Haftada 150 dakika vakit harcamanız yeterli!
Kardiyoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ahmad Huraıbat, kalp krizi hakkında açıklamalarda bulundu.
Kalp krizinin ne olduğundan bahseden Dr. Öğr. Üyesi Huraıbat, “Kalp krizi, tıbbi ismiyle miyokard enfarktüsü, kalp kasının bir kısmının kan akışıyla gereğince oksijen alamaması sonucu hasar görmesi ya da ölmesiyle sonuçlanan önemli bir tıbbi acil durumdur. Kalp kası, çalışmak için daima oksijenle zenginleştirilmiş kana gereksinim duyar. Kalbe bu kanı taşıyan koroner arterlerde oluşan ani bir tıkanıklık, kalp krizinin temel nedenidir.
Bu tıkanıklık ekseriyetle ‘ateroskleroz’ ismi verilen damar sertliği süreci sonucunda oluşur. Ateroskleroz, damar duvarlarında kolesterol, yağ, kalsiyum ve başka unsurların birikmesiyle oluşan plakların birikmesiyle gelişir. Bu plaklardan biri yırtıldığında, bölgede oluşan kan pıhtısı damarları büsbütün tıkayarak kalp krizine yol açabilir” diye konuştu.
‘KALP KRİZİ TEK BİR NEDENE BAĞLI ORTAYA ÇIKMAZ’
Kalp krizlerinin dünyada önde gelen mevt nedenlerinden biri olduğunu lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Huraıbat, “Dünya Sıhhat Örgütü’ne (WHO) nazaran, her yıl yaklaşık 18 milyon insan kardiyovasküler hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmektedir ve bu ölümlerin kıymetli bir kısmı kalp krizinden kaynaklanmaktadır. Kalp krizi, tek bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmaz. Risk faktörlerinin bir ortaya gelmesi, kişinin kalp krizi geçirme mümkünlüğünü artırır” dedi.
RİSK FAKTÖRLERİ
Dr. Öğr. Üyesi Huraıbat, değiştirilebilir ve değiştirilemez olmak üzere iki kümede incelenen kalp krizi risk faktörlerini şöyle sıraladı:
Değiştirilebilir kümedeki faktörler ferdî ömür biçimi değişiklikleriyle denetim altına alınabilir:
Sigara ve tütün eserleri kullanımı: Sigara içmek, damarları daraltır, oksijen taşıma kapasitesini azaltır ve pıhtılaşmayı artırır.
Hipertansiyon (yüksek tansiyon): Damar çeperlerinde hasar oluşturur, kalbin iş yükünü artırır.
Yüksek kolesterol: LDL (kötü kolesterol) yüksekliği, damar tıkanıklığının en büyük nedenidir.
Diyabet: Kan damarlarının iç yüzeyine ziyan vererek kalp krizi riskini artırır.
Obezite: Özellikle karın etrafında toplanan yağlar, metabolik sendromu ve kalp hastalıklarını tetikler.
Fiziksel hareket azlığı: Egzersiz yapmamak, kalp-damar sisteminin zayıflamasına yol açar.
Kötü beslenme alışkanlıkları: Yüksek oranda doymuş yağ, şeker ve tuz içeren besinler kalp sıhhatini olumsuz tesirler.
Aşırı alkol tüketimi: Kalp ritim bozukluklarına ve yüksek tansiyona neden olabilir.
Kronik gerilim ve ruhsal faktörler: Kortizol üzere gerilim hormonlarının uzun mühlet yüksek kalması, kalp üzerinde olumsuz tesirlere sahiptir.
Değiştirilemez risk faktörleri ise şunlardır:
Yaş: 45 yaş üzeri erkeklerde, 55 yaş üzeri bayanlarda risk artar.
Cinsiyet: Erkeklerde daha erken yaşta görülme mümkünlüğü fazladır. Fakat menopoz sonrası bayanlar da misal risk altındadır.
Ailede kalp hastalığı hikayesi: Genetik yatkınlık kalp krizi riskini artırır.
Etnik köken: Bazı etnik kümelerde (örneğin Güney Asya kökenlilerde) kalp hastalıkları daha sık görülür.
‘BU BELİRTİLERE DİKKAT EDİN’
Kalp krizi belirtilerinin şahıstan şahsa farklılık gösterebileceğini söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Huraıbat, klasik belirtileri şöyle sıraladı:
* Göğsün ortasında baskı hissi, sıkışma, ağrı yahut yanma (genellikle 20 dakikadan uzun sürer),
* Ağrı; sol kola, sırta, uzunluğuna, çeneye yahut mideye yayılabilir,
* Nefes darlığı
* Soğuk terleme,
* Mide bulantısı yahut kusma,
* Baş dönmesi yahut bayılma hissi.
Kalp krizinin kimi bireylerde belirti göstermeyebileceğine de dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Huraıbat, “Kadınlarda, yaşlılarda ve diyabet hastalarında kalp krizi daha ‘sessiz’ seyredebilir. Bu kümelerde yalnızca yorgunluk, nefes darlığı yahut mide şikâyetleri görülebilir” dedi.
‘KALP KRİZİ ANINDA YAPILMASI GEREKENLER’
Bir kişinin kalp krizi geçirdiğinde vakitle yarışın başladığını kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Huraıbat, “İlk 1 saat içinde müdahale hayat kurtarıcıdır. Çabucak 112 acil servisi arayın. Hastayı hastaneye kendiniz götürmek yerine ambulans çağırmak daha inançlıdır. Kişi şuuru yerindeyse bir adet aspirin (300 mg) çiğnetilebilir. Bu, kan pıhtısının büyümesini yavaşlatabilir. Kişi yatırılmalı ve sakinleştirilmelidir. Hareket ettirilmemeli, yorulmamalıdır. Yapay teneffüs ya da kalp masajı gerekiyorsa temel ömür dayanağı bilgisi olan bir kişi müdahale etmelidir” sözlerini kullandı.
‘KALP KRİZİNDEN KORUNMA YOLLARI’
Kalp krizinden korunma yollarına değinen Dr. Öğr. Üyesi Huraıbat, “Kalp krizini önlemek, ömür kalitesini artırmakla direkt bağlantılıdır. Sağlıklı beslenme değerlidir. Taze zerzevat ve meyveler, lifli besinler, balık, baklagiller ve zeytinyağı üzere sağlıklı yağlar tercih edilmelidir. Haftada en az 150 dakika orta tempolu idman önerilir.
Sigara tüketilmemelidir. Kalp krizi riskini yüzde 50’ye kadar azaltabilir. Kilo denetimi sağlanmalıdır. Bel etrafı erkeklerde 94 cm, bayanlarda 80 cm’nin altında olmalıdır. Tansiyon, şeker ve kolesterolün sistemli denetimi değerlidir. Gerilim idaresine dikkat edilmelidir. Meditasyon, nefes idmanları ve ruhsal dayanak önemlidir” diye konuştu.
Dr. Öğr. Üyesi Huraıbat, kalp dostu besinleri şöyle sıraladı:
* Omega-3 zengini balıklar (somon, sardalya, uskumru),
* Zeytinyağı,
* Kuruyemişler (ceviz, badem, fındık),
* Tam tahıllar ve yulaf,
* Baklagiller (mercimek, nohut, fasulye),
* Renkli sebzeler ve meyveler (antioksidan bakımından zengin).
