EY ve IIF’nin “Küresel Bankacılık Risk Yönetimi Araştırması” yayımlandı
Ernst&Young (EY) ve Milletlerarası Finans Enstitüsü (IIF) işbirliğiyle hazırlanan “Küresel Bankacılık Risk İdaresi Araştırması”nın sonuçları paylaşıldı.
EY’den yapılan açıklamaya nazaran, global çapta 14’üncüsü gerçekleştirilen araştırma, bankaların üst seviye risk yöneticilerinin (CRO), çeşitlenen risklere karşı daha çevik ve çok boyutlu yaklaşımlar geliştirmesi gerektiğine işaret ediyor.
Araştırmaya katılan CRO’ların yüzde 75’i, siber riskleri gelecek yıl en büyük telaş kaynağı olarak belirtirken, operasyonel dayanıklılık yüzde 38, jeopolitik riskler ise yüzde 36’yla öncelikli riskler ortasında sıralandı. İştirakçilerin yüzde 49’u ise üç yıl içinde yapay zekayı (AI) risk idaresi uygulamalarını dönüştüren en kritik öge olarak tanımladı. Sonuçlar, risk ortamının değişkenliği, para siyaseti, ticaret tansiyonları ve jeopolitik belirsizlikler üzere dışsal faktörlerin de tesirli olduğunu gösterdi.
Çeşitlenen risklere karşı banka CRO’larının daha çevik hareket etmesine dair değerli içgörüler sunan raporun yeni versiyonu, bu zorluklara karşı gayretlerin siyasetler, yeni süreçler ve denetimlerin yanı sıra teknoloji ve yetenek alanlarını da kapsamasıyla çok boyutlu hale geldiğini ortaya çıkardı.
Risklere karşı senaryo planlaması yaygınlaşıyor
Senaryo planlamasının yaygınlaştırılması; risklerin tertip üzerinde nasıl bir tesiri olacağı ve gelecekte nasıl evrilebileceği bahislerinde öngörüler elde etmek için kritik kıymet taşıyor. Araştırmaya nazaran, banka CRO’ları jeopolitik, finansal ve iklim dahil birçok farklı risk tipi üzerinde senaryo tahlilini giderek daha fazla kullanıyor. Banka CRO’larının yüzde 58’i, senaryo tahlili ve gerilim testinin, iklim değişikliği risklerinin idaresini desteklemedeki en değerli düzenekler ortasında olduğunu belirtti. Yüzde 56’sı, jeopolitik riski azaltmak için politik risk değerlendirmesini ve senaryo planlamasını genişlettiklerini aktardı. Yüzde 52’si ise finansal risk idare yeteneklerini artırmaya yönelik planladıkları iyileştirmeler ortasında risk ölçümü, gerilim testi ve senaryo tahlilinin birinci sıralarda yer aldığını tabir etti.
Yapay zekanın dönüştürücü potansiyeli, bankacılık kesimi yöneticileri için daha bariz hale gelirken, CRO’lar ise bu teknolojiyi birçok alanda kullanıyor. Değerli sayıda CRO, operasyonel dolandırıcılık (yüzde 59), uyumluluk (yüzde 44) ve kredi (yüzde 40) risklerini daha verimli yahut tesirli bir halde belirlemek, yönetmek, izlemek ve raporlamak için üretken yapay zekayı (GenAI) kullandıklarını aktardı.
Araştırma, iş dünyasındaki genel görüşün paralelinde, CRO’ların, AI’nın çok taraflılığını kabul ettiğini doğruladı. Yapay zeka teknolojisinin, bankaların ortaya çıkan tehditlere daha süratli cevap vermesine ve risk idaresi takımlarının rutin misyonlar yerine katma bedeli yüksek analitik çalışmalara odaklanmasına yardımcı olacağı vurgulandı.
Jeopolitik risklerin artışı ve siber güvenlik, iklim değişikliği ve düzenleyici uyumluluk üzere finansal olmayan risklerin ehemmiyetinin artması, gelecek 12 ay için bankacılık dalındaki risk önceliklerinde kıymetli bir değişime işaret etti.
Bu yıl, finansal olmayan risklerin ön plana çıkmasına karşın finansal risk idaresi tedbirlerini geliştirmek de bir öncelik olmaya devam etti. Banka CRO’ları, klasik finansal risklerin ehemmiyetini kabul ediyor ve risk idaresi stratejilerinde değerli iyileştirmeler yapmayı planlıyor. Finansal olmayan risklere vurgunun artması, CRO’ların daha kapsamlı bir yaklaşım benimsemeleri gerektiğini gösteriyor.
CRO’ların yüzde 62’si, muhtemel olumsuz senaryolara hazırlanmak için risk iştahını azalttığını yahut belli yüksek riskli bölümlere ve bölgelere kredi vermeyi kısıtladığını, yüzde 56’sı ise kredi standartlarını sıkılaştırdığını aktardı.
İnsan kaynağı hala merkezde
Risk idaresinin giderek daha fazla teknoloji dayanaklı ve bilgi odaklı hale gelmesine karşın insan yeteneği, bu alanda hala başat rol üstleniyor. Bu nedenle, CRO’ların sürdürülebilir muvaffakiyete ulaşması için teknolojiye öncelik vermenin yanı sıra yetenek konusunu da göz önünde bulundurması gerekiyor.
Bu doğrultuda yetenek tabanını genişletmek ve çeşitlendirmek için çeşitli adımlar atan banka CRO’larının maharetler ve yetenekler açısından en değerli öncelikleri ortasında, dijital zeka (yüzde 63), değişken risk ortamına ahenk sağlama yeteneği (yüzde 54) ve en az bir alanda daha derin uzmanlaşma (yüzde 51) yer aldı.
Sonuçlar, CRO’ların, tertip modellerini işletmeden gelen artan talebi karşılamak ve gelişen risk profillerine ahenk sağlamak için yine şekillendirdiğini ortaya çıkardı. Araştırmaya katılanların yaklaşık üçte ikisi (%64), üç yıl içinde daha fazla risk idaresi kaynağı eklemeyi planladığını, yüzde 68’i ise birebir vakit diliminde daha fazla tam vakitli çalışanın katılacağını öngördüğünü aktardı.
Banka CRO’larının yalnızca bir kısmı, yetenek idaresi stratejilerinde dış kaynak kullanımına (yüzde 16) yahut direkt kaynak kullanımına (yüzde 35) kıymetli ölçüde yer verdiğini kaydetti. Üç yıl içinde bu oranların, kıymetli ölçüde artarak sırasıyla yüzde 40 ve yüzde 64’e çıkması bekleniyor.
Açıklamada görüşlerine yer verilenlerden EY Türkiye Finansal Hizmetler Sektör Lideri ve Şirket Ortağı Levent Atakan, bankacılık kesiminin dinamik ve değişken tabiatının, banka CRO’larının beklenmedik durumlara hazırlıklı olmasını, mümkün risklere karşı daha geniş bir senaryo modellemesi geliştirmesini ve gerçekleşen olaylara karşı tesirli bir halde cevap vermesini gerektirdiğini belirtti.
Atakan, “Sonuçlara nazaran, birçok CRO, günden güne çeşitlenen risk ortamında bankalarının daha çevik hareket etmesi için klasik finansal riskleri ele almanın yanı sıra jeopolitik gelişmeler, iklim değişikliği, teknoloji ve yetenek üzere hususlarda senaryo planlamalarını genişletmeli.” tabirlerini kullandı.
EY Türkiye Finansal Risk Hizmetleri Şirket Ortağı Ezgi İvecan da giderek çeşitlenen ve daha karmaşık hale gelen risk ortamında sürdürülebilir muvaffakiyete ulaşmak için bankaların, risklere cevap vermenin yanı sıra bunları öngörebilecek çevikliğe, teknolojik donanıma ve yeteneğe sahip olması gerektiğine değindi.
