslında hem bölgenin sahiplendiği hem de global ölçüde sahiplenilen temel öncelikler ve pahalar. Birincisi, biz Suriye’nin toprak bütünlüğünü gaye alan hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz, Suriye’nin egemenliğini zedeleyecek olan hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’de merkezi otorite dışında silah taşıma imkanı verecek olan hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’de terör örgütlerini devam etmesini sağlayacak hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’nin gelişmesini engelleyecek, halkın kalkınmasını engelleyecek hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’deki vatandaşların anayasal garanti temelinde eşit, hak ve özgürlüklerden istifade edebildikleri, kendi kimliklerini, inançlarını çekinmeden, teminat içerisinde ortaya koydukları bir sistemi engelleyecek hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Bu prensipler çerçevesinde baktığımız vakit biz gerek o toplantı gerek evvelki toplantılar gerek sonraki toplantılarda da daima birebir hali ve yaklaşımı sergiliyoruz. Bizim için aslolan saydığımız unsurlar çerçevesinde Suriye’nin egemenliğini koruyarak, toprak bütünlüğünü koruma ederek saygın, kalkınmış, müreffeh bir devlet olarak bölgede ve milletlerarası toplulukta yerini almasıdır.

“P KK bir an evvel silahları bırakmalı”

Ülkedeki her türlü etnik, dini, mezhepsel bölücülüğün karşısında olduğumuzu buradan söz etmek istiyorum. Bununla bir arada, hazırlanacak olan Suriye Anayasası’nın ve Suriye idaresinin ülkedeki Kürt, Hıristiyan, Sünni, Nusayri, Türkmen, Arap, Dürzi bütün etnisitelere ve inanç kümelerine eşit imkanları sağladığı bir ortamı görmek istiyoruz. İnşallah yeni idarenin bu bahisteki eforlarının olumlu sonuç vereceğine inanıyoruz. Bu noktada olumlu adımlar atıldığını görüyoruz. Lakin Suriye’de takdir ederseniz ki, tabiri caizse sıfırdan değil, her şey eksiden başlıyor. Sahiden yeni idare çok tabana vurmuş bir miras almış durumda. Bu da tıpkı anda birçok kronik sorunu yönetmek durumunda. Biz Katar ile de bugün konuştuk. Bölgedeki öbür ülkelerle bir ortaya gelerek yalnızca terörle uğraş değil, başka kalkınma mevzuları, ekonomi hususları, yaptırım bahisleri, güzel yönetişim hususları bütün bunlarda neler yapabiliriz, onu ele alıyoruz. Bunların birebir anda hayata geçmesi gerekiyor. Ancak Suriye’nin içinde bulunduğu durumdan istifadeyle birtakım gayelerini gerçekleştirmek isteyen, Suriye’nin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine de ziyan vermek isteyen kümelere karşı durmaya devam edeceğiz.

YPG ile Suriye’deki idare ortasında geçtiğimiz aylarda imzalanan muahedenin hayata geçmesini bekliyoruz. Bu bahisteki hassasiyetimiz ortada. Tıpkı vakitte PKK’nın örgüt olarak yapılan davete bir an evvel olumlu yanıt vermesini, silahları bırakmasını ve bölgemizde olağana dönüşün önünde pürüz olmaktan çıkmasını bekliyoruz.

“Allah’ın müsaadesiyle imkanlarımız var, yeteneğimiz var”

Bölgemiz yıllardır savaş, karışıklık, işgal, kan, gözyaşıyla çaba etmekte. Artık çağdaş vakitlerde bütün bunlardan kurtulup, müreffeh, herkesin özgürlük ve itimat içerisinde yaşadığı, birbirine hürmet duyduğu, herkesin kendi kimliğini, kendi inancını göğsünü gere gere taşıdığı bir sistemi inşa etmek zorundayız. Aklımız var, irademiz var, marifetimiz var. Bütün bunlar varken tıpkı makus talihe ve kısır döngüye saplanarak yolumuza devam edemeyiz. Bunu değiştirmek, bunun dışına çıkmak Allah’ın müsaadesiyle bizim elimizde. Yalnızca bu noktada eski terör prosedürlerini kullanan, elinde silahla bölgedeki yasal hükümetlerin üzerine bela olmayı sürdüreceğini düşünen aktörlerin artık sistemden çıkma vakti geldi. DEAŞ nasıl sistemden çıktıysa PKK da sistemden çıkacaktır. ya kendi isteğiyle, barış içerisinde, sulh içerisinde çıkacak ya da öteki türlü çıkacak. Lakin çıkacak. Hasebiyle, anın ruhu, vaktin ruhu bu imkanı vermişken onların da inanıyorum aklını başına alıp dikkatli formda düşünüp artık bundan sonra örgütün Soğuk Savaş periyodunda ortaya koyduğu maksatları değil, bölgenin barışını, bölge beşerinin uygunluğunu temel alan inşallah bir siyasete evrilirler. Bu, beklentimiz. Bunun Suriye’de de Irak’ta da İran’da da tesirleri kesinlikle olacaktır. Biz her vakit için yapan, olumlu, insancıl, kıymetlere dayalı, hukuka dayalı yaklaşımımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Ama karşımızda öbür ülkelerin aparatı olmayı kabul eden bir yaklaşımla, vekil öge olarak karşımıza dikilen bir yapı devam ederse bununla da Allah’ın müsaadesiyle imkanlarımız var, yeteneğimiz var, Cumhurbaşkanlığımızın liderliği var, bütün gücümüzle, irademizle de uğraşa devam ederiz. Lakin dediğim üzere bizim önceliğimiz, sulh içerisinde, insanların hikmetle, akılla, diğerine alet olmadan hareket etmesini bekliyoruz.”

“Doğru çalışırsak, tarafların yeterli niyeti olursa bu kriz karşılaştığımız son kriz de olabilir”

Gazze’deki ateşkes müzakereleriyle ilgili soru üzerine Fidan, şöyle konuştu:

“Hamas ile görüşmelerimiz devam etmekte, çeşitli kurumlarımız üzerinden, Dışişleri Bakanlığımız ve başka kurumlarımızla. Bu hususta bizim uğraşlarımız Katar’ın, Mısır’ın ortaya koyduğu eforları tamamlamaya yönelik eforlar. Burada Türkiye elinden gelen yapan rolü oynamaya çalışıyor. Milletlerarası arenada, devam eden soykırımı ve insani trajediyi önlemeye yönelik bir diplomatik gayretimiz varken, öbür taraftan ateşkesin hayata geçmesi için neler yapılabilir, o hususta çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

Bizim yaptığımız görüşmelerde, Hamas’ın geldiği nokta prestijiyle biz şunu görüyoruz. Temel prestijiyle iki devletli tahlilin masada olduğu rastgele bir muahedeyi Hamas’ın daha kolay bir biçimde kabul edeceğini, ortaya çıkacak bir tahlilin yalnızca bir ateşkesle sonlu kalmaması, Gazze’yi ve öbür toprakları da kapsayan kapsamlı bir tahlil modeli olması dışında, aslında bu krizin bir fırsata dönüşme imkanı da var. Biz bunu Katar ve Türkiye olarak en baştan beri söylüyoruz. Şayet hakikat çalışırsak, tarafların düzgün niyeti olursa bu kriz karşılaştığımız son kriz de olabilir. Fakat bu kriz daha sonra gelecek daha büyük krizlerin öncülü de olabilir. Bizim niyetimiz, bu krizi bir fırsata çevirip, ortak bir iradeyle kalıcı tahlile ulaşmak. Burada ABD’nin ortaya koyacağı efor kıymetli, sayın Trump’ın konuya yaklaşımı değerli. İsraillilere bu mevzuda baskı yapılması gerekiyor.”