Giresun Üniversitesi’nden Fındıkta Kahverengi Kokarca Araştırması
Giresun Üniversitesi Fındık İhtisas Koordinatörlüğünce, Giresun’da fındık bahçelerinde kahverengi kokarca popülasyonu ve ziyan yoğunluğunun belirlenmesine yönelik araştırma projesi yürütülüyor.
Koordinatör Yardımcısı Doç. Dr. Ali Turan, AA muhabirine, kahverengi kokarcanın fındıkta kalite ve randıman kaybına yol açtığını söyledi.
Turan, zararlının, fındık bahçelerindeki popülasyon yoğunluğunu, mevsimsel dağılımını ortaya koymak, zararlının, fındığın fizikî ve kimyasal özelliklerine verdiği ziyanı belirlemek emeliyle 2025 Ocak’ta “Giresun Vilayetinde Fındık Bahçelerinde Bulunan Kahverengi Kokarca Popülasyon ve Ziyan Yoğunluğunun Belirlenmesi Projesi”ni hayata geçirdiklerini tabir etti.
Giresun genelinde kıyı, orta ve yüksek kısımlardaki fındık üretimi yapılan tüm bahçelerde araştırma yapılması hedeflenen projenin 1,5 yılda tamamlanacağını belirten Turan, “Buralarda böceğin öncelikle çıkış vakti yoğunluğunu belirleyeceğiz. Daha sonra da hasat sonrasında örnekler alarak inceleyeceğiz. Ne tıp değişiklikler yapıyor, bunları ortaya koyacağız.” dedi.
Turan, üniversite tarafından desteklenen projeyle kahverengi kokarca ziyanlarının yanı sıra tahlil tekliflerini ortaya koymayı amaçladıklarının altını çizerek, “Hedefimiz, fındıkta kahverengi kokarca ne kadar ziyan oluşturuyor, randımanı ne kadar etkiliyor bunları belirlemek.” diye konuştu.
“İklimin uygun olduğu bu periyotlarda çıkışlar başladı”
Doç. Dr. Ali Turan, proje çerçevesinde zararlının fındığın kimyasal özelliklerine tesirlerinin de inceleneceğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Fındığın kimyasal özellikleri var. Bilhassa doymamış yağ asitleri insan sıhhati açısından çok kıymetli. Kalp damar hastalıklarına, kolesterole uygun geliyor. Bu özelliği hangi seviyede etkilemekte, tüm bunları ortaya koyacağız. Üreticinin kaybı hangi seviyede olacak. Bu çalışma sonuncunda vilayette bunları ortaya koymuş olacağız.”
“Daha evvelki çalışmalarımızda da ziyanlı sürecini takip ediyoruz. Randıman düşüklüğüne, münasebetiyle da fındıkta kalite kayıplarına sebebiyet veriyor. Böceğin emgi yaptığı yerde oksidasyon oluşuyor. Bu da fındığın bozulmasına, raf ömrünün kısalmasına neden oluyor, çikolata ve başka eserlerde kullanımını engelliyor. Bu pahalar üzerinden çalışmalarımız devam ediyor. Geçmiş yıllarda yaptığımız çalışmalarda birtakım bedeller elde ettik. Örneğin fındıklarda birinci bozulmanın göstergesi hür yağ asitliğidir. Fındıkta olağanda yüzde 0,4 ve altında olması gereken oleik asit ölçüsünün, böcek emgisi olan eserde yüzde 1,5 hatta 2’lere çıktığını tespit ettik.”
Turan, kahverengi kokarcanın Giresun’da geçen yıl fındığa ziyan vermeye başladığına işaret ederek, “İklimin uygun olduğu bu devirlerde çıkışlar başladı. Ziyan yoğunluğunu takip edip, bu çalışmamızı devam ettireceğiz.” dedi.
Doç. Dr. Ali Turan, proje kapsamında bu devirde fındık bahçelerinde kahverengi kokarcanın yayılım sürecini izlediklerini de kelamlarına ekledi.
