HSK üyeliği için adaylar belli oldu

TBMM Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden kurulu Karma Kurul, Genel Şura tarafından Hakimler ve Savcılar Kuruluna (HSK) seçilecek 5 üyenin üç katı adayı belirledi.

Karma Komite, HSK üyeliği adayları seçimi için AK Parti Tokat Milletvekili Yusuf Beyazıt başkanlığında toplandı.

Beyazıt, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, hayatını kaybeden TBMM Başkanvekili ve DEM Parti İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Öncü’ye Allah’tan rahmet diledi.

CHP Genel Başkanı Özgür Özel’e yönelik saldırıyı kınayan Beyazıt, “Siyaset kurumuna yapılan hiçbir saldırıyı asla kabul edilemez buluyoruz.” dedi.

Beyazıt, HSK üyeliği için müracaat yapan aday adaylarının, ilan duyurusunda öngörülen müracaat kaidelerini taşıyıp taşımadıklarının tespit edilmesine ve seçim evrakının hazırlanmasına yönelik çalışmalar yürüten Alt Kurulun raporunu sunduğunu bildirdi.

Özverili çalışmaları nedeniyle Alt Kurul üyelerine teşekkür eden Beyazıt, daha sonra Alt Komisyon Başkanı AK Parti Ankara Milletvekili Murat Alparslan’a kelam verdi.

“101 aday adayının başvurusu geçerli bulunmuştur”

Alparslan, aday adaylarının müracaat evraklarının incelenmesinin akabinde raporlarını oluşturduklarını tabir etti.

İncelemeler sonrasında 101 aday adayının başvurduğunun belirlendiğini aktaran Alparslan, müracaat yapanların tamamının mevzuat mucibince ve TBMM’nin ilan duyurusunda öngörülen HSK üyeliği aday adaylığı müracaat koşullarını taşıdığının tespit edildiğini söyledi.

Karma Komisyon Başkanı Yusuf Beyazıt da “Alt Komitece yapılan incelemeler sonucunda 48 Yargıtay üyesi, 6 Danıştay üyesi, 39 avukat ile 8 öğretim üyesi olmak üzere toplam 101 aday adayının başvurusu geçerli bulunmuştur.” diye konuştu.

CHP’den “15 aday için başka ayrı oylama yapılsın” talebi

Görüşmeler sırasında CHP milletvekilleri belirlenecek 15 adayın her biri için başka farklı oylama yapılmasına yönelik önerge sundu.

CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, kurulun her bir üyelik için üç aday belirleyeceğini, bu üç adayın üç kademede tespit edileceğini belirtti.

Anayasadaki seçim yordamına ait kararları hatırlatan Tezcan, birinci oylamada üye tamsayısının üçte iki çoğunluğunun aranacağını, birinci oylamada aday belirleme sürecinin sonuçlandırılamaması halinde ikinci oylamada üye tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla seçim yapılacağını söz etti.

Tezcan, ikinci oylamada da nitelikli çoğunluk bulunamadığında en çok oyu alan iki aday adayı ortasında isim çekme yöntemiyle aday belirleneceğini lisana getirdi.

Anayasa değişikliği sırasında “kura usulüne” itiraz ettiklerini anımsatan Tezcan, üçte iki ve beşte üç çoğunluk aranmasını kabul ettiklerini, kura metodunun uzlaşma konusundaki hassasiyete gölge düşürülebileceğini savundu.

Bülent Tezcan, 15 aday için başka ayrı oylama yapılmasını istediklerini bildirdi.

CHP Küme Başkanvekili Murat Buyruk, 2017’deki Anayasa değişikliğiyle Meclis’e, 7 HSK üyesi seçme yetkisi verildiğini anımsattı.

HSK’de nitelikli çoğunlukla seçilmiş yargıçların olması gerektiğini kaydeden Buyruk, Konseye 2021’deki üye seçiminde uzlaşmanın sağlandığını, isim çekme uygulamasının yapılmadığını anlattı. Buyruk, “Öyle görünüyor ki birinci sefer bir isim çekme metodu uygulanacak. Anayasanın 159. unsurunda açıkça yazdığı üzere her bir adaylık için başka farklı oylama yapılması kaidedir.” değerlendirmesinde bulundu.

“Yeni bir seçim sisteminin belirlenmesine gerek yoktur”

TBMM Adalet Komitesi Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel, HSK’nin adalet sisteminin temelini oluşturduğunu belirtti.

Seçimlerin şeffaf olması için çaba gösterilmesi gerektiğini vurgulayan Yüksel, HSK üyeliğine ait Anayasa’nın 159. hususu ile Hakimler ve Savcılar Kurulu Kanunu’nun 20. hususundaki kararları hatırlattı. Yüksel, bu hususlarda Karma Kurulda her bir üyelik için üç adayın belirleneceğinin düzenlendiğini söz etti.

İlgili hususlarda Karma Kuruldaki seçimin adabına yönelik rastgele bir düzenlemeye yer verilmediğine işaret eden Yüksel, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Daha evvelki tarihlerde yapılan HSK üyelik seçimlerine bakıldığında pusulada yer verilen adayların üç adedinin işaretlenmesinin yolunun benimsendiği görülmektedir. Şimdiye kadar uygulanan bu metottan vazgeçilerek yeni bir seçim prosedürünün belirlenmesine gerek yoktur. TBMM’de, İçtüzük’te karar bulunmayan hallerde teamüllere başvurulması yaygın bir uygulama olup teamül haline gelmiş olan bu adabın de uygulanmasına devam edilmesinin uygun olduğu kanaatindeyim.”

TBMM Anayasa Kurulu Sözcüsü ve AK Parti Bursa Milletvekili Osman Mesten, Karma Komitenin her bir üyelik için üç aday belirleyeceğini hatırlattı.

Karma Komitenin 2017, 2021 ve 2024’te yaptığı seçimlerdeki uygulamaları anlatan Mesten, şunları kaydetti:

“Bu seçimlerde Genel Heyete gönderilecek her bir aday için oy pusulalarında 3 kişi işaretlenmiştir. Geçmiş uygulamalarımızda da HSK seçimlerinde seçilecek her bir üyelik için oy pusulasında 3 şahsa oy verileceği ve üçten fazla bireye oy verilmesi durumunda ilgili pusulaların geçersiz olacağı hususu açıkça belirtilmiş ve oylamalar konusunda bu doğrultuda bir içtihat geliştirilmiştir. Mevzuat gereği Komite tarafından her bir üyelik için 3 aday seçilecek olması, gerekse Komite uygulamalarımız ve teamüllerimiz göz önüne alındığında her bir üyelik için oy pusulalarında 3 adayın işaretlenmesi gerekmektedir.”

CHP’nin önergesi reddedildi

DEM Parti Şanlıurfa Milletvekili Mithat Sancar da adaylıklar için başka ayrı oylama yapılması gerektiğini söyledi.

Yeni Yol Partisi Ankara Milletvekili İdris Şahin, aday adaylarıyla ilgili kanaatlerinin bulunmadığını, “görücü usulü” seçim yapıldığını ileri sürdü.

Görüşmelerin akabinde CHP’nin önergesi oy çokluğuyla reddedildi.

Daha sonra Tasnif Komitesi kurularak HSK’ye seçilecek 5 üyenin üç katı adayın belirlenmesi için seçime geçildi.

5 HSK üyeliği için 48 Yargıtay, 6 Danıştay, 8 yükseköğretim üyesi ve 39 avukat olmak üzere 101 aday adayı seçime girdi. Seçimler basına kapalı gerçekleşti.

CHP ve Yeni Yol Partisi milletvekilleri, Yargıtay üyeleri için seçilecek adayların belirlenmesi sırasında seçim adabına reaksiyon göstererek salonu terk etti, oy kullanmadı. Seçimler öteki partilerin üyelerinin iştirakiyle devam etti.

Yaklaşık 7 saat süren komite toplantısı ve seçimlerin akabinde HSK üyeliği için 15 aday belirlendi.

Genel Heyete bildirilecek 15 aday şöyle:

“Yargıtay üyelerinden Fuzuli Aydoğdu, Ömer Faruk Aydıner, Mustafa Yapan, Hakan Yüksel, İbrahim Temir, Hakan Türkön, Ergün Şahin, Seyfi Han, Şerafettin Latife. Danıştay üyelerinden Aysel Demirel, Cengiz Aydemir, Kemal Açıkgöz. Avukatlardan Alişan Tiryaki, Hasan Oğuz Altınkaynak, Figen Şaştım.”

Genel Heyetteki seçim süreci

TBMM Genel Kurulu, gelecek haftalarda 5 HSK üyesi seçecek.

Karma Komite tarafından belirlenen 15 aday ortasından her bir üye için başka ayrı saklı oyla seçim yapılacak. Birinci oylamada üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu, bu oylamada seçimin sonuçlandırılamaması halinde ikinci oylamada üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu gerekecek. İkinci oylamada da üye seçilemezse, en çok oyu alan iki aday ortasında isim çekme usulüyle üye seçimi gerçekleştirilecek. Seçilecek HSK üyeleri 4 yıl misyon yapacak.