Günümüz Türkçesindeki kelimelerin 4500 yıllık bir geçmişi var
Kayseri-Sivas karayolu üzerinde yer alan ve 76 yıldır aralıksız sürdürülen Kültepe-Kaniş-Karum hafriyatları, bu yıl 77. yılına girdi. Türkiye’nin en uzun soluklu arkeolojik hafriyat alanlarından biri olan bu tarihî ören yerinde, çalışmalar Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde ve Kayseri Büyükşehir Belediyesi’nin dayanağıyla, Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu başkanlığında yürütülüyor.
Anadolu uygarlık tarihine dair pek çok sırrı gün yüzüne çıkaran hafriyatlarda bugüne kadar 23 binden fazla çivi yazılı tablet, zarf ve kayıt bulundu. Yaklaşık 4.500 yıl öncesine tarihlenen bu tabletlerde yer alan bilgiler, periyodun ticari münasebetlerinden toplumsal yaşama kadar pek çok ayrıntısı günümüze taşıyor.
GÜNLÜK TÜRKÇEDE 4.500 YILLIK KELİMELER
Kazı lideri Prof. Dr. Kulakoğlu, Kültepe’de ortaya çıkarılan tabletlerde kullanılan lisanın Asurca olduğunu ve yazıların çivi yazısıyla yazıldığını belirterek, şu dikkat alımlı tespiti paylaştı:
Tabletlerde çoğunlukla saf Asurca sözler yer alıyor. Fakat kimi sözcüklerin bugünkü Türkçeyle hem fonetik hem de mana bakımından epey benzeri olduğunu görüyoruz. Bu sözler direkt Asurca’dan alınmış değil. Daha çok Arapça ve Farsça aracılığıyla Osmanlı ve Selçuklu periyotlarından itibaren lisanımıza yerleşmiş sözler.
Prof. Dr. Kulakoğlu, bu tarihi bağa örnek olarak günümüzde sıkça kullanılan kimi sözleri de paylaştı. “Kira, emlak, şemsiye, akran, esir, mahallinde” üzere sözlerin yanı sıra, “akşam, kadir, keser, müzakere, reis ve vekil” gibi sözlerin de Asurca kökenli muadillerine rastlandığını belirtti.
“DİL, UYGARLIKLAR ORTASI KÖPRÜDÜR”
Kültepe tabletlerinin yalnızca Anadolu’nun ekonomik geçmişine değil, birebir vakitte kültürel ve dilsel evrimine de ışık tuttuğuna dikkat çeken Kulakoğlu, Asurca’nın Sami lisanlar ailesine ilişkin olduğunu ve bugünkü Arapçanın atası sayıldığını söyledi. Türkçede kullanılan birçok sözün bu lisan ailesinden dolaylı olarak etkilendiğine vurgu yaptı.
77 yıllık hafriyat serüveni, her yıl yeni bulgularla zenginleşirken, Anadolu’nun kadim geçmişine dair bilgilerimizi de derinleştirmeye devam ediyor.
