Emtia piyasasında tarife belirsizliği

ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı tarifeler konusunda değişik beyanlarda bulunması, emtia piyasasında risk iştahını azaltan değerli faktörler ortasında yer aldı.

ABD’nin tarifelerine ait belirsizlikler emtia piyasasında satış baskısına neden olurken ticaret savaşının kızışabileceğine dair telaşlar, bu satış baskısının daha fazla derinleşebileceğine dair riskleri öne çıkardı.

ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan’da, ortalarında Çin’in de olduğu ticaret ortaklarına “karşılıklı tarifeler” kapsamında ek gümrük vergileri açıklamıştı.

Çin’in karşılık vermesiyle iki ülke ortasında başlayan tarife restleşmesi sonunda ABD, Çin’e uyguladığı gümrük tarifesini yüzde 145’e kadar çıkarmış, Çin de ABD’ye yüzde 125 gümrük tarifesi getirmişti.

Analistler, Trump’ın, Çin hariç başka ticaret ortakları için ek tarifeleri 90 gün mühletle durdurduğunu duyurmasına rağmen başka büyük ithalat vergilerinin kıymetli hasara yol açtığını ve ABD iktisadının bu sonuçlardan kolaylıkla kurtulmasının mümkün olmayabileceğini kaydetti.

Özellikle tarifelerden etkilenen iktisatların misilleme açıklamaları global büyümenin zayıflaması riskleri değerli ölçüde arttı

Ticaret görüşmelerinde kayda bedel bir ilerleme olmaması da emtia piyasasını olumsuz etkiledi.

Beyaz Saray idaresinin ticaret tarifeleri ABD’de global ekonomik yavaşlamayı tetikleyebilecek bir stagflasyon ortamı mümkünlüğünü da artırdı.

ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve gelmesiyle birlikte uyguladığı siyasetlerden kaynaklı global ekonomik aktiviteye yönelik telaşlar, jeopolitik riskler ve ABD Merkez Bankasının (Fed) siyasetlerine ait belirsizlikler emtia piyasasında sert dalgalanmalara neden oldu.

DEĞERLİ METALLERDE ALTIN MÜSPET AYRIŞTI

Geçen ay ons bazında fiyatlar altında yüzde 5,3 artarken; gümüş yüzde 4,3, paladyum yüzde 4,4, platin yüzde 2,9 azaldı.

Altının ons fiyatı 3 bin 499,99 dolarla rekor seviyeyi test etti.

Altın/gümüş rasyosu da geçen ay 107,2 ile 5 yılın en yüksek düzeyini test etti.

Yatırımcıların Trump’ın karşılıklı tarifelerinin global iktisat üzerindeki tesirinden giderek daha fazla telaş duymasıyla inançlı liman altına talepleri devam etti.

Analistler, ticaret savaşlarının ekonomik gerilemeye yol açabileceği telaşları ortasında yatırımcıların altın talebinin sürdüğünü söyledi.

Öte yandan yatırımcılar altın takviyeli borsa yatırım fonlarına da yönelmeye devam ediyor.

Trump’ın karşılıklı tarifelere 90 günlük orta vereceğini duyurmasına karşın riskler ve belirsizliklerin öne çıkması ve tahvil faizlerindeki gerileme de altın talebini destekledi.

Altının, ayrıyeten stratejik bir varlık olarak jeopolitik risklerden ötürü yükselişini sürdürmesi bekleniyor.

Stagflasyon telaşları ve merkez bankalarının güçlü alımları altın talebini yüksek tutması öngörülüyor.

Merkez bankalarının son aylarda rezervlerini artırdığını söyleyen analistler, döviz piyasalarındaki oynaklık ve bilhassa gelişmekte olan piyasalarda yatırımcıların kayıplardan korunmak için altına yöneldiğini vurguladı.

Rekor fiyatlara karşın Çin’den fiziki altın talebinin güçlü seyretmesi de dikkati çekiyor.

Küresel ekonomik aktiviteye yönelik telaşların artması gümüş fiyatlarının düşmesine neden olurken, global çapta berbat gelen imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) bilgileri azalan gümüş talebini ortaya koydu.

Endüstriyel talep ve makroekonomik belirsizlikler gümüşle birlikte paladyum ve platin piyasa görünümünü de etkiledi. Bu üç eserin endüstriyel alanda daha fazla kullanıldığı göz önüne alındığında, büyümeyle ilgili artan tasalar gümüş, altın ve paladyumun talep beklentilerini olumsuz etkiliyor.

Öte yandan paladyum otomotiv dalında ağır bir halde kullanılmasından ötürü paladyum talebi daha da kırılgan görünüme sahip.

BAZ METALLERDE SERT DÜŞÜŞ

Baz metallerde geçen ay sert düşüşler görüldü.

Baz metallere bakıldığında ise tezgah üstü piyasada libre bazında fiyatlar bakırda yüzde 9,2, kurşunda yüzde 2,9, nikelde yüzde 3,5, alüminyumda yüzde 5,5, çinkoda yüzde 9,5 azaldı.

ABD’nin gümrük vergilerinin baz metallere olan talebi zayıflatacağı istikametinde telaşlar var. Global ekonomik büyümeye ve buna bağlı olarak emtia talebine yönelik riskler de metal fiyatlarını düşürüyor.

Zayıf global büyüme kaygıları de bakır fiyatlarını olumsuz etkilerken dünyanın en büyük bakır üreticisi Şili’nin, 2025 yılı için resmi fiyat iddiasını düşüreceğine dair haberler de fiyatların düşmesine neden oldu.

Şili’nin bakır üretiminde artış olması da fiyatları aşağı istikametli etkiledi.

ABD’deki bakır stoklarının artması, dünyanın en büyük metal tüketicisi Çin’den gelen zayıf datalarla, ülkede fabrika faaliyetinin yavaşlaması bakır fiyatlarını olumsuz etkileyen kıymetli ögeler olarak öne çıktı.

Uluslararası Bakır Çalışma Kümesi da bakır talebi iddialarını düşürdü. 

Enerji tarafına bakıldığında ise nisan ayını yüzde 18,1 azalarak mart ayından bu yana en süratli aylık düşüşü kaydeden Brent petrolün varil fiyatı nisan ayında 58,2 dolarla Şubat 2021’den bu yana en düşük seviyeyi gördü.

New York Ticaret Borsası’nda süreç gören doğal gazın İngiliz Termal Ünitesi (MMBtu) cinsinden fiyatı ise yüzde 19,3 düşüşle tamamladı.

Enerji kümesi zayıf talep tasaları nedeniyle baskı altında kalmaya devam ediyor. Arz artışına ait riskler de güç piyasalarını etkiliyor.

ABD’nin gümrük vergileri ve azalan jeopolitik riskler de Brent petrol fiyatlarının düşmesine neden oldu. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ayrıyeten 2026’da tüketim büyümesinin daha da yavaş olmasını bekliyor.

Küresel ticaret savaşının yakıt talebini azaltacağı telaşı ve piyasada arz fazlası olabileceği korkusu petrol fiyatlarını aşağı çekiyor.

Çin’de başta olmak üzere Asya’daki talebin azalacağına yönelik riskler doğal gaz fiyatlarını olumsuz etkiledi.

Rekor düzeye yakın üretim, ılıman bahar havası nedeniyle ısıtma talebinin gerilemesi de doğal gaz fiyatlarının düşmesine neden oldu.

TARIM KÜMESİNDE TARAF ARAYIŞI

Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar, buğdayda yüzde 1,2 pirinçte yüzde 4,6 azalırken, mısırda yüzde 4, soya fasulyesinde yüzde 2,9 arttı.

ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’de libre bazında fiyatlar, kahvede yüzde 5,5 artış kaydederken, şekerde yüzde 8,5, pamukta yüzde 1,2 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı ise yüzde 12,5 yükseldi.

Buğday fiyatları, ABD’deki yağışların tesiriyle geriledi. Dünya pirinç üretim varsayımlarının artış göstermesi de pirinç fiyatlarında kıymet kaybına neden oldu.

Mısır fiyatlarındaki artışta ise ABD’de mısır ihracatçılarına gelen yüksek talep ve ülkede mısır arzı iddialarındaki düşüş tesirli oldu. ABD Tarım Bakanlığı da mısır stok iddialarını düşürdü.

ABD ve Çin’in ortasındaki ticaret savaşından ötürü Brezilya’da üretilen soya fasulyesine Çin’den ağır talep göstermesiyle soya fasulyesi fiyatları arttı.

Brezilya’daki kurak hava şartlarından ötürü devam eden üretime yönelik tasalar kahve fiyatlarının yükselmesine neden oldu.

Doların Brezilya reali karşısında bedel kazanması da kahve fiyatları için destekleyici oldu. Analistler, Brezilya realinin kıymet kazanmasından ötürü kahve ihracatçılarının kahve ihraç etmekten kaçındığını ve bunun da arz telaşlarına neden olduğunu belirtti.

Fildişi Kıyısı’nda hasadın yetersiz olması kakao fiyatlarının yükselmesine neden oldu.

Üretim iddialarının yüksek olması şeker fiyatlarında sert düşüşe yol açtı. Brezilya, şeker üretiminin 2025/26 döneminde rekor düzeye ulaşmasının beklendiğini belirtti.

British Sugar’ın ana şirketi Associated British Foods, düşük Avrupa fiyatlarının yol açtığı şeker kısmındaki ziyan nedeniyle birinci yarı karının düştüğünü bildirdi.

Küresel büyümeye yönelik artan tasalar ve talebin azalacağı telaşları de pamuk fiyatlarında azalışla neden oldu.

Saxo Capital Emtia Strateji Başkanı Ole Hansen, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, gümüşün altının yenilenen yükselişine ayak uydurmakta zorlandığını ve altın/gümüş rasyosunun 100 düzeyinin üzerinde sabitlendiğini belirtti.

“Altın, merkez bankaları ve Asyalı yatırımcılardan güçlü bir talep görürken gümüş yarı endüstriyel yapısı nedeniyle ziyan gördü bu nedenle şu anda altın talebini destekleyen ekonomik rüzgarlara karşı gümüş bir portföy muhafazası olarak daha az uygun durumda bulunuyor.” değerlendirmelerinde bulunan Hansen, gümüşteki bu olumsuz durumun nedenlerinin bir adedinin de Çin’deki güneş gücü üretimindeki yavaşlama olduğunu söyledi.