Düşük petrol fiyatları, dev şirketlerin ilk çeyrek karını yüzde 20’den fazla eritti
Dünyanın en büyük 8 petrol şirketinin yılın birinci çeyreğinde elde ettiği kar, gerileyen petrol fiyatlarının tesiriyle geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 20’nin üzerinde düştü.
AA muhabirinin 8 petrol firmasının bilançolarından derlediği bilgilere nazaran, Amerikalı ExxonMobil ve Chevron ile Hollandalı Royal Dutch Shell, İngiliz bp, Fransız TotalEnergies, İtalyan Eni, Norveçli Equinor ve Çin Ulusal Denizaşırı Petrol Şirketi’nin (CNOOC) bu yılın birinci çeyreğindeki toplam karı 2024’ün birebir periyoduna nazaran yüzde 21,3 azaldı.
Söz konusu periyotta, ExxonMobil yaklaşık 7,71 milyar dolar, Shell 5,58 milyar dolar, CNOOC 5,01 milyar dolar, TotalEnergies 3,85 milyar dolar, Chevron 3,50 milyar dolar, Equinor 2,63 milyar dolar, bp 1,38 milyar dolar ve Eni 1,34 milyar dolar kar elde ettiğini duyurdu.
Geçen yılın ocak-mart periyoduna kıyasla, bp yaklaşık yüzde 49,3, Chevron yüzde 36,4, TotalEnergies yüzde 32,7, Shell yüzde 27,8, CNOOC yüzde 7,9, ExxonMobil yüzde 6,2, Eni yüzde 2,9 ve Equinor yüzde 1,5 daha az kar açıkladı.
ExxonMobil geçen yılın birinci çeyreğinde yaklaşık 8,22 milyar dolar, Shell 7,73 milyar dolar, CNOOC 5,44 milyar dolar, TotalEnergies 5,72 milyar dolar, Chevron 5,50 milyar dolar, Equinor 2,67 milyar dolar, bp 2,72 milyar dolar ve Eni 1,38 milyar dolar kar açıklamıştı.
Söz konusu firmalar, geçen yılın birinci 3 ayında yaklaşık 39,4 milyar dolar civarında net gelir elde ederken bu yılın birebir periyodundaki gelirleri yaklaşık 31 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.
Brent petrol Trump’ın vazifesini devraldığı 20 Ocak’tan bu yana 19,9 dolar düştü
Uzmanlar, ABD Başkanı Donald Trump’ın ikinci defa başkanlık koltuğuna oturmasının akabinde izlediği müdafaacı ticaret siyasetlerinin ve OPEC+ ülkelerinin üretimi artırmaya yönelik ataklarının tesiriyle gerileyen petrol fiyatlarının global petrol şirketlerinin karlılığına olumsuz yansıdığını söz ediyor.
Trump’ın misyonu devraldığı 20 Ocak’tan bu yana Brent petrol yüzde 25,1 düşerek yaklaşık 19,9 dolar, WTI ham petrol ise yüzde 26,4 azalarak yaklaşık 20,2 dolar paha kaybetti.
Brent petrolün varil fiyatı, bugün saat 08.49 prestijiyle kapanışa nazaran yaklaşık yüzde 3,2 azalarak 59,36 dolar oldu. Birebir saatte Batı Teksas tipi (WTI) ham petrolün varili 56,16 dolardan süreç gördü. Böylelikle her iki referans ham petrol cinsinin fiyatı Şubat 2021’den bu yana en düşük düzeye geriledi.
Düşen petrol fiyatları, şirketlerin karlılığını sarsıyor
Dünyanın en büyük petrokimya piyasası bilgi sağlayıcısı ICIS’te Petrol Piyasaları ve Güç Dönüşümü Yöneticisi Ajay Parmar, AA muhabirine, şirketlerin karlılık oranlarındaki azalışın temel nedeninin düşük petrol fiyatları olduğunu söyledi.
Parmar, kelam konusu şirketlerin büyük kısmının yatırımın karşılığını veren petrol arama ve üretim faaliyetlerine odaklandığını belirterek, “Rusya-Ukrayna Savaşı, ham petrol fiyatlarının artmasına yol açarak şirketlerin karlılıklarına olumlu yansımıştı. Lakin şu anda ham petrolün varil fiyatı 70 doların altına gerilemiş durumda, bu da misal kar düzeylerinin yakalanmasını epeyce zorlaştırıyor.” dedi.
Pandemi sonrası artan global petrol talebinin tesiriyle rafine eserlerden elde edilen karların bir müddet yüksek düzeylerde seyrettiğini lakin bu durumun artık olağana döndüğünü tabir eden Parmar, “Küresel ekonomiler daha yavaş büyüyor ve petrol talebi artışı zayıf kalıyor. Bu nedenle rafinaj marjları pandemi öncesi düzeylere geriledi.” diye konuştu.
Parmar, petrol fiyatlarının bu yıl ve 2026’da aşağı taraflı hareketini sürdüreceğine işaret ederek, şöyle devam etti:
“Küresel petrol talebinin artacağına yönelik beklentiler epeyce zayıf. Ayrıyeten OPEC+ ülkelerinin belirlenen üretim kısıntılarına tam olarak uymamaları ve ABD, Brezilya, Kanada, Guyana üzere OPEC dışı ülkelerin üretimlerini artırmaları, global petrol piyasasında arz fazlası yaratacak. Bu durum fiyatlar üzerindeki baskının devam edeceğini gösteriyor.”
Trump’ın açıkladığı karşılıklı gümrük vergilerinin tesiriyle global ekonomik büyümenin yavaşlamasının şirket karlarını zayıflatmaya devam edeceğini vurgulayan Parmar, “Son birkaç yılda petrol şirketlerinin kaydettiği rekor kar devrinin son bulduğunu ve ilerleyen yıllarda daha düşük kar oranlarının görüleceğini düşünüyoruz.” sözlerini kullandı.
Fiyatların uzun müddet istikrar kazanması beklenmiyor
Norveç’teki Oslo Üniversitesi’nde Doktora Sonrası Araştırma Vazifelisi Francesco Sassi de Trump’ın muhafazacı ticaret siyasetlerinin global ekonomik büyümeyi olumsuz etkilemesinin ve birtakım petrol üreticilerine uygulanan yaptırımların petrol fiyatlarının uzun müddetli istikrar kazanmasının önünde büyük bir mani olduğunu söyledi.
Sassi, petrol piyasalarını etkileyen çok sayıda öge olduğuna dikkati çekerek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Petrol piyasalarının şekillenmesinde yalnızca ekonomik faktörler değil, ülkeler ortasındaki güç bağları ve bunların coğrafi-siyasi durumlarla nasıl formlandığı de büyük tesire sahip. Ayrıyeten, tedarik zincirindeki mümkün bozulmalar ve yaptırım endişesiyle ülkelerin güç ticaretlerinin bir kısmını gizleme eğilimlerini sonucu petrol ticaretinin giderek daha ‘karanlık’ hale gelmesi de petrol piyasalarının tarafını belirleyecek.”
