İbrahim Gülşeni’nin 104 Yeni Şiiri Müzayede ile Gün Yüzüne Çıktı
Müzayedede 30 bin liraya satın alındı: İbrahim Gülşeni’nin 100’den fazla yeni şiiri ortaya çıktı
ELAZIĞ – Munzur Üniversitesinde misyonlu Doç. Dr. İlyas Kayaokay, bir müzayedede 30 bin liraya satın aldığı yazma divanda Pir İbrahim Gülşeni’ye ilişkin 104 yeni şiir keşfetti. 306 şiir içeren bu nüsha, Gülşeni’nin bilinen şiir sayısını bin 391’e çıkardı.
Halvetiliğin Gülşeniyye kolunun kurucusu ve 16. yüzyılın değerli mutasavvıf şairlerinden pir İbrahim Gülşeni’nin bugüne dek bilinmeyen 104 şiiri gün yüzüne çıktı. Munzur Üniversitesi Türk Lisanı ve Edebiyatı Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlyas Kayaokay tarafından bir müzayededen 30 bin liraya satın alınan yazma divan, Gülşeni’nin edebi mirasına kıymetli katkılar sağladı. Doç. Dr. Kayaokay, 84 varaklık (168 sayfa) bu yazma yapıtın, Gülşeni’ye ilişkin olduğu tespit edilen 306 şiir barındırdığını ve bunlardan 104’ünün daha evvel hiçbir nüshada yer almadığını belirtti. Divanda yer alan 2 kaside, 39 gazel, 1 rubai ve 62 tuyuğ, literatürde birinci defa bu nüshayla ortaya çıktı. Doç Dr. Kayaokay, divanla ilgili yaptığı açıklamada Gülşeni’nin hayatına da değinerek, onun tasavvuf kültürünün 15. yüzyıldaki kıymetli temsilcilerinden biri olduğunu vurguladı.
“Kanuni, onun gözlerini açtırıyor”
Yazma divan nüshası hakkında bilgiler veren Kayaokay, “Bazı kaynaklara nazaran Azerbaycan’ın Berdea kentinde kimilerine nazaran de Diyarbakır’da doğduğu tabir edilen İbrahim Gülşeni hazretleri tasavvuf kültürünün 15. asırdaki en kıymetli mümessillerinden biridir. Hakkında pek çok menkıbe anlatılan Gülşeni’nin iki yaşında babasını kaybettiği, on beş yaşında ilim tahsili için Tebriz’e gittiği ve burada piri dede Ömer Ruşeni ile tanıştığı bilinmektedir. Akkoyunlu devranında Uzun Hasan’dan, Memluk idarecilerinden ve Osmanlı sultanları Yavuz ve oğlu Kanuni’den takdir ve hürmet görmüştür. Yasal, onun gözlerini açtırıyor ve İstanbul’da kalmasını istese de Mısır’a gidiyor ve 1534 yılında Kahire’de vefat ediyor. Arapça, Farsça ve Türkçe divan tertip etmiş ve bu üç lisanda pek çok eser yazmıştır. Gülşeni’nin Türkçe divanının neşri üzerine bugüne kadar Türkiye’de iki doktora tezi ve Azerbaycan’da da bir kitap çalışması yapılmıştır. Gülşeni’nin Türkçe divanının ikisi Avusturya’da biri Vatikan biri de Petersburg’da olmak üzere 4 yurtdışı nüshası vardır. Türkiye’de ise kimileri kayıp halde 11 nüshası bilinmektedir ve toplam 15 nüshanın her birinde farklı sayıda şiirleri vardır. Bugüne kadar tekmil bir mürettep bir nüsha elimize geçmemiştir. Hepsi müntehabat dedikleri seçme çeşidinden nüshalardır. Gülşeni’nin bugün bilinen şiir sayısı bin 287 olup bunların 5’i tuyuğdur” dedi.
Müzayedede satın aldığı 84 varaklık divan nüshası Gülşeni’nin 306 şiirini ihtiva ettiğini belirten Kayaokay, “Türkiye’deki 12. nüsha ve en hacimli 6. nüsha pozisyonundadır. Başka nüshalarla yaptığımız mukayeselerle bu nüshadaki 104 şiirin daha önce bilinmediği anlaşılmıştır. İki kaside, 39 gazel,1 rubai ve 62 tuyuğ birinci kez bu nüshayla gün yüzüne çıkmıştır ki bin 287 şiiri bilinen bir şair için değerli bir sayıdır. Divan, 14’e 21 santimetre ölçülerindedir. Şemse kısımlarında 5 santimetre ebadında altın yaldızlı Sultan II. Abdulhamid tuğrası ve tekrar 3 santimetre ebadında altın yaldızlı hilal vardır. Yazma, 84 varak yani 168 sayfa hacmindedir. İnce aharlı ve suyolu filigranlı yapraklara sahip yapıtın başı ve sonu tamdır. Nestalik-talik sınırlıdır ve ser-levha kısmında başlık yoktur. Altın yaldızlar içindeki Besmelenin üzerinde çiçekli bir bahçenin resmedildiği kırmızı, pembe ve yeşil renklerinin baskın olduğu hoş, canlı bir tezhip vardır. Yazma üzerinde rastgele bir istinsah tarihi görülmese de ketebe kısmında yapıtın ismi ‘Müntehabat-ı Divan-ı Hazret-i Gülşeni’ formunda bildirilmiştir ve müstensihinin de ‘Şuayb Şerefeddin’ isminde bir zat olduğu belirtilmiştir. Bu değerli divan yazması ve içindeki şiirleri bir makale olarak ilim alemine duyurduk. Daha kaç değerli yapıtları bulup gün yüzüne çıkarmak nasip olur inşallah diyelim” halinde konuştu.
Reklamdır
