Eflatunpınar Hitit Su Anıtı: 3 Bin Yıllık Miras
Üç bin yıllık miras: Eflatunpınar Hitit Su Anıtı
KONYA – Konya‘nın Beyşehir ilçesinde bulunan Eflatunpınar Hitit Su Anıtı, yaklaşık 3 bin 275 yıl evvel dini merasimler için yapılan bir anıt olarak inşa edilirken, bölgedeki kıymetli pak su kaynaklarından birinin yanında yer alıyor. Hititlerin mühendislik ve sanat anlayışını yansıtan yapıtlardan biri olarak kabul edilen Eflatunpınar Hitit Su Anıtı, doğal bir su kaynağı üzerinde yapılmış büyük bir havuz ve dikdörtgen formda şekillendirilmiş kayalar üzerine kabartma tekniğinde yapılmış figürlerden oluşuyor.
Milattan evvel 13. yüzyılda Hititler tarafından inşa edilen Eflatunpınar Hitit Su Anıtı, Hitit periyodunun değerli yapıtlarından biri olarak dikkat çekiyor. Anıtın bulunduğu alan, milattan evvel 2. binyılda kullanılan ticaret yollarından birinin üzerinde yer alıyor. Yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken Eflatunpınar Hitit Su Anıtı, 2014 yılında UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’ne “Hitit Kutsal Su Tapınağı” olarak dahil edildi. Eflatunpınar Hitit Anıtının Beyşehir’in Sadıkhacı Mahallesi’nde bulunduğunu belirten Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Turgut, “Günümüzden yaklaşık olarak 3 bin 275 yıl evvel yapılmış olan bir su anıtıdır. Yapılış emeline baktığımız vakit Hititler su inancına büyük bir değer vermekteydiler ve pak suya ulaşmayı kendileri için çok kıymetli olarak arz etmişlerdir. Bundan ötürü Hititler pak su kaynaklarını kutsamışlar ve bunların etrafına çeşitli anıtlar yapmışlardır. Bu anıtları Hitit ülkesinin birçok yerinde görebilmekteyiz fakat anıtların en çok ağır olduğu yerlerden birisi de Konya olmuştur. Konya’da birçok Hitit su anıtı ile ilgili yapıtımız bulunmaktadır. Bu anıtlardan en değerlilerinden birisi de Eflatunpınar Hitit Anıtı olarak söyleyebiliriz” dedi.
“Hititler bu anıtla birlikte hem siyasi hem de dini propagandasını gerçekleştirmişler”
Eflatunpınar Hitit Anıtı içeriğine bakıldığı vakit anıtın en altında 5 tane dağ rabbi figürü görüldüğünü, bunların 3’ünün delikli olarak yapıldığını söyleyen Doç. Dr. Murat Turgut, “Bunlar dağların içerisinden çıkan suları temsil etmektedir. Yani dağlardaki su kaynaklarını bizlere temsil etmektedir. Daha sonrasında kenardaki iki figür ise direkt dağ rabbini temsil etmektedir. Bunların üzerinde ise fırtına yaradanı ve güneş tanrıçası temsilini görmekteyiz ve Hitit dininin burada bir propagandasını bize yansıtmaktadır. Daha sonra da bunların yanlarında üst tarafında da demonlar yani cin ismini verdiğimiz varlıkların tasvirleri bulunmaktadır. Bunlar üste hakikat kaldırılmış güneş diskini tutmaktadırlar. Anıtın en üstünde ise tekrar bir kanatlı güneş diskimiz bulunmaktadır. Bu da artık dünyanın hakimi sembolü manasına gelen Mısırlar tarafından kullanılan daha sonra Hititler, Asurlular, Babiller sonraki periyotlarda Persler ve Urartular tarafından kullanılmış olan dünyanın hakimi manasına gelen bir semboldür. Hititler bu anıtla birlikte hem siyasi hem de dini propagandasını gerçekleştirmişler” tabirlerini kullandı.
“Günümüzden 3 bin 275 yıl öncesine aittir”
Hittitler’in bu anıtı neden yaptığını açıklayan Doç. Dr. Murat Turgut, “Anıtın yapıldığı tarihe baktığımız vakit Hittit Hükümdarı 4. Tuthaliya devrinde tarihlendirilmektedir. Bu da yaklaşık olarak günümüzden 3 bin 275 yıl öncesine aittir. Bu periyotta Anadolu’da büyük bir kuraklığın yaşandığı bilinmektedir. Eflatunpınar Hitit Anıtı’nın sağ tarafının çabucak çaprazında iki tane pak su kaynağımız bulunmaktadır. Bu su kaynağı bölge için epey değerli olmuş ve pak su gereksiniminin karşılanmasında büyük değere sahip olmuştur. Hititler de bu kuraklık periyodunda bu halde su kaynaklarını anıtsallaştırmışlardır. Eflatunpınar Hitit Anıtının da bu biçimde yapılmış bir anıt olduğunu düşünmekteyiz. Ayrıyeten anıtın bulunduğu bölge aslında milattan evvel 2. binyılda kullanılmış olan yol güzergahı üzerinde yer almaktadır. Hititlerin burayı siyasi ve dini propagandalarını gerçekleştirdikleri kutsal bir yer olarak oluşturduklarını söyleyebiliriz” diye konuştu.
