Doğurganlık hızında tarihi düşüş
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Doğum İstatistikleri, 2024” bültenini yayımladı.
TÜİK’in açıkladığı bilgilere nazaran, 2024 yılında canlı doğan bebek sayısı 937 bin 559 oldu. Canlı doğan bebeklerin yüzde 51,4’ü erkek, yüzde 48,6’sı kız oldu.
Bir yılda doğan canlı bebek sayısı son 10 yılda yüzde 30,6 düşüş gösterdi.
Toplam doğurganlık suratı, bir bayanın doğurgan olduğu periyot olan 15-49 yaş kümesinde doğurabileceği ortalama çocuk sayısını söz etmektedir. Toplam doğurganlık suratı, 2001 yılında 2,38 çocuk iken 2014 yılından itibaren aralıksız düşüş eğilimine girerek 2024 yılında 1,48 çocuk olarak gerçekleşti. İstatistiklere nazaran, doğurganlık suratı 10 yıldır giderek düşüyor.
Avrupa Birliği İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) 2023 yılına ait yayımladığı rapora nazaran Türkiye’nin doğurganlık suratı AB ortalamasının üzerinde. AB’de Bulgaristan, Fransa ve Macaristan doğurganlık suratı en yüksek ülkeler, en düşük ülkeler ise Malta, İspanya ve Litvanya.
Doğurganlık suratı en yüksek yaş kümesi 20-24
Yaşa özel doğurganlık suratı, aşikâr bir yaş kümesinde bin bayan başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını söz ediyor.
Yaş kümesine nazaran doğurganlık suratı incelendiğinde, 2001 yılında en yüksek yaşa özel doğurganlık suratı binde 144 ile 20-24 yaş kümesinde iken 2024 yılında binde 100 ile 25-29 yaş kümesinde görüldü. Bu durum, doğurganlığın bayanın daha ileri yaşlarında gerçekleştiğini gösterdi.
Annenin eğitim seviyesi yükseldikçe doğurganlık suratı düşüyor
Annenin eğitim durumuna nazaran toplam doğurganlık suratı incelendiğinde, 2024 yılında en yüksek toplam doğurganlık suratı okuma yazma bilmeyen/okuma yazma bilen ama bir okul bitirmeyen anneler için 2,65 çocuk iken en düşük toplam doğurganlık suratı yükseköğretim mezunu anneler için 1,22 çocuk oldu.
Doğum suratının en yüksek olduğu vilayetler Şanlıurfa, Şırnak ve Mardin iken, en düşük olduğu vilayetler ise 1,12 çocuk ile Bartın ve Eskişehir oldu. Bu vilayetleri 1,15 çocuk ile Zonguldak ve Ankara, 1,17 çocuk ile İzmir izledi.
Doğum yapan annelerin ortalama yaşı yıllar içinde artıyor
Doğumlarını 2001 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı 26,7 iken 2024 yılında 29,3 oldu. Annelerin ortalama yaşı 2002 yılından bu yana giderek artıyor.
İlk doğumunu 2024 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı ise 27,3 oldu. 2014 yılında yayımlanmaya başlayan birinci doğum ortalama yaşı, o yıldan buyana her yıl artış gösteriyor.
Öte yandan, çoğul doğum sayısı 2024 yılında 31 bin 109 oldu. Doğumların 2024 yılında yüzde 3,3’ü çoğul doğum olarak gerçekleşirken, bu doğumların yüzde 97’si ikiz, yüzde 2,9’u üçüz ve yüzde 0,1’i dördüz ve daha fazla bebek olarak gerçekleşti.
