İlk çeyrekte Türkiye’ye 3 milyar dolarlık doğrudan yatırım
Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ödemeler İstikrarı istatistiklerinin açıklanmasının akabinde Sayılarla Memleketler arası Direkt Yatırımlar Bülteni’ni yayımladı.
Buna nazaran, mart ayında Türkiye’ye 1 milyar dolar bedelinde UDY girişi gerçekleşirken, yılın birinci çeyreğinde Türkiye’ye gelen toplam UDY ölçüsü 3 milyar dolar olarak kaydedildi.
Yılın birinci çeyreğinde 2024’ün birebir periyoduna kıyasla toplam UDY girişlerinde yüzde 89 artış kaydedilirken 1,8 milyar dolara ulaşan yatırım sermayesi girişlerindeki artış ise yüzde 40 seviyesinde gerçekleşti. 2002’den itibaren Türkiye’ye gelen UDY girişlerinin toplam kıymeti ise yaklaşık 278 milyar dolar oldu.
Martta gerçekleşen toplam UDY girişi 1 milyar dolar olarak hesaplanırken bu yatırımların 441 milyon doları yatırım sermayesi formunda gerçekleşti. Marttaki toplam UDY’nin 502 milyon doları borçlanma araçları, 149 milyon doları yabancı uyruklulara gayrimenkul satışı yoluyla kaydedildi. Tıpkı ay içerisinde yatırım tasfiyelerinin 66 milyon dolar pahasında aşağı istikametli tesiriyle marttaki toplam UDY girişi 1 milyar dolar olarak gerçekleşti.
TCMB tarafından bugün yayımlanan UDY sayılarıyla 2024’te ülkenin aldığı toplam UDY yatırımı, 11,3 milyar dolardan 11,7 milyar dolara yükseldi. Böylece 2024’te ülkenin çektiği UDY bedelinin bir evvelki yıla nazaran gösterdiği artış oranı da yüzde 6’dan yüzde 10’a üst istikametli güncellendi.
En çok yatırım toptan ve perakende ticarette
Yılın birinci 3 ayında gerçekleşen 1,8 milyar dolar kıymetindeki yatırım sermayesi girişleri içerisinde, toptan ve perakende ticaret 863 milyon dolarlık yatırım girişiyle yüzde 48 hisse alırken, onu yüzde 9 ile finans ve sigorta faaliyetleri, yüzde 8 ile bilgisayarların, elektrik-elektronik ve optik eserlerin imalatı takip etti.
Mart bilgilerine nazaran, öne çıkan dalların yatırım sermayesi girişleri içindeki hisseleri sırasıyla yüzde 23 ile bilgisayarların elektrik-elektronik ve optik eserlerin imalatı, yüzde 20 ile toptan ve perakende ticaret, yüzde 9 ile mesleksel bilimsel ve teknik faaliyetler, yüzde 9 ile finans ve sigorta faaliyetleri, yüzde 8 ile besin içecek ve tütün eserleri imalatı dalları oldu.
‘Diğer Asya Ülkeleri’nden yüzde 39 kaynak
İlk çeyrekte “Diğer Asya Ülkeleri” yüzde 39’luk hisseyle ülkeye en fazla yatırım gönderen kaynak bölge oldu. Tıpkı devirde ülkeye gelen UDY’nin kaynak bölgeleri ortasında 2005’ten 2024’e kadar gelen yatırımların yüzde 58’sinin de kaynağı olan “AB27” ülkeleri yüzde 31’lik oranla öne çıktı.
Amerika kıtası ise yüzde 10’luk hisseyle üçüncü sırada yer aldı. “AB27 üyesi olmayan Avrupa Ülkeleri” yüzde 14’lük oranla 2005-2024 devrindeki ikinci en büyük yatırımcı kümesi olarak bahsi geçen devirde ülkeye gelen yatırımların yüzde 10’unun menşei olarak gerçekleşti.
İlk çeyrekte UDY yatırım sermayesi girişlerinin kaynağı olan birinci beş ülke yüzde 34 ile Kazakistan, yüzde 10 ile Hollanda, yüzde 9 ile Amerika Birleşik Devletleri, yüzde 9 ile Almanya ve yüzde 7 ile İsviçre halinde sıralandı.
Aylık bilgilere nazaran ise, Mart 2025’te Türkiye’ye gelen UDY içinde esas yatırım kaynağı olan ülkeler, yüzde 21 ile Almanya, yüzde 17 ile Fransa, yüzde 12 ile Hollanda, yüzde 10 ile Avusturya ve yüzde 7 ile Azerbaycan oldu.
