Faiz yüksek ama talep bitmiyor: Konut kredisine rekor ilgi
Konut kredi stoku son bir yılda yüzde 24,2 artarak 551,7 milyar liraya yükselirken bu sayı tüm vakitlerin en yüksek verisi olarak kayıtlara geçti.
Ekonomi idaresi tarafından 1,5 yıldır uygulanan dezenflasyon programı kapsamında faizlerin artırılması nedeniyle konut kredi faiz oranları da yükselmiş ve ipotekli konut satışları geçen yıl tabanı görmüştü.
Konut satış adedi 2024’te 1 milyon 478 bin 25 olarak gerçekleşirken, bunların 158 bin 486’sı ipotekli olmuş ve böylelikle kredili satışların toplamdan aldığı hisse yüzde 10,7’de kalmıştı. Bu sayı, bilgilerin açıklanmaya başlandığı son 12 yılda görülen en düşük oran olarak kayıtlara geçmişti.
Son devirde bu alanda yaşanan düşüşle birlikte bankalarca açılan konut kredilerinde uygulanan ortalama faiz oranı son 18 ayın en düşüğüne gerilemişti. Yaşanan bu gelişme yılın birinci çeyreğinde ipotekli konut satışlarını da olumlu etkiledi.
Ocak-mart periyodunda kredili konut satışları yıllık bazda yüzde 87,3 artarak 51 bin 729’a yükseldi.
Bu alandaki artış konut kredi stokuna da yansıdı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bilgilerine nazaran konut kredilerinin toplam hacmi nisan ayının ortası prestijiyle geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 24,2 artarak 551,7 milyar liraya yükseldi. Bu sayı tüm vakitlerin en yüksek verisi olarak öne çıktı.
Sektör temsilcileri, kelam konusu gelişmeye ait açıklamalarda bulundu:
‘ARTIŞ YILIN GERİ KALAN KISMINDA DA DEVAM EDECEKTİR’
Gayrimenkul ve İnşaat Platformu Başkanı Mustafa Ekiz, Türkiye’de konuta talebin her vakit yüksek olduğunu belirterek, “Talebin ne kadar canlı olduğunu yüksek faiz oranlarına karşın son aylarda ipotekli satışların artmasından ve kredi stokunda rekor kırılmasından daha net anlayabiliyoruz” dedi.
Türkiye’de mesken sahipliği oranının yüzde 55’lere gerilediğini lisana getiren Ekiz, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Yıllık en az 850 bin civarında sıfır konut üretilmesi gerekirken ruhsat sayılarından bu sayının 450-500 binlerde olduğunu görüyoruz. Düşük arsa ve konut arzı fiyatı artırdığı üzere konut sahipliği oranını da düşürüyor. Talep de yüksek olunca kira fiyatları artıyor. Fakat tüm bu aksiliklere ve yüksek fiyatların gündemde olmasına karşın konut satışları son 9 aydır aralıksız artıyor.
Bunun nedeni konut gereksiniminin çok yüksek olması. Kiralardaki artışla birlikte beşerler faizler yüksek de olsa bir biçimde kendisine uygun olduğunu düşündüğü meskeni bulunca kaçırmak istemiyor ve kredi de kullanarak yatırım yapıyor. Bu durumlar da konut kredi stokunu artırıyor. Artışın yılın geri kalan kısmında da devam edeceğini düşünüyorum” dedi.
‘FİYATLARIN ARTMASIYLA KULLANILAN KREDİ ÖLÇÜSÜ DA YÜKSELDİ’
Gayrimenkul iktisatçısı Ahmet Büyükduman da faiz oranlarının kısmen de olsa düşmesinin ipotekli satışları artırdığını belirterek, bunun da kredi hacmini direkt etkilediğini, konut fiyatlarının artması nedeniyle kullanılan kredi ölçüsünün da evvelki periyotlara nazaran yüksek olabildiğini söyledi.
Son bir yılda kredi hacminin yüzde 24,2 arttığını lisana getiren Büyükduman, “Konut fiyatları yüzde 31,3 artmış, enflasyon ise yüzde 39,1 olmuş. Toplam stok artsa da artış oranı enflasyonun altında kalmış” formunda konuştu.
‘SON 18 AYIN EN DÜŞÜK DÜZEYİNDE OLUNMASI KONUT KREDİSİNE İLGİYİ ARTIRDI’
Vartur Emlak Üst Yöneticisi (CEO) Şerif Varlı ise uzun müddettir ertelenen talebin harekete geçmesi ve yatırımcıların yüksek enflasyona rağmen gayrimenkule yönelmeyi tercih etmesinin bu artışta tesiri olduğunu söyledi.
Varlı, “Konut fiyatlarının artacağı istikametindeki beklenti de insanları son aylarda mesken almaya yönlendirdi. Ortalama kredi meblağlarının yükselmesi de kredi hacmini önemli oranda artırdı” diye konuştu.
İpotekli satışlardaki artışa işaret eden Varlı, “Bu trendin devam etmesi, büyük ölçüde faiz oranlarının seyrine bağlı olacak. Konut kredisi faizlerinde son 18 ayın en düşük oranlarındayız. Bu durum, krediye olan ilgiyi artırıyor. Her ne kadar TCMB siyaset faizini yüksek tutuyor olsa da, bankalar rekabet ortamında kredi faizlerini vakit zaman aşağı çekebiliyor” sözlerini kullandı.
