İran Dışişleri Bakanı’ndan Nükleer Program Açıklaması
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ABD ile Umman’da gerçekleştirilecek dördüncü tıp müzakereler öncesi yaptığı açıklamada, ” İran‘ın nükleer programı, İran halkının temel haklarından biri ve asla müzakere ya da pazarlık konusu yapılamaz. Uranyum zenginleştirme, halkımızın değerli kazanımlarından ve gurur kaynaklarından biri. Bu muvaffakiyet için ağır bedeller ödendi. Hasebiyle bu kazanım, mutlaka pazarlık edilemeyecek bir konu” dedi.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İran ve ABD ortasında Umman’ın başşehri Maskat’ta gerçekleştirilecek dördüncü çeşit müzakereler öncesi İran basınına açıklamalarda bulundu. Arakçi, “Bugün bir sonraki müzakere cinsine gerçek yola çıkıyorum. Bu sabah Tahran’da daha fazla istişarede bulunduk ve bu cinste belirleyici bir sonuca ulaşmayı umuyoruz” dedi.
“Karşı tarafın tavrı daima değişiyor”
ABD’nin açıklamaları ve medyadaki tavırlarıyla ilgili çelişkili telaffuzlarda bulunduğunu belirten Arakçi, “Bu çelişkileri müzakere odasında da, dışında da ve medya ortamında da görüyoruz. Karşı tarafın tavrı daima değişiyor ve bu da müzakerelerin kıymetli sıkıntılarından biri. Biz büsbütün istikrarlı bir biçimde ilerledik ve tavrımız son derece açık” halinde konuştu.
“Bu çeşitte İran’ın temel unsurlarını koruyarak ileriye dönük görüşmeler yapmayı umuyoruz”
Arakçi, müzakerelerin masada yapılması gerektiğini vurgulayarak, “Müzakere bahislerinin medyada gündeme getirilmesi, müzakere ahlakına ters ve karşı tarafın ciddiyetini ve iradesini sorgular. Bu cinste, İran’ın temel prensiplerini koruyarak büsbütün yapan ve ileriye dönük görüşmeler yapmayı umuyoruz. Şayet emel, İran’ın nükleer silah sahibi olmayacağına dair teminat sağlamaksa bu büsbütün mümkün ve bu tarafta bir mutabakat sağlanabilir. Fakat mantıklı, gerçekçi ya da uygulanabilir olmayan talepler gündeme getirilirse müzakereler zorlaşacaktır” dedi.
“İran’ın nükleer programı pazarlık konusu yapılamaz”
Arakçi, İran’ın nükleer programının türel temellere dayandığını ve barışçıl tüm faaliyetlerin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) kontrolünde sürdüğünü belirterek, “İran’ın nükleer programı, İran halkının temel haklarından biri ve asla müzakere ya da pazarlık konusu yapılamaz. Uranyum zenginleştirme, halkımızın değerli kazanımlarından ve gurur kaynaklarından biri. Bu muvaffakiyet için ağır bedeller ödendi. Münasebetiyle bu kazanım, katiyetle pazarlık edilemeyecek bir konu” sözlerini kullandı.
“İran, inanç inşa etmeye hazır”
“Karşı tarafın prensipli duruş sergilemesini bekliyoruz”
Geçmişteki müzakerelerde olumlu bir atmosferin olduğunu ve karşı tarafın mutabakat konusunda ciddiyetini gösterdiğini belirten Arakçi, “Ancak müzakere dışı medya üzerinden yapılan açıklamalar bu ciddiyetle çelişiyor ve sürecin sağlıklı ilerlemesini engelliyor. Farklı amaç kitleleri olabileceğini anlıyoruz lakin bu onların sorunu, bizim değil. Karşı tarafın da tıpkı İran’ınki üzere, sabırlı ve unsurlu bir duruş sergilemesini bekliyoruz” dedi.
“Görüşmelerin mühleti müzakerelerin ilerleyişine nazaran belirlenecek”
Görüşmelerin bugün öğlenden sonra başlayacağını söz eden Arakçi, “Görüşmelerin mühleti müzakerelerin atmosferine ve ilerleyişine nazaran belirlenecek. İran’ın teknik heyeti, Maskat’ta hazır bekliyor ve gerektiğinde onlardan faydalanılacak. Görüşmeler, Umman Dışişleri Bakanı aracılığıyla dolaylı olarak yapılacak ve ilerledikçe gelişmeleri kamuoyu ile paylaşacağız” diye konuştu.
Tarafların beklentileri
ABD ile İran ortasındaki müzakereler, evvel karşılıklı inanç inşa etmeyi, daha sonra İran’ın nükleer programı konusunda bir mutabakata hakikat çerçeve oluşturulmasını hedefleyen süreçler olarak görülüyor. ABD, İran’ın atom bombası üretiminde kullanıldığına inandığı yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum üretimini durdurmasını istiyor. Nükleer programının her vakit barışçıl olduğunu savunan İran ise yaptırımların kaldırılması karşılığında nükleer programını “kısıtlamaya” hazır olduğunu belirtirken, ABD’nin geri adım atmayacağına dair garantiler istiyor. İran’ın uranyum zenginleştirme santrifüjlerini sökmeyi, uranyum zenginleştirmeyi büsbütün durdurmayı yahut zenginleştirilmiş uranyum stokunu 2015’teki mutabakatta kararlaştırılan düzeylerin altına düşürmeyi kabul etmeyeceği belirtiliyor. – TAHRAN
