Donald Trump: Kırım Rusya’da kalacak
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da düzenlediği bir basın toplantısında, Ukrayna-Rusya savaşına dair Time mecmuasına çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Trump, savaşın başlangıcına ait Ukrayna’yı suçlayarak NATO üyeliği tartışmalarının çatışmayı tetiklediğini öne sürdü.
Kırım’ın Rusya’nın denetiminde kalacağına işaret eden Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelensky’nin Kırım’ın Rusya’da kalacağını anladığını argüman ederek ABD’nin sunduğu barış planına da değindi.
“KIRIM RUSYA’DA KALACAK”
Rusya ile Ukrayna ortasındaki Kırım uyuşmazlığına da değinen Trump, “Kırım, Rusya’da kalacak.” tabirini kullandı.
Trump, Rusya’nın savaşı bitirme ve Ukrayna’nın tamamını ele geçirmekten vazgeçme kararına işaret ederek “Bu epeyce büyük bir taviz” diyerek Moskova’nın barış için adım attığını öne sürdü.
ABD’nin önerdiği barış planına da değinen Trump, Kırım ve işgal edilen Ukrayna topraklarının Rusya’da kalmasının müzakere edildiğini belirtti.
“BEN LİDERKEN KIRIM ALINMAZDI”
Kırım’ın Rusya tarafından yasa dışı ilhak edildiği periyotta Barack Obama yerine kendisinin lider olması halinde bu olayın yaşanmayacağını savunan Trump, “(Kırım) Benden kolaylıkla alınabilir miydi? Hayır, alınamazdı. Şayet ben liderken bu türlü bir şey yaşansaydı Kırım alınamazdı.” sözlerini kullandı.
“BARIŞI SAĞLAYABİLİRİM”
Trump, o periyot lider olması halinde Rusya-Ukrayna Savaşı’nın asla başlamamış olacağını savunarak, “Bu, Biden’ın savaşı. Benim savaşım değil. Bununla hiçbir ilgim yok. Bu savaşa asla girmezdim. Bu savaş asla olmazdı. Putin de bunu asla yapmazdı.” tabirlerini kullandı.
Savaşı birinci günde bitirebileceğine yönelik açıklamalarını “mecazi manada ve abartı olarak” söylediğini kaydeden Trump, bu telaffuzlarının basın tarafından çarptırıldığını savundu.
Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in barışı sağlayıp sağlayamayacağı sorusuna karşılık, “Evet, Putin’in bunu sağlayabileceğini düşünüyorum. Bence Putin, bunu farklı biçimde yapmayı tercih ederdi. Bence gidip her şeyi almayı tercih ederdi.” karşılığını verdi.
Trump, şimdiye kadar görüşmelerin verimli geçtiğini ve müzakerelerde mutabakata çok yaklaşıldığını fakat barışın sağlanması için hala uzun bir yolun olduğunu vurguladı.
“Şİ BENİ ARADI”
ABD ile Çin ortasındaki “ticaret savaşlarına” ait Trump, Çin Devlet Başkanı Şi’nin kendisini aradığını, bir mutabakat yapılması için Pekin’le etkin müzakere yürütüldüğünü kaydetti.
Trump, Şi’nin kendisini aramasına ait, “Bence onun açısından bir zayıflık göstergesi değil.” değerlendirmesinde bulundu.
Gelecek 3 ya da 4 hafta içinde bir mutabakatın açıklanmasının beklendiğini belirten Trump, şu tabirleri kullandı:
“Kendilerini rahat hissedecekleri bir sayı var ancak bizden bir trilyon dolar kazanmalarına müsaade verilemez. 750 milyar dolar kazanmalarına müsaade verilemez. Çin bir trilyon dolar kazanırken bizim 2 trilyon dolar kaybımızın olması sürdürülebilir değildir. Kimileri o denli demiyor ancak büyük bir kısmı kayıp. 2 trilyon dolarlık bir ticaret açığı varsa ben bunu kayıp olarak görüyorum.”
“BEN DEV BİR MAĞAZAYIM”
Tarifelere yaklaşımında ise Trump, şu benzetmeyi yaptı:
“Ben, dev bir mağazayım. Devasa, hoş bir mağaza ve herkes oradan alışveriş yapmak istiyor. Amerikan halkı ismine mağazanın sahibi benim ve fiyatları ben belirliyorum. ‘Buradan alışveriş yapmak istiyorsanız ödemeniz gereken fiyat budur.’ diyorum.”
“MUTLAK ZAFER”
Trump, gelecek yıl da ithalattaki yüksek tarife oranlarının devam etmesi halinde bu durumu “mutlak zafer” olarak değerlendireceğini belirtti.
ABD’nin “servet kazanacağını” ve pek çok ülkenin de bu biçimde zenginleştiğini lisana getiren Trump, bunlara Çin, Hindistan ve Brezilya’yı örnek gösterdi.
Trump, son 3 ayda ABD’ye 7 trilyon dolarlık yeni tesis, fabrika ve öbür yatırımların geldiğini belirterek, “(Tarife oranları) Sıfır olsaydı kolay olurdu lakin o vakit hiçbir firma gelmezdi. Artık geliyorlar zira tarife ödemek istemiyorlar. Üretimi burada yaparlarsa tarife olmaz.” ifadelerini kullandı.
Karşılıklı tarife oranları askıya alındığından beri 200 mutabakata varıldığı bilgisini paylaşan Trump, bunların ortasında çok sayıda ülke ve şirketin bulunduğunu bildirdi.
Trump, tarifeler sayesinde mobilya ve otomotiv firmalarının yanı sıra çip firmalarının da ülkeye geldiğini, Nvidia’nın kurucusu ve işvereni Jensen Huang’ın ise 500 milyar dolar harcayacağını kaydetti.
“DOGE’NİN EMELİ, İSRAFI TESPİT ETMEK”
Başında kıdemli danışmanı ve Tesla’nın Üst Yöneticisi (CEO) Elon Musk’ın bulunduğu Hükümet Verimliliği Departmanının (DOGE) “büyük bir başarı” olduğunu savunan Trump, yüzlerce milyar dolarlık “israfı, suistimali ve dolandırıcılığı” tespit ettiklerini belirtti.
Trump, DOGE’nin maksadının, kamu harcamalarındaki israfı ve berbata kullanımları tespit etmek olduğunu anlattı.
DOGE’nin hükümet bilgi tabanlarına erişim yetkisi hatırlatılan Trump, bu bahisle ilgili “İsrafı, dolandırıcılığı ve suistimalleri bulmak istiyoruz. Devletten haksız ödeme alan bireyleri tespit etmek için çalışıyoruz.” sözlerini kullandı.
“HERKES BİZİ SÖMÜRÜYOR”
Trump, DOGE ile sağlanan dataların, göçmenlerin izlenip hudut dışı edilmeleri için kullanılacağına dair argümanlarla ilgili, bu bahiste rastgele bir bilgiye sahip olmadığını belirtti.
DOGE’nin sadece hükümet çalışanlarını değil tıpkı vakitte devletle iş yapan ABD şirketlerini de etkilediğine dair tenkitlerle ilgili soru üzerine Trump, “Ülkemiz şu anda sürdürülebilir değil herkes bizi sömürüyor.” cevabını verdi.
Trump, anayasaya nazaran iki periyotla sonlandırılmış başkanlık mühletinin 3. periyoda uzatılmasına ait, “Tartışılan kimi (yasal) boşluklar var lakin ben boşluklara inanmıyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
“KANADA 51. EYALET OLMALI”
Trump, “Grönland’ı satın almak, Panama Kanalı’nın denetimine sahip olmak ya da Kanada’yı 51. eyalet yapmak” üzere telaffuzlarının latife olmadığını belirtti.
Grönland’ın ABD’nin denetimi altında bulunmasının Ada için daha âlâ olacağını savunan Trump, ulusal güvenlik açısından bunun ülkesi için de kıymetli olduğuna işaret etti.
Trump, “Kanada konusunda trollük yaptığımı düşünüyor olabilirsiniz lakin hakikaten bunu yapmıyorum.” tabirini kullandı.
Kanada’yı yılda 200 ila 250 milyar dolardan fazla sübvanse ettiklerini anlatan Trump, bunun yanlışsız ve gerekli olmadığını savundu.
Trump, Kanada’dan ithalat yapmaya gereksinimlerinin olmadığını vurgulayarak, “Kanada’dan hiçbir şeye gereksinimimiz yok. Bu işin yürümesinin tek yolu Kanada’nın eyalet olmasıdır.” tabirlerini kullandı.
“SUUDİ ARABİSTAN İBRAHİM ANLAŞMALARI’NA GİRECEK”
İlk periyodunda İsrail ve Arap ülkeleriyle barışın ilerletilmesi konusunda gelişme kaydedildiğini belirten Trump, bu bahiste daha da gelişim görmek istediğini vurguladı.
“Suudi Arabistan, İbrahim Mutabakatlarına girecek. Bu olacak.” görüşünü paylaşan Trump, şu değerlendirmelerde bulundu:
“İbrahim Muahedeleri kapsamında hiçbir şey yapmadılar. Orada dört ülke vardı, her şey hazırdı. Her şeyi paketlemiş olurduk. Artık tekrar başlayacağız. İbrahim Mutabakatları, muazzam bir başarıydı lakin Biden yalnızca oturdu.”
Gelecek ay Orta Doğu’ya birinci büyük yurt dışı seyahatini planlayan Trump, Suudi Arabistan-İsrail normalleşmesinin önündeki mahzurları kıymetlendirdi.
“DÜNYA İÇİN SAVAŞIYORUM”
Trump, Suudi halkını sevdiğini belirterek, “Veliaht Prens (Muhammed bin Selman) ve Kral’ı (Selman Bin Abdülaziz) da çok seviyorum. Ekonomimize bir trilyon dolar yatırım yapmayı kabul ettiler, 1 trilyon dolar.” sözlerini kullandı.
Orta Doğu ile tüm dünyada çok güzel alakalarının olduğunu savunan Trump, “Bence, bunu akıllı beşerler anlıyor, kredi talep etmeden ya da almadan dünyada birçok sorunu çözdüm.” görüşünü paylaştı.
İlk devrine kıyasla kendinden daha emin ve hırslı olduğunu vurgulayan Trump, “Geçen sefer hayatta kalmak için savaşıyordum, bu sefer dünya için savaşıyorum.” tabirini kullandı.
“İRAN’LA MUAHEDEYİ TERCİH EDİYORUM”
Trump, İsrail’in İran’a ilişkin nükleer tesislere saldırmasını engellediğine dair savların gerçek olmadığını belirtti.
Onları önlemediğine fakat saldırıyı da kolaylaştırmadığına işaret eden Trump, atak olmadan bir muahede yapılabileceğine inandığını belirtti ve “İran’a bombaların atılmasından çok bir muahedeyi tercih edeceğini” lisana getirdi.
İran ile mümkün nükleer mutabakat ihtimalini iki kez tekrarlayan ABD Başkanı, “Bence İran ile bir mutabakat yapacağız ve bunu kimse beceremez.” değerlendirmesinde bulundu.
Trump, İran lideri Ayetullah Ali Hamaney yahut Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile müzakerelere açık olduğunu belirtti.
“GAZZE’DEKİ ATEŞKES İHLALİNİN HATALISI BİDEN”
Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD’yi savaşa sürükleyeceğinden kaygı edip etmediği sorusu üzerine, “Bir savaşa girebilir lakin biz sürüklenmiyoruz.” karşılığını verdi.
İsrail’in savaşa girmesi durumunda ABD’nin bunun dışında kalıp kalmayacağına ait soruyu yanıtlayan Trump, “Bir muahedeye varamazsak savaşa isteyerek girebilirim. Mutabakata varamazsak sürünün başında ben olacağım.” tabirlerini kullandı.
Gazze’deki ateşkesin ihlal edilmesinden beri birçok kişinin ömrünü yitirmesinden kimin hatalı olduğu sorusu üzerine Trump, bundan eski Lider Joe Biden’ın sorumlu bulunduğunu ileri sürdü.
Kendi devrinde İran’ın parasının olmadığını savunan Trump, Biden’ın ise İran’ı zenginleştirdiğini tez etti.
Trump, “Biden idaresini suçluyorum zira onlar muahede yapmadan İran’ın kelam sahibi olmasına müsaade verdiler.” yorumunda bulundu.
