Dışişleri kaynakları: Türkiye’nin beklentisi Suriye yönetimi ile SDG arasında varılan mutabakatın uygulanmasıdır
DIŞİŞLERİ Bakanlığı kaynakları, ” Türkiye‘nin temennisi, terör örgütüyle iltisaklı oluşumların siyasi ve askeri düzlemde aktif olmalarının önünün kesilmesi suretiyle Suriye idaresi ile SDG ortasında varılan mutabakatın uygulanmasıdır” dedi.
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre; Suriye, Esad rejiminin devrilmesiyle birlikte yeni bir periyoda girerken ülkede bir siyasi geçiş süreci yürütülüyor. Türkiye, rejimin devrilmesini takip eden devirde, öncelikle bölge ülkeleri ile Suriye idaresi ortasında bir angajman ve ortak anlayışın gelişmesi için ağır uğraş sarf etti. Bu uğraşlar, ABD dahil öbür değerli paydaşları da kapsayan temaslar ve toplantılarla devam etti. Türkiye‘nin Suriye siyasetinin bel kemiğini, ülkenin toprak bütünlüğü ve birliğinin korunması suretiyle ulusal uzlaşının sağlanması, terör ögeleri temizlenerek ülkede güvenlik ve istikrarının tesis edilmesi ve yaptırımların kaldırılması suretiyle Suriye’nin yine inşasının temin edilmesi oluşturuyor.
Suriye alanındaki duruma bakıldığında, ülkenin güneyindeki askeri hareketliliğin kısmen durulduğu görülüyor. Güneydeki silahlı kümelerin yeni orduya entegrasyonu istikametindeki çalışmalara başlandığı açıklandı. Bununla birlikte, vakit zaman baş gösteren kışkırtma ve provokasyonların tesiriyle münferit çatışmalar da gözlemleniyor. Şam idaresi ile SDG ortasında imzalanan mutabakat kapsamındaki temas trafiği de devam ediyor. Öte yandan, PYD ile KDP çizgisindeki partiler tarafından oluşturulan ‘Suriye Kürt Ulusal Kurulu’nun de iştirakiyle Kamışlı’da 26 Nisan 2025 tarihinde ‘Kürt Birlik ve Tutumu’ isimli bir konferans düzenlendi. Suriye idaresi, bu konferansta verilen iletilerin varılan mutabakata uygun olmadığı istikametinde bir açıklama yaptı.
‘TÜRKİYE OLARAK GEREKLİ ALAN SAĞLANMIŞTIR’
Bakanlık kaynaklarınca kelam konusu gelişmelere ait yapılan değerlendirmede, “Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve birliğinin korunması, Türkiye‘nin olduğu üzere Suriye idaresinin de temel önceliğini teşkil etmektedir. Anayasa bildirgesinde de açıklandığı üzere, bu gayenin merkezi bir yönetim etrafında ve Suriye’nin tüm ögelerine eşit vatandaşlık hakkı verilmesi suretiyle sağlanması kıymet taşımaktadır. Türkiye, hazırlanacak Suriye anayasasının ve Suriye idaresinin ülkedeki bütün etnik kümelere ve inanç kümelerine eşit imkanları sağladığı bir ortam görmek istemektedir. Türkiye, Suriye’deki vatandaşların anayasal garanti temelinde eşit hak ve özgürlüklerden istifade edebildikleri, kendi kimliklerini ve inançlarını çekinmeden, garanti içinde ortaya koydukları bir sistemi engelleyecek hiçbir teşebbüsü kabul etmemektedir. Suriye’de terör ögeleri ve ayrılıkçı hareketlerle uğraş, Suriye idaresinin asli sorumluluğunu oluşturmaktadır. Bu problemlerin Suriye idaresinin tercih ettiği usul temelinde aşılmasına imkan tanınması için Türkiye olarak gerekli alan sağlanmıştır. Türkiye’nin temennisi, terör örgütüyle iltisaklı oluşumların siyasi ve askeri düzlemde aktif olmalarının önünün kesilmesi suretiyle Suriye idaresi ile SDG ortasında varılan mutabakatın uygulanmasıdır. Birebir vakitte, PKK’nın örgüt olarak yapılan davete bir an önce olumlu karşılık vermesi, silahlarını bırakması ve bölgede olağana dönüşün önünde mahzur oluşturmaktan çıkması beklentisi mevcuttur” sözlerine yer verildi.
‘TERÖR ÖRGÜTÜNÜN ÇIKARILMASI İÇİN GEREKLİ İRADE VE İMKAN BULUNMAKTADIR’
Türkiye’nin, Suriye’de toprak bütünlüğünü maksat alan, egemenliği zedeleyen, merkezi otorite dışında silah taşıma imkanı verecek ve terör örgütlerinin devamını sağlayacak hiçbir teşebbüsü kabul etmediğini vurgulayan kaynaklar, “Suriye’de PKK ve uzantıları kendilerini lağvetmezse, terör örgütünün sistem dışına çıkarılmasının diğer yollarla sağlanması için gerekli irade ve imkan bulunmaktadır. Terörle gayret bağlamında, 9 Mart 2025 tarihinde Amman’da Suriye ve dört komşu ülkenin Dışişleri ve Savunma Bakanları ile İstihbarat Liderlerinin bir ortaya geldiği bir toplantı da gerçekleştirilmiş, toplantıya Türkiye’yi temsilen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve MİT Başkanı İbrahim Kalın iştirak etmiştir. Bahse mevzu toplantıda bölgesel sahiplenme unsuru temelinde ve mevcut memleketler arası gayretleri da destekleyecek formda, terörizmle gayret emeliyle müşterek bir operasyon merkezi kurulması üzerinde mutabık kalınmıştır. Bu konuda muhataplarla temaslar ve teknik çalışmalar ilgili kurumlarla eş güdüm içerisinde yürütülmektedir. Toplantının önümüzdeki devirde yapılması planlanmaktadır. Ayrıyeten, Suriye, güvenliğiyle ilgili bir sorun görürse rastgele bir ülkeyle bir mutabakat yapmayı tercih edebilir. Türkiye de Suriye’nin gereksinim duyduğu birçok alanda karşılıklı muahedeler çerçevesinde Suriye’ye dayanak verebilir. Bu çerçevede Türkiye, bölgede kendi güvenlik ve tehdit değerlendirmelerine nazaran Suriye’yle ikili iş birliğine hizmet edecek her türlü mevzuyu ele almaya açıktır. Suriye’deki siyasi gelişmeler açısından, 29 Mart 2025 tarihinde teknokrat yüklü geçiş kabinesinin oluşturulmasının akabinde bakanlıkların üst seviye idaresine atamaların sürdüğü görülmektedir” açıklamasında bulundu.
‘YAPTIRIMLARIN KALDIRILMASI İSTİKAMETİNDEKİ ÇALIŞMALAR SÜRMEKTEDİR’
Uluslararası düzlemdeki gelişmeleri de kıymetlendiren kaynaklar, “ABD’nin, Şam idaresine aralı yaklaşan tavrını koruma ettiği, fakat Şam’la belli seviyede angajmana da girdiği dikkati çekmektedir. ABD’nin, angajmanını ilerletmek ve yaptırımları kaldırmak için Suriye idaresinden inanç artırıcı birtakım adımların atılmasını beklediği anlaşılmaktadır. Türkiye’nin de müteaddit teşebbüsleri sonucunda ABD, AB ve Birleşik Krallık’ın uyguladığı yaptırımların esnetilmesi ve yaptırım muafiyetlerinin sağlanması bağlamında değerli gelişmeler sağlanmış olup, rejim periyodunu gaye alan bu yaptırımların büsbütün kaldırılması istikametindeki çok taraflı çalışmalar sürmektedir” tabirlerini kullandı.
